Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach

---

Przebieg

Aleja Walentego Roździeńskiego swoją trasę rozpoczyna niedaleko ronda gen. Jerzego Ziętka, które znajduje się na granicy Śródmieścia i Koszutki. Aleja ma kierunek wschodni i biegnie obok Spodka, oraz monumentalnych wieżowców .KTW, gdzie wcześniej był zlokalizowany budynek DOKP. Wzdłuż alei znajdziemy również siedzibę NOSPR-u, oraz tereny pokopalniane, które obecnie są domem dla Muzeum Śląskiego w Katowicach. W dalszej części drogi możemy również natknąć się na osiedle Walentego Roździeńskiego (tzw. osiedle Gwiazdy). Aleja stanowi granicę między Bogucicami na północy oraz Śródmieściem i Zawodziem na południu. Na tym odcinku droga ta jest fragmentem trasy drogi krajowej nr 79.

Na węźle drogowym z ul. Bagienną (od wschodu) oraz Murckowską (od południa) aleja przekształca się w drogę krajową nr 86, która kieruje się w stronę północno-wschodnią. Na wysokości wiaduktu ul. Bohaterów Monte Cassino aleja przeistacza się w drogę ekspresową S86. W trakcie dalszej trasy mija Centrum Handlowe Dąbrówka i następnie zyskuje nowe połączenie z ulicą gen. Józefa Hallera, w pobliżu osiedla Przedwiośnie, co ma miejsce przy granicy Dąbrówki Małej oraz Szopienic-Burowca.

W okolicy zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Szopienice-Borki oraz w miejscu, gdzie droga krzyżuje Brynicę, trasa przechodzi do Sosnowca.

Historia

Historia al. Walentego Roździeńskiego w Katowicach sięga czasów przeddrugowojennych, kiedy to w tym samym miejscu funkcjonowała droga. W okresie Rzeszy Niemieckiej aż do roku 1922 oraz w czasie okupacji Polski w latach 1939-1945, ulica ta nosiła nazwę Ferdinandstraße.

Obecna forma alei, jako trasa dwukierunkowa z jednym pasem w każdym kierunku, została ustanowiona w latach 1950-1956. W dniu 30 października 1956 roku, zgodnie z uchwałą Miejskiej Rady Narodowej, nadano jej zaszczytną nazwę Walentego Roździeńskiego. To imię upamiętnia postać hutnika, który był właścicielem kuźni w Roździeniu, a także zarządzał hutami oraz był autorem barokowego dzieła dotyczącego hutnictwa, znanego pod tytułem Officina ferraria.

Między rokiem 1963 a 1965 aleja została poszerzona, a 26 lipca 1965 roku zrealizowano projekt wielofunkcyjnego ronda na skrzyżowaniu z al. Wojciecha Korfantego, Feliksa Dzierżyńskiego oraz aleją Walentego Roździeńskiego, które obecnie znane jest jako rondo gen. Jerzego Ziętka. W latach 70. XX wieku, trasa ta była uznawana za część europejskiej trasy E16.

W dniu 1 września 1967 roku na alei odsłonięto pomnik Powstańców Śląskich, a w latach 60. XX wieku wybudowano osiedle Przedwiośnie przy skrzyżowaniu z ul. gen. Józefa Hallera. W 1972 roku rozpoczęto działalność budynku Śląskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, a do 1982 powstało osiedle Walentego Roździeńskiego na terenach osadników popłuczkowych z kopalni Katowice.

Pod koniec lat 70. XX wieku, przy skrzyżowaniu z ul. Bogucicką oraz ks. L. Markiefki, zbudowano istotny węzeł drogowy, znany jako węzeł FSM, który łączył aleję z poszerzoną ul. Murckowską oraz nowo powstałą ul. Bagienną. Na wysokości ul. ks. L. Markiefki powstała również kładka dla pieszych, która została zlikwidowana w 2003 roku.

W latach 1978-1983 zrealizowano bezkolizyjne skrzyżowanie z dzisiejszą ul. gen. Józefa Hallera. Równocześnie, na przełomie lat 70. i 80. otwarto sklep Nowosam-Roździeń, podczas gdy Katowicka Fabryka Mebli została zbudowana przy numerze 91/93. Na węźle pod nr 170 ulokował się Polmozbyt, podczas gdy w drugiej połowie lat 90. zainwestowano w rozwój handlu. Z tych czasów pochodzą m.in. sklep IKEA oraz Centrum Handlowe Dąbrówka.

Na al. Walentego Roździeńskiego 190 znajduję się znaczący architektonicznie obiekt salonu samochodowego Ford-Multexim, wybudowany w latach 1998-2000 według projektu znanych architektów. Obiekt ten zajmuje powierzchnię 2700 m².

W latach 2002-2007 przeprowadzono modernizację alei, co zaowocowało powstaniem tunelu pod rondem gen. Jerzego Ziętka oraz nowego łącznika z aleją – przedłużenia ul. Jerzego Dudy-Gracza.

Al. Walentego Roździeńskiego przez wiele lat była areną ważnych wydarzeń, w tym tras wyścigu kolarskiego Tour de Pologne w latach 2010 i 2011. W 2011 roku całkowicie rozebrano dawne zabudowania kopalni węgla kamiennego Jerzy, które funkcjonowały od 1844 do 1928 roku.

