Ulica Gliwicka, zlokalizowana w sercu Katywice, to jedna z najdłuższych tras komunikacyjnych w tym mieście. Łączy ona Śródmieście z Chorzowem poprzezZałęże, co czyni ją nie tylko ważnym ciągiem drogowym, ale również istotnym punktem na mapie regionalnej.
Choć nie pełni funkcji dróg tranzytowych, jej znaczenie komunikacyjne wzrasta dzięki biegnącej tędy linii tramwajowej, która łączy takie miejscowości jak Bytom, Świętochłowice, Chorzów, Katowice oraz Siemianowice Śląskie. Ulica Gliwicka wyróżnia się również dużą liczbą zakrętów, co czyni ją jedną z najbardziej charakterystycznych dróg regionu.
Warto zaznaczyć, że ulica była modernizowana przez kilka lat i ukończono remont w listopadzie 2008 roku. W wielu miejscach jej nawierzchnia wyłożona jest betonową kostką brukową, co podkreśla jej unikalny charakter. Przed przeprowadzeniem remontu, ulicę przecinała linia kolejowa, która została zlikwidowana, a w tym miejscu stworzono skrzyżowanie z ulicą M. Goeppert-Mayer oraz F.W. Grundmanna, stanowiące część zachodniej obwodnicy Śródmieścia.
Przebieg
Ulica Gliwicka ma swój początek przy placu Wolności w Śródmieściu Katowic, skąd kieruje się w stronę zachodnią. Po drodze przebiega przez centralne tereny dzielnicy Załęże, mijając różne istotne punkty, takie jak centrum rozrywki Punkt 44, kościół pw. św. Józefa, a także dawny budynek urzędu gminy Załęże oraz hotel Załęże.
Na trasie do załęskiego dworu ulica Gliwicka osiąga istotne skrzyżowanie z ulicami Bracką i F. Bocheńskiego. W tym miejscu dochodzi do węzła drogowego, który łączy autostradę A4, drogę wojewódzką nr 902, Drogową Trasę Średnicową oraz drogę krajową nr 79, znaną także jako ulica Chorzowska.
Kontynuując swój bieg, ulica Gliwicka znajduje się w ak vicinity kaplicy zboru „Betania” oraz osiedla Kolonii Mościckiego, aż do granic miasta Katowic. W okolicach granicy znajduje się połączenie z ulicą Armii Krajowej w Chorzowie.
Charakterystyka
Ulica Gliwicka w Katowicach ma charakter drogi powiatowej nr 6431S, zaliczanej do kategorii dróg zbiorczych. Odcinek tej ulicy, o szerokości jezdni wynoszącej 10,1 m, rozciąga się od placu Wolności do ulicy Żelaznej. Podłoże jezdni wykonano z kostki brukowej, podczas gdy pozostałe fragmenty są osadzone na mieszanek mineralno-bitumicznych, osiągających różnorodną szerokość, od 7,1 do 10,1 m. Ulica ta składa się z dwóch pasów ruchu oraz chodników z obu stron. Całkowita długość ulicy wynosi 4 253 m.
W administracji tej ulicy znajduje się Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach. W systemie TERYT, ulica ta przyznana jest numerowi 05583. Oprócz tego, przypisane do niej kody pocztowe to: 40-079, 40-853, 40-854, 40-855, 40-856, 40-857, 40-859, 40-860 oraz 40-862. Jest to ważna informacja dla mieszkańców i przedsiębiorstw znajdujących się wzdłuż tej arterii.
Ulica Gliwicka nie odgrywa roli drogi tranzytowej; tę funkcję realizują biegnące równolegle droga wojewódzka nr 902 oraz autostrada A4. Mimo to, jest intensywnie wykorzystywana przez miejskie środki transportu publicznego, takich jak tramwaje oraz autobusy, świadczące usługi na całym jej przebiegu. W kierunku Chorzowa, od strony Śródmieścia, usytuowane są przystanki: Katowice Sobieskiego, Katowice Dąbrówki, Załęże Pośpiecha, Załęże Kościół, Załęże Janasa, Załęże Dwór, Załęże Wiśniowa, Załęże Dom Kultury oraz Załęże Szkoła.
Na odcinku między ulicami Pokoju a Wiśniową, jak również pomiędzy ulicami Wiśniową a św. Jana Pawła II, zainstalowano chodnik z możliwością ruchu rowerowego. Warto zaznaczyć, że w pierwszym przypadku chodnik znajduje się po stronie południowej, a w drugim po stronie północnej ulicy.
