Ulica Strzelców Bytomskich, znajdująca się w Katowicach, to interesująca trasa w północnej części miasta. Jest położona na terenie dzielnicy Dąbrówka Mała i pełni ważną rolę w łączności tej części Katowic z Siemianowicami Śląskimi.
Droga ta ma ogromne znaczenie historyczne, ponieważ prowadzi przez dawną osadę – Czekaj. Ulica Strzelców Bytomskich jest także fragmentem trasy, która w przeszłości łączyła Siemianowice z Mysłowicami, co świadczy o jej długiej i znaczącej historii.
Wzdłuż ulicy znajdują się liczne budynki, zbudowane głównie na przełomie XIX i XX wieku, które nadają okolicy unikalny charakter. Dodatkowo, ulica ta jest obsługiwana przez autobusy ZTM-u, co czyni ją istotnym elementem komunikacji publicznej w regionie.
Przebieg
„Ulica Strzelców Bytomskich w Katowicach rozpoczyna swoją trasę w miejscu, gdzie krzyżuje się z ulicą generała Józefa Hallera oraz aleją Niepodległości, w bezpośrednim sąsiedztwie placu Żołnierzy Września. Następnie, ulica kieruje się w stronę północno-wschodnią, gdzie krzyżuje się z ulicą Żniwną po prawej stronie oraz ulicą generała Henryka Le Ronda po lewej stronie. Po tym skrzyżowaniu, trasa skręca w kierunku północno-zachodnim.
Podczas dalszej drogi, ulica Strzelców Bytomskich krzyżuje się kolejno z ulicami: Pod Młynem, Józefa Grzegorzka, Wyrobiskową, Nowy Czekaj oraz Żwirową. Ostatecznie droga kończy swój bieg na granicy z miastem Siemianowice Śląskie, gdzie jej kontynuacją jest ulica Mysłowicka.
Na całej długości, ulica Strzelców Bytomskich przebiega przez terytorium jednej dzielnicy – Dąbrówka Mała.
Opis
Historia ulicy Strzelców Bytomskich w Katowicach sięga XVII wieku, kiedy to istniał szlak łączący Mysłowice z Siemianowicami. Już na mapie z 1746 roku, opublikowanej w Norymberdze w dziele pt. Atlas Silesiae, można było dostrzec ten ważny trakt. Przez lata ulica zmieniała swoją nazwę; od 1922 roku i w okresie 1939–1945 funkcjonowała jako Beuthenerstrasse, w latach 1922–1928 była znana jako ul. Bytomska, a od 1928 do 1939 jako ul. Marszałka Piłsudskiego. Po 1945 roku powrócono do poprzedniej nazwy, by ostatecznie w 1962 roku nadać jej obecną formę – ul. Strzelców Bytomskich.
W 1978 roku w obszarze ulicy im. Józefa Grzegorzka oraz Strzelców Bytomskich wybudowano osiedle im. księdza Konstantego Michalskiego, które składa się z bloków mieszkalnych wykonanych w technologii tzw. wielkiej płyty. Powierzchnia zabudowana tego osiedla stanowi 17% całej powierzchni dzielnicy, a średnia liczba kondygnacji na budynek wynosi 4,35. W 2005 roku doszło do remontu ul. Strzelców Bytomskich na odcinku od ulicy gen. Józefa Hallera do ulicy Pod Młynem, co znacząco poprawiło komfort komunikacji w tym rejonie. W 2014 roku przeprowadzono wyburzenia budynków przy ulicy Strzelców Bytomskich 3, 5, 7 oraz 9, znanych jako „pańskie domki”.
Z przeprowadzonych w 2007 roku badań zleconych przez Urząd Miasta Katowice wynika, że natężenie ruchu na ul. Strzelców Bytomskich w godzinach popołudniowego szczytu sięga 937 pojazdów, w tym 84,6% stanowią samochody osobowe, 9,2% to samochody dostawcze, a 1,4% to autobusy. Ulica jest również obsługiwana przez linie autobusowe Zarządu Transportu Metropolitalnego, gdzie wzdłuż znajdują się przystanki: Dąbrówka Mała Kościół, Dąbrówka Mała Pod Młynem, Dąbrówka Mała Spółdzielnia i Dąbrówka Mała Żwirowa.
W planach na 2024 rok przewidziano budowę ronda na skrzyżowaniu ul. Strzelców Bytomskich z ul. Pod Młynem, co z pewnością przyniesie kolejne usprawnienia w ruchu drogowym w tym kluczowym dla Katowic rejonie.
Obiekty zabytkowe
Na ulicy Strzelców Bytomskich można znaleźć wiele znaczących obiektów, które odzwierciedlają bogatą historię i różnorodność architektoniczną tego miejsca. Wśród nich wyróżniają się następujące budowle:
- dom, należący do Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi od Niepokalanej Dziewicy Bogarodzicy Maryi (ul. Strzelców Bytomskich 1); to dwupiętrowa konstrukcja z dziewięcioma osiami, wzniesiona na początku XX wieku, która przeszła modernizację w 1936 roku w stylu funkcjonalizmu, a w 2017 roku zyskała nową elewację,
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 2, 20); ich budowa miała miejsce w latach trzydziestych XX wieku, styl funkcjonalizmu nadał im nowoczesny charakter,
- narożna trzypiętrowa kamienica (ul. Strzelców Bytomskich 4, 4a); ukończona w latach dwudziestych XX wieku, jest przykładem stylu modernizmu,
- kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 8, róg z ul. Żniwną); z początku XX wieku, zbudowana w stylu modernistyczno-secesyjnym, ma parter oraz trzy piętra, a jej elewacja frontowa składa się z dziewięciu osi, w centralnej osi znajduje się brama wejściowa,
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 10, 12); z początku XX wieku, odznaczają się stylem historyzmu,
- narożna kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 11); wzniesiona w początkach XX wieku, zatrzymuje styl historyzmu ceglanego prostego,
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 13, 15); powstały w latach dwudziestych XX wieku, prezentują styl modernizmu,
- kamienica (ul. Strzelców Bytomskich 14); pochodzi z przełomu XIX i XX wieku i charakteryzuje się cechami stylu historyzmu,
- krzyż kamienny z figurą Matki Boskiej i Ukrzyżowanego (ul. Strzelców Bytomskich, w rejonie kamienic 14 i 16); został ufundowany w 1866 roku,
- kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 17); usytuowana w latach dwudziestych XX wieku, wykonana w stylu modernizmu/secesji,
- dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 18); zrealizowany w drugiej połowie XIX wieku w stylu historyzmu/klasycyzmu,
- tradycyjny dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 20a, ul. Pod Młynem 2); zbudowany w drugiej połowie XIX wieku,
- dom w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 22); jego pochodzenie sięga końca XIX wieku, a cechy architektoniczne uległy zatartym zmianom,
- budynek mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 31); jednopiętrowy, siedmioosiowy, zbudowany w stylu historyzmu ceglanego, w którym obecnie mieści się kancelaria adwokacka,
- dawna zagroda (ul. Strzelców Bytomskich 47a); to przykład z XIX wieku, wykonana w tradycji ludowego budownictwa,
- dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 51); z lat trzydziestych XX wieku, odznacza się skromnymi elementami funkcjonalizmu,
- dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 53); usytuowany na początku XX wieku, wykonany w stylu historyzmu ceglanego prostego,
- willa mieszkalna w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 60); z lat dwudziestych XX wieku, posiadająca cechy historyzmu ceglanego prostego,
- dom wolnostojący w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 62);
- familok z pierwszej ćwierci XX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 65); zbudowany w stylu historyzmu ceglanego prostego,
- willa w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 66); powstała w latach trzydziestych XX wieku, wyróżnia się stylem funkcjonalizmu,
- wille w ogrodach (ul. Strzelców Bytomskich 69, 71); zbudowane w latach trzydziestych XX wieku, posiadające skromne cechy funkcjonalizmu,
- familok w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 78); datowany na lata dwudzieste XX wieku, odzwierciedlający stylem modernistycznym,
- przydrożna murowana kapliczka (rejon skrzyżowania z ul. Żwirową); wzniesiona w pierwszej połowie XX wieku,
- dom wolnostojący w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 80);
- familok z końca XIX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 89); wykonany w stylu historyzmu ceglanego prostego.