Uchwałą Rady Miasta Katowice z dnia 18 kwietnia 2011 roku, na jeden z łączników alei, zrealizowano zmianę nazwy na ul. Szwedzką, co zaczęło obowiązywać od 7 czerwca 2011 roku.

15 sierpnia 2019 roku, w związku z obchodami Święta Wojska Polskiego, odbyła się defilada wojskowa na odcinku alei W. Roździeńskiego. Wzięło w niej udział ponad 2500 żołnierzy, prezentujących różnorodny sprzęt wojskowy.

Infrastruktura

Aleja Walentego Roździeńskiego, mająca długość około 5500 metrów, jest kluczowym odcinkiem drogi w Katowicach. Pod zarządem Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów leży fragment o długości 1180 m, będący częścią drogi krajowej nr 86, z kolei pozostała część, rozpoczynająca się od wiaduktu ul. Bohaterów Monte Cassino do granicy z Sosnowcem, zarządzana jest przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, funkcjonując jako droga ekspresowa S86.

Trasa ta jest drogą dwujezdniową, która posiada trzy lub cztery pasy ruchu w każdą stronę, a także pasy awaryjne umiejscowione po obu stronach. Szerokość jezdni wynosi 11 metrów, natomiast chodniki rozciągające się wzdłuż alei mają 2 metry szerokości.

Aleja W. Roździeńskiego jest istotnym punktem komunikacyjnym w Katowicach, gdzie zdarza się wiele wypadków drogowych oraz kolizji. Jest także jednym z głównych źródeł hałasu w mieście, co prowadzi do wdrożenia ekranów akustycznych zwłaszcza w pobliżu terenów mieszkalnych.

Z danych dotyczących ruchu drogowego, jakie zostały zebrane we wrześniu 2007 roku, wynika, że odcinek alei od ul. Olimpijskiej do al. W. Korfantego jest najruchliwszym fragmentem drogi w godzinach szczytu popołudniowego. Natężenie ruchu wyniosło wówczas 9170 pojazdów na godzinę, z czego 89,7% stanowiły auta osobowe, 3,7% to pojazdy dostawcze, a 5,2% to samochody ciężarowe. Jako część drogi S86, ruch wynosił 6114 pojazdów na godzinę, z czego 84,9% stanowiły samochody osobowe.

Ciekawostką jest, że po alei kursują liczne linie autobusowe, organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego oraz Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworznie. Z przystanku autobusowego Katowice Strefa Kultury, który znajduje się w pobliżu osiedla Walentego Roździeńskiego, do października 2020 roku odlatywały 31 linie autobusowe ZTM, łącznie z 4 nocnymi oraz jedną do portu lotniczego Katowice-Pyrzowice. Dodatkowo, wzdłuż alei oznaczone są łącznie 7 przystanków: Katowice Strefa Kultury NOSPR, Katowice Strefa Kultury, Bogucice Skrzyżowanie, Dąbrówka Mała Pawilon Agata, Dąbrówka Mała Centrum Handlowe, Dąbrówka Mała Skrzyżowanie oraz Dąbrówka Mała Nowosam [nż].

Gospodarka i instytucje

Aleja Walentego Roździeńskiego jest ważnym miejscem na mapie Katowic, gdzie znajduje się wiele przedsiębiorstw oraz różnorodnych instytucji. Na tym odcinku zlokalizowane są znane obiekty, a wśród nich wyróżniają się:

• Kompleks wieżowców .KTW (al. Roździeńskiego 1) – składa się z dwóch wież, które powstały na miejscu dawnego wieżowca DOKP, zbudowanego w latach 1965–1972; pierwszy budynek .KTW I został zakończony w latach 2016–2018, a drugi .KTW II jest obecnie w fazie budowy,
• Biurowiec Silesia Star (al. Roździeńskiego 10 / ul. Uniwersytecka 18-20) – to nowoczesny, ośmiokondygnacyjny kompleks biurowy, zbudowany w latach 2013-2016,
• Novotel Katowice Centrum (al. Roździeńskiego 16) – otwarty w latach 1979–1981 jako hotel Warszawa; dysponuje 11 kondygnacjami i jest czterogwiazdkowym hotelem z trzystoma pokojami,
• Osiedle Walentego Roździeńskiego (al. Roździeńskiego 86, 86a, 88, 90, 96, 98, 100) – to zespół 27-kondygnacyjnych budynków wielorodzinnych, zbudowanych w latach 1972–1978 oraz 1980–1982 na planie ośmioramiennej gwiazdy.

Wzdłuż alei, według stanu na październik 2020 roku, znajduje się pięć stacji paliw różnych sieci: BP (al. Roździeńskiego 14), Orlen (nr 102 i 194), Carrefour (nr 200) oraz Shell (nr 210). Dodatkowo, w tej przestrzeni funkcjonują różnorodne działalności gospodarcze, jak:

• salony i komisy samochodowe,
• sklepy oraz salony z wyposażeniem wnętrz (w tym IKEA, AGATA oraz salon Nowy Roździeń),
• firmy z branży budowlanej i usług budowlanych,
• placówki finansowe,
• hurtownie oraz warsztaty samochodowe.

Aleja Walentego Roździeńskiego jest zatem kluczowym punktem w katowickiej gospodarce, łączącym różnorodne usługi i infrastrukturę, które wspierają lokalny rozwój.

---

Oceń: Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach

---