Fragment ulicy Gliwickiej między ulicami Wiśniową a św. Jana Pawła II prowadzi przez teren zielonego szlaku turystycznego – Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK. W centralnej części Gliwickiej natrafimy na zespół architektury, zdominowany przez dużą liczbę kamienic modernistycznych, tworzących jeden z najwartościowszych zespołów budowlanych w Katowicach.
Przy zachodzie, blisko skrzyżowania z ulicą Dąbrówki, znajduje się trójkątny plac noszący nazwę placu Ofiar Tragedii Górnośląskiej z 1945 roku, z pomnikiem odsłoniętym w 2010 roku. W środkowej części ulicy, w centrum Załęża, wznosi się zespół budynków głównie o wartości historycznej, z częścią konstrukcji tworzącą zwartą pierzeję. W tym rejonie przeważają kamienice z końca XIX oraz początku XX wieku, w towarzystwie nielicznych familoków stojących na uboczu oraz pozostałości po wcześniejszej zabudowie wiejskiej.
W sąsiedztwie załęskiego pałacu obszar ulicy Gliwickiej otoczony jest parkiem (plac ks. J. Londzina). W kierunku Chorzowa rozciąga się kolonia robotnicza kopalni „Kleofas”, usytuowana między ulicą F. Bocheńskiego a ulicą Wiśniową, charakteryzująca się wolnostojącą, trzy- do czterokondygnacyjną zabudową, zlokalizowaną przy prostopadłych drogach do ulicy Gliwickiej.
Na zachodnim końcu ulicy Gliwickiej, blisko północnej granicy z Chorzowem znajduje się kolonia I. Mościckiego, która składa się z domów jednorodzinnych bliźniaczych, otoczonych swoimi ogrodami.
Historia
Ulica Gliwicka w Katowicach zachowała swój oryginalny, kręty przebieg, co jest przypomnieniem o wiejskim charakterze zabudowy, który istniał tutaj w XVIII i XIX wieku. Historyczne szlaki, którymi podążali mieszkańcy, były już obecne w XVIII wieku, chociaż przypuszcza się, że ich powstanie datuje się na koniec XVI wieku lub XVII. Ulica ta była elementem trasy, która łączyła Świętochłowice z Hajdukami, przechodząc przez Załęże, Katowice i Mysłowice.
W początkowych dekadach XX wieku, przy skrzyżowaniu, które obecnie kojarzy się z ulicą Gliwicką oraz Dąbrówki, zbudowano kompleks familoków, służących pracownikom huty „Marta”. Teren ten zyskał nazwę Załęskie Przedmieście (niem. Zalenzer Vorstadt) już w połowie XIX wieku.
Około 1860 roku, w obszarze nazywanym później ulicą Gliwicką, znajdowała się droga wiejska, otoczona przez sporadycznie rozmieszczone domy, które usytuowane były po północnej stronie. W kierunku południowym rozciągały się pola uprawne, a jedyne gospodarstwo istniało za folwarkiem, kierując się w stronę Hajduk. W jeszcze późniejszych latach 70. XIX wieku, droga ta miała charakter polny, charakteryzując się krętym kształtem oraz nierówną szerokością.
W drugiej połowie lat 50. XIX wieku zaplanowano rozwój Katowic, co doprowadziło do wytyczenia placu Wolności, skąd odchodziło pięć dróg, w tym Bismarckstrasse, której nazwa ustalono 31 sierpnia 1874 roku. Ulica ta prowadziła do torów kolejowych, które usytuowane były w pobliżu dzisiejszego skrzyżowania F.W. Grundmanna i M. Goeppert-Mayer. W tym rejonie powstał także rzymskokatolicki cmentarz, poświęcony 11 listopada 1860 roku, za którym rozciągała się granica Katowic z Załężem.
W latach 1886–1887 przy Moltkestrasse wzniesiono pałac, który stał się siedzibą regionalnej dyrekcji spółki Georg von Giesches Erben. W 1897 roku powstał budynek urzędu gminy Załęże przy późniejszej ulicy Gliwickiej 102, a dwa lata później oddano do użytku linię tramwajową. Ukończono również budowę kościoła pw. św. Józefa w roku 1900.
