Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach

Biblioteki

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach to ważna instytucja kultury, która działa w ramach samorządu lokalnego. Jest to placówka, której organizatorem jest Miasto Katowice.

Główne zadania biblioteki obejmują zaspokajanie edukacyjnych, informacyjnych oraz kulturalnych potrzeb mieszkańców, co czyni ją nieocenionym wsparciem dla ogółu społeczeństwa.

Warto podkreślić, że biblioteka aktywnie uczestniczy w upowszechnianiu wiedzy i kultury, stając się tym samym miejscem, w którym każdy może znaleźć coś dla siebie.

Historia

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach została założona w wyniku społecznej inicjatywy w maju 1945 roku. Początkowo jej siedziba znajdowała się przy placu Wolności 9, w lokalu, który wcześniej był używany przez niemiecką bibliotekę publiczną. W niedługim czasie biblioteka przeniosła się do mieszkalnych pomieszczeń. Do jej pierwszych szefów należał Jerzy Kozubowski. Założenie tej instytucji zostało formalnie potwierdzone przez Dekret Krajowej Rady Narodowej z dnia 17 kwietnia 1946 roku, który nadał jej nazwę Miejska Biblioteka Publiczna.

Wilkrowana do organizacji nowej biblioteki, ogłoszono apel do mieszkańców o darowiznę książek, zarówno tych, które posiadali, jak i tych, które były przechowywane w innych bibliotekach podczas wojny. Niestety, tylko nieliczni odpowiedzieli na wezwanie. Dlatego też w celu wzbogacenia księgozbioru, wprowadzono zasadę, że każdy, kto chciałby korzystać z usług biblioteki, powinien ofiarować przynajmniej jedną książkę. W roku 1945 zdołano zgromadzić 1749 książek, z których korzystało 206 czytelników, a liczba wypożyczeń osiągnęła 1207 woluminów. Biblioteka przy placu Wolności pełniła rolę jedynej wypożyczalni do 1948 roku.

Rozwój Miejskiej Biblioteki Publicznej zaczął się w 1949 roku, co doprowadziło do powstania kolejnych wypożyczalni w takich lokalizacjach jak: Śródmieściu, Bogucicach, Załężu, Dębie oraz Ligocie. Otwarto także ogólną czytelnię przy ul. Młyńskiej 5. W 1950 roku Miejska Biblioteka Publiczna przejęła również placówki zlikwidowanego powiatu Katowice, w tym biblioteki w: Wełnowcu, Ochojcu, Piotrowicach i Panewnikach.

Władze nad działalnością poszczególnych filii sprawowała Centrala z siedzibą przy placu Wolności 9. Po przyłączeniu Szopienic do Katowic w 1960 roku, biblioteka zwiększyła swoją sieć o siedem nowych filii, w tym dwie w Szopienicach oraz placówki w Janowie, Wilhelminie, Dąbrówce Małej, Borkach oraz Kolonii Agnieszki Amandy. W 1971 roku otwarto pierwszą bibliotekę na osiedlu Tysiąclecia, a w 1975 z terenu byłego powiatu tyskiego włączono biblioteki w Murckach, Kostuchnie oraz Podlesiu. Dodatkowo w latach osiemdziesiątych powstała duża biblioteka przy ul. Grzyśki, znajdująca się na granicy Brynowa i Ligoty.

W okresie 1956–1959 Biblioteka weszła w skład Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, działając pod nazwą Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach. Jeszcze jedna próba współdziałania miała miejsce w latach 1977–1986. Po tej kooperacji, Miejskiej Bibliotece Publicznej przyznano lokal na pierwszym piętrze biurowca przy ul. Kossutha 11, z którego dyrekcja została przeniesiona z kamienicy przy placu Wolności 9. To miejsce do dziś stanowi główną siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach.

W 1997 roku biblioteka zainwestowała w system biblioteczny PROLIB, co zapoczątkowało komputeryzację. Na rok 2006 datuje się otwarcie pierwszej elektronicznej wypożyczalni.

Struktura organizacyjna

Sieć biblioteczna Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach składa się z 35 filii, które są rozmieszczone we wszystkich dzielnicach Katowic. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz tych placówek:

Zbiory

Biblioteka gromadzi oraz udostępnia bogaty zbiór materiałów literackich zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. W jej ofercie znajdują się nie tylko dzieła literatury pięknej, ale także literatura popularnonaukowa oraz książki w różnych językach obcych.

Dodatkowo, instytucja ta prenumeruje oraz udostępnia aktualną prasę, co pozwala na bieżące śledzenie wydarzeń z różnych dziedzin życia.

W zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach znajdują się około 780 tysięcy woluminów tradycyjnych książek, a także około 37 tysięcy jednostek książek mówionych, które dostępne są na nośnikach takich jak płyty CD, DVD, kasety magnetofonowe oraz w specjalnym formacie Czytak. Co więcej, biblioteka dysponuje również ponad 500 grami planszowymi, co czyni ją miejscem, gdzie można nie tylko wypożyczać książki, ale także spędzać czas przy grach towarzyskich.

Działalność

Od wielu lat Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach intensywnie angażuje się w działalność promującą czytelnictwo, która nie ogranicza się jedynie do wypożyczania książek i udostępniania zbiorów. Motto biblioteki, Czytaj dla odmiany, towarzyszy wszelkim wydarzeniom organizowanym przez MBP, w tym spotkaniom z autorami oraz warsztatom literackim.

Wśród flagowych inicjatyw plasują się Ferie z Książką oraz Lato z Książką, które mają miejsce w sezonie wakacyjnym oraz w czasie ferii zimowych, i trwają już od ponad 30 lat. Każdego roku te akcje odbywają się pod nowym hasłem przewodnim, które warunkuje organizację spotkań autorskich, literackich warsztatów i różnorodnych zajęć dla dzieci. W 2020 roku doniosłą nowością była organizacja Lato z Książką w formie wirtualnej, z hasłem przewodnim Biblioteka naturalnie, koncentrująca się na ekologii. Zaś w 2021 roku Ferie z Książką miały miejsce w Internecie, pod hasłem Książkowy ReMiks, nawiązującym do minionych lat. Natomiast hasło tegorocznego Lata z Książką brzmi Słowa mają moc.

Od 2016 roku, odbywa się także cykliczna akcja Czytanie na dywanie, która ma na celu wspólne, głośne czytanie bajek dzieciom przez bibliotekarzy z aktywnym udziałem rodziców i dziadków. Wcześniej, miała miejsce pod nazwą Bajka z ciastkiem.

Inną cenną inicjatywą są spotkania oraz warsztaty Niedorośli/Dorośli, które miały miejsce w 2019 roku, aby podkreślić rolę biblioteki jako przestrzeni między pokoleniami. Projekt ten, dofinansowany przez MKiDN, gościł takich autorów jak Marcin Szczygielski i Jurek Zielonka, a także Bożenę Bałczewską z Wydawnictwa Mała Kurka, polskiego wydawcy Davida Walliamsa.

Od września 2016 roku w MBP Katowice organizowane są również Kluby Gier Planszowych, tworzone w partnerstwie z wydawnictwem gier planszowych Granna. Spotkania odbywają się przynajmniej raz w miesiącu i angażują młodych pasjonatów planszówek. Dodatkowo, w drugiej połowie 2020 roku, dzięki głosom w Budżecie Obywatelskim, powstały wypożyczalnie gier planszowych dostępne w kilku filiach.

Wybór gier do wypożyczenia skierowany jest do czytelników, którzy mają więcej niż 13 lat, nie posiadają zaległości wobec biblioteki i wpłacają kaucję zwrotną. Laboratorium Sztuki i Kreatywna Biblioteka oferują także zajęcia oraz warsztaty plastyczne dostosowane do dzieci, z różnymi technikami twórczymi, a w 2020 i 2021 roku zajęcia odbywały się w formie wirtualnej.

Od 2019 roku działa cykl spotkań Mądre Zwierzę, który dedykowany jest wszystkim zainteresowanym ekologią i światem przyrody. W ramach projektu, biblioteka zaprosiła m.in. Adama Pluszkę, przyrodników, a także organizowane były spacery po lokalnych terenach, takich jak Staw Maroko, oraz warsztaty literacko-edukacyjne Tektokracja.

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach organizuje również Dyskusyjne Kluby Książki, których celem jest przyniesienie kultury literackiej do lokalnych społeczności. Biblioteka ma w swoim zasięgu 10 klubów, w tym dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Działa także cykl Wielokulturowy Śląsk, który podejmuje temat obecności grup etnicznych na Górnym Śląsku poprzez zapraszanie gości z różnych kultur, w tym artystów operowych oraz społecznych działaczy.

Inicjatywa Nie-zwykli pokazuje osoby, które mimo przeszkód życiowych, żyją aktywnie i spełniają swoje marzenia. Spotkania podróżnicze Czytelnicy-podróżnicy umożliwiają przedstawienie doświadczeń z wypraw w najdalsze zakątki świata, a Biblioteczny Klub Seniora to przestrzeń, gdzie seniorzy mogą brać udział w różnych zajęciach, od warsztatów po spektakle teatralne.

W bibliotece organizowane są również wydarzenia związane z zdrowiem w formie wykładów i warsztatów, jak również Letnia Szkoła Czytania Poezji, gdzie gościsz słynnych poetów, w tym Wojciecha Bonowicza.

Odbywa się także festiwal Dni Kultury Żydowskiej, który gromadzi entuzjastów kultury żydowskiej oraz regularne spotkania z pisarzami i badaczami. Zwiedzanie cmentarza żydowskiego w Katowicach stanowi zwieńczenie tego święta.

Biblioteka regularnie organizuje szkoleniowe konferencje dla pracowników lokalnych bibliotek, oferując możliwość pozyskania wiedzy na temat aktualnych trendów w czytelnictwie i pracy z książką. Pierwsza konferencja, Wejdź do gry, miała miejsce w 2017 roku i zmierzyła się z wieloma współczesnymi trendami wśród dzieci oraz młodzieży.

Katowicka akcja Srebrna Książka dostarcza książki seniorom oraz osobom z niepełnosprawnościami, które nie mogą odwiedzić biblioteki osobiście, zapewniając im dostęp do kultury. Książki są dostarczane na adres wskazany przez czytelnika.

Festiwal Góry-Literatura-Biblioteka skupia się na połączeniu miłości do gór z literaturą, a wśród gości byli m.in. alpinista Ryszard Pawłowski, Grzegorz Gawlik, jak i Barbara Jendrzejczyk. Każda edycja tego wydarzenia, objęta medialnym patronatem, przyciąga osoby pasjonujące się górami.

Biblioteka żywo działa w mediach społecznościowych – prowadzi stronę internetową oraz profile na Facebooku, Instagramie, kanale YouTube i blogu. Dzięki tym platformom, społeczność może być na bieżąco informowana o wydarzeniach i projektach biblioteki.

Przypisy

  1. AnnaA. Sajdak-Burska, Różnorodność paradygmatów dydaktyki akademickiej. O potrzebie komplementarności podejść, „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja”, 14 (2), 2018, DOI: 10.14746/kse.2018.14.2, ISSN 2300-0422 [dostęp 05.05.2021 r.]
  2. PawełP. Gut, Rozwój energetyki na Pomorzu w latach 1880–1945, „Przegląd Zachodniopomorski”, 2016, s. 43–66, DOI: 10.18276/pz.2016.3-04, ISSN 0552-4245 [dostęp 05.05.2021 r.]
  3. RyszardR. Nowicki, Fragment księgozbioru Ponińskich z Kościelca w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, „Biblioteka”, 11(20), 2007, s. 29, DOI: 10.14746/b.2007.11.2, ISSN 2391-5838 [dostęp 05.05.2021 r.]

Oceń: Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.99 Liczba ocen:23