Wszystkie te elementy tworzą unikalny krajobraz ulicy Strzelców Bytomskich w Katowicach, nadając jej historycznego i architektonicznego znaczenia.
Instytucje
Wzdłuż ulicy Strzelców Bytomskich można napotkać szereg istotnych instytucji, które pełnią ważne funkcje w życiu lokalnej społeczności.
- Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach – Filia nr 20 znajduje się pod adresem ul. Strzelców Bytomskich 21b,
- Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa, Administracja Budynków AD1 swoje biuro umiejscowiła przy ul. Strzelców Bytomskich 21d,
- Ochotnicza Straż Pożarna Dąbrówka Mała z siedzibą ul. Strzelców Bytomskich 33, w miejscu dawnej siedziby ZBoWiD, gdzie w 2007 roku przeprowadzono remont elewacji budynku,
- Rodzinny Ogród Działkowy „Bratek” jest również ulokowany przy ul. Strzelców Bytomskich.
Przypisy
- Nowe rondo w w Dąbrówce Małej. Szykują się korki [dostęp 15.08.2024 r.]
- Michał Bulsa, Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice 2023 r., ISBN 978-83-64356-57-5, s. 350.
- a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 01.11.2021 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 07.11.2021 r.]
- Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 07.11.2021 r.]
- Filia nr 20 [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach [dostęp 07.11.2021 r.]
- Kontakt - Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa, „Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa” [dostęp 07.11.2021 r.]
- Uchwała Rady Miasra w sprawie nadania nazwy ulicy położonej na terenie miasta Katowice 'Nowy Czekaj'. bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.04.2014 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Remont ul. Strzelców Bytomskich na odc. od ul. Hallera do ul. Le Ronda. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Remont ul. Strzelców Bytomskich na odc. od Al. Niepodległości do ul. Pod Młynem. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Wykonanie remontu elewacji budynku przy ul. Strzelców Bytomskich 33 w Katowicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- a b c Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Raport o stanie miasta Katowice. [dostęp 27.03.2010 r.]
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996 r., s. 16, 17. ISBN 83-905115-0-9.
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996 r., s. 173, 174. ISBN 83-905115-0-9.
- Michał M. Bulsa, Barbara B. Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019 r., s. 130, ISBN 978-83-7729-502-1.
- Rejon Katowice » Polski Związek Działkowców Okręg Śląski [online], Polski Związek Działkowców Okręg Śląski, 23.10.2019 r. [dostęp 07.11.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach | Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach | Ulica Szopienicka w Katowicach | Ulica Kozielska w Katowicach | Ulica Mysłowicka w Katowicach | Ulica Telewizyjna w Katowicach | Ulica Rolna w Katowicach | Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach | Ulica Wandy w Katowicach | Ulica Franciszkańska w Katowicach | Ulica Katowicka w Katowicach | Ulica Uniczowska w Katowicach | Ulica Obroki w Katowicach | Ulica Leopolda w Katowicach | Ulica Johna Baildona w Katowicach | Ulica Jerzego Dudy-Gracza w Katowicach | Ulica księdza Stanisława Wilczewskiego w Katowicach | Ulica Jana Kochanowskiego w Katowicach | Ulica 11 Listopada w Katowicach | Rynek w KatowicachOceń: Ulica Strzelców Bytomskich w Katowicach