W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922 roku) oraz w czasie niemieckiej okupacji Polski (1939–1945), odcinek drogi od placu Wolności do granicy z Załężem, przekształconej na skrzyżowanie z ulicami F.W. Grundmanna i M. Goeppert-Mayer, nosił nazwę Bismarckstrasse, a po wojnie nazywano go ulicą Gliwicką. Kolejna część ulicy, od tego skrzyżowania do granicy z Chorzowem, również zmieniała swoją nazwę na Moltkestrasse, a następnie Mickiewiczstrasse, aż do 1939 roku, kiedy to przyjęła swoją ostateczną nazwę. W historii ulicy Gliwickiej, do 1939 roku, była szeroko rozwinięta działalność różnorodnych przedsiębiorstw, szczególnie technicznych.
Pomiędzy numerami 21 i 23 znajdowała się Centrala Światła i Śląska Fabryka Wyrobów Metalowych, natomiast pod numerem 47 znajdował się Zakład Mechaniczny Elektropol. Pod numerem 6 zamieszkiwała przedstawicielstwo firmy E. V. Münstermann, a w latach międzywojennych pod numerem 74 działał urząd pocztowo-telegraficzny Katowice 4. W duszy tej ciągnęła się historia edukacji, obok której powstawały przedszkola i szkoły różnego typu.
W latach 1927–1928, w zachodniej części ulicy, stworzono kolonię robotniczą imienia prezydenta Polski Ignacego Mościckiego oraz budynek Szkoły Powszechnej nr 24. Również ulica Gliwicka zyskała uznanie dzięki książce Kazimierza Gołby, zatytułowanej „Wieża spadochronowa”, w której opisywane są wydarzenia z września 1939 roku, w tym postaci harcerzy, takich jak Stach Jadwiszczok.
„Nie kończąca się ulica Wojciechowskiego, najdłuższa ulica Katowic, na której prócz tramwajów mijali wozy, jadące na targ i grupki spieszących do pracy robotników, wystawiła Stacha na ciężką próbę.”
W tamtym okresie droga służyła jako jeden z głównych szlaków migracyjnych dla uchodźców, oddzielających się od wojny. 31 sierpnia 1939 roku zaobserwowano:
„Długa i kręta arteria Załęża zatłoczona była uchodźcami nie tylko na jezdni, lecz i na chodnikach. Dopiero w załęskim dworze ujrzeli kwaterujących żołnierzy, którzy zagospodarowali się tam na dobre.”
W 1954 roku ulica S. Wojciechowskiego została połączona z ulicą Gliwicką. W 1945 roku, pod numerem 1, zainaugurowano Wytwórnię Wód Gazowanych oraz hurtownię piwa, należące do Julii Rzeszowskiej. Następnie, w latach 1961–1990, w najbardziej znanym antykwariacie w suterenie pod numerem 3, prowadzonym przez Józefa Lacha, zyskał popularność także śpiewak Bolesław Mierzejewski, którego rodzina mieszkała na drugim piętrze kamienicy pod numerem 9.
Na budynku z numerem 17 w maju 1971 roku, wmurowano tablicę, ku czci 188 górnośląskich adwokatów zamordowanych w latach 1939-1945 przez Niemców. Z kolei wzdłuż Rawy, równolegle do ulicy Gliwickiej, powstał w 1995 roku odcinek Drogowej Trasy Średnicowej.
W latach 1963–2001 pojawił się Zakładowy Dom Kultury huty „Baildon” w rejonie obecnego parkingu centrum rozrywki Punkt 44. Po 1989 roku, ulica Gliwicka przeszła gruntowną modernizację, w tym również roboty sygnalizacyjne oraz wymianę torowiska tramwajowego.
W ramach tych prac, 15 listopada 2008 roku uruchomiono ponownie kursowanie tramwajów, a nazwa Park Załęski nadana została w 2010 roku dla placu przy ulicy Gliwickiej 212. W latach 2011–2012 zniknęły część dawnych zabudowań Załęskiego Przedmieścia, kształtując tym samym nowy obraz tej historycznej ulicy.
Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci
W Katowicach przy ulicy Gliwickiej znajduje się wiele obiektów o znaczeniu historycznym i artystycznym. Oto niektóre z nich:
- Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 1) z lat 90. XIX wieku w stylu historyzmu; posiada trzy kondygnacje oraz dach dwuspadowy,
- Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 2), wybudowana w 1894 roku według projektu A. Czieslika, w stylu historyzmu; wyróżnia się pięcioma kondygnacjami i dachem jednospadowym, a także sