Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach

---

Przebieg

Ulica Zygmunta Waltera-Jankego, znana z charakterystycznego przebiegu, zaczyna swoją trasę wBrynowie, gdzie styka się z ulicą Tadeusza Kościuszki, która jest częścią Drogi Krajowej 81.

W trakcie swojego biegu, ulica krzyżuje się z wieloma innymi drogami: ul. Kolejową, ul. Templariuszy, ul. Ziołową, a także ulicą Armii Krajowej, ul. M. Gierlotki, oraz ulicą ks. dra Stanisława Wilczewskiego. Nie można zapomnieć o ul. Wspólnej, z którą również się krzyżuje.

Cała trasa kończy się, ponownie przechodząc przez ulicę Tadeusza Kościuszki, kontynuując w ten sposób swój naturalny bieg w życiu miasta.

Historia

W 1879 roku zainicjowano budowę drogi łączącej Mikołów z Piotrowicami, która była znana jako Landstraße. Prace związane z tą trasą zakończyły się asfaltowaniem w 1929 roku. W 1928 roku na skrzyżowaniu ulic Zygmunta Waltera-Jankego oraz Armii Krajowej powstała pierwsza stacja benzynowa w Piotrowicach. W okresie przed II wojną światową ulica zmieniała swoje nazwy, przyjmując m.in. Mikołowską, Katowicką, Pocztową oraz Bronisława Pierackiego. W latach 1939-1945 funkcjonowała jako Adolf Hitler Straße.

W czasie Polski Ludowej, do 1951 roku, ulica była znana jako Armii Czerwonej, a następnie, po przyłączeniu gminy Piotrowice do Katowic, nosiła nazwę Obrońców Stalingradu aż do 1990 roku. W latach 1936-1937 przy ówczesnej ul. B. Pierackiego zrealizowano budowę pierwszej instalacji kanalizacyjnej w Piotrowicach. W latach trzydziestych XX wieku przy tej ulicy funkcjonował również Ośrodek Szkolenia Przeciwlotniczego.

Pod numerem 136, rozpoczęło działalność Kino Piast, które działało aż do 1991 roku. Osobny artykuł poświęcony tej instytucji znajduje się pod hasłem: Kino Piast w Katowicach. W latach osiemdziesiątych przy ulicy zrealizowano nową zabudowę, tworząc osiedle mieszkaniowe, tzw. „Targowisko”.

Opis

Ulica Zygmunta Waltera-Jankego, ulokowana w Katowicach, jest publiczną drogą klasy głównej, która służy celom komunikacji drogowej o technicznej klasie L. W rejonie mostu na rzece Ślepiotce przeprowadzono badania, które w 2007 roku ujawniły, że w godzinach popołudniowego szczytu, natężenie ruchu wynosi 1550 pojazdów. Wśród tych pojazdów 88,8% stanowią samochody osobowe, 7,1% to samochody dostawcze, zaś 2,3% to autobusy, a 1,4% to samochody ciężarowe.

Pod drogą przebiega magistrala wodociągowa o średnicy 500 mm oraz gazociąg niskiego ciśnienia o średnicy 300 mm, co czyni tę ulicę istotnym elementem infrastruktury miejskiej.

Na ulicy kursują linie autobusowe ZTM, co ułatwia mieszkańcom poruszanie się po okolicy. Dodatkowo, przy drodze wyznaczono ścieżkę rowerową, co sprzyja aktywności fizycznej i ekologicznym formom transportu. W pobliżu ul. Zygmunta Waltera-Jankego oraz ul. Szewskiej mieści się plac imienia Filipa Limańskiego, upamiętniający mieszkańca Katowic, który poległ w trakcie III powstania śląskiego.

Obiekty zabytkowe

Na ulicy Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach można znaleźć wiele zabytków objętych ochroną konserwatorską. Wśród nich wyróżniają się następujące historyczne obiekty:

• budynek pod adresem ul. gen. Z. W. Jankego 59; posiadający wyjątkowe cechy, takie jak skala i forma historyczna, geometryczny dach oraz materiały użyte do elewacji, w tym tynk w odpowiedniej kolorystyce i ceglaną fasadę,
• budynek szkoły, znany jako V Liceum Ogólnokształcące im. Wł. Broniewskiego, z lat trzydziestych XX wieku, zlokalizowany przy ul. gen. Z. W. Jankego 65,
• dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym oraz ogrodem, znajdujący się pod adresem ul. gen. Z. W. Jankego 135, wzniesiony na rogu z ul. Szewską,
• wolnostojąca kamienica mieszkalna o adresie ul. gen. Z. W. Jankego 147, na rogu z ul. Kornasa, z lat trzydziestych XX wieku, zawierająca zaplecze gospodarcze,
• dom mieszkalny, czyli kamienica, zlokalizowana przy ul. gen. Z. W. Jankego 156, a także dawny młyn ulokowany przy ul. gen. Z. W. Jankego 157,
• budynek szkoły z ul. gen. Z. W. Jankego 160, zrealizowany w stylu funkcjonalizmu,
• dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym na ul. gen. Z. W. Jankego 163, wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku,
• dwa tradycyjne domy mieszkalne przy ul. gen. Z. W. Jankego 172 oraz pozostałe domy przy ulicach 180, 184, 186, 188, 192, 194, 200, 204, 224, 228,
• dom mieszkalny z ogrodem i zapleczem gospodarczym, zlokalizowany na rogu ul. Armii Krajowej ul. Armii Krajowej wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku; na parterze mieściły się sklepy,
• wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym i ogrodem, położony na ul. gen. Z. W. Jankego 203, w rogu ul. ks. Stanisława Wilczewskiego ul. ks. Stanisława Wilczewskiego; powstały w latach dwudziestych XX wieku,
• wolnostojący dom mieszkalny przy ul. gen. Z. W. Jankego 209, z ogrodem i zapleczem gospodarczym, zrealizowany na początku XX wieku,
• wolnostojący dom mieszkalny z zapleczem gospodarczym przy ul. gen. Z. W. Jankego 217, na rogu ul. Karola Darwina ul. Karola Darwina; usytuowany był na działce narożnej, wzniesiony na początku XX wieku,
• wolnostojący dom mieszkalny z ogrodem i zapleczem gospodarczym, znajdujący się przy ul. gen. Z. W. Jankego 225, na rogu z ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera; również wzniesiony na początku XX wieku,
• kamienica mieszkalna z ogrodem i zapleczem gospodarczym na ul. gen. Z. W. Jankego 227−229, zrealizowana na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku w pierzei domu pod numerem 231,
• kamienica mieszkalna z ogrodem i zapleczem gospodarczym pod numerem ul. gen. Z. W. Jankego 231, powstała w latach trzydziestych XX wieku,
• wolnostojąca kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym i ogrodem przy ul. gen. Z. W. Jankego 243, także wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku na działce narożnej,
• wolnostojąca kamienica mieszkalna z zapleczem gospodarczym położona przy ul. gen. Z. W. Jankego 253, zrealizowana w latach trzydziestych XX wieku,
• krzyż na rogu ul. Z. Waltera-Jankego oraz ul. Szewskiej; pochodzi z XVII wieku, postawiony na grobach żołnierzy szwedzkich, którzy polegli 28 VIII 1644 w bitwie przeciwko wojskom Zygfryda II Promnitza,
• krzyż usytuowany przy ul. Z. Waltera-Jankego, w okolicy wjazdu od Mikołowa; datowany na XIX wiek, z fundacji Andrzeja Limańskiego, w hołdzie rodzicom, którzy zmarli na cholerę,
• krzyż umiejscowiony przy ul. Z. Waltera-Jankego, obok byłego budynku poczty; wzniesiony w 1933 roku z funduszy mieszkańców, stworzony z piaskowca w formie czworokąta z monogramem IHS oraz cytatem z „trenów” Jeremiasza.

Instytucje

Na ulicy Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach funkcjonuje wiele różnorodnych instytucji, które przyczyniają się do życia społecznego i kulturalnego tego obszaru. W 2011 roku można wyróżnić następujące jednostki:

• sklepy oraz przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, które oferują różnorodne usługi,
• zakład pogrzebowy, centrum edukacyjno-szkoleniowe oraz księgarnia,
• Szkoła Podstawowa nr 28 im. Karola Miarki (dawniej Gimnazjum nr 20), a także banki,
• zakład opieki zdrowotnej,
• Miejska Biblioteka Publiczna (filia nr 9),
• Miejskie Przedszkole nr 46,
• Narodowy Fundusz Zdrowia – Śląski Oddział Wojewódzki,
• Miejski Dom Kultury „Piotrowice” – Filia nr 1,
• Miejskie Przedszkole nr 4,
• V Liceum Ogólnokształcące im. Wł. Broniewskiego, gdzie ulokowane jest wspaniałe murale, oraz na fasadzie znajduje się tablica upamiętniająca Hilarego Hermana – nauczyciela ówczesnego liceum, a zarazem uczestnika Ruchu Oporu, który zginął z rąk hitlerowców w dniu 3 września 1939 roku; tablicę odsłonięto w 1979 roku,
• Szkoła Policji w Katowicach,

Te instytucje tworzą mozaikę funkcji społecznych i edukacyjnych, istotnych dla mieszkańców regionu.

---

Oceń: Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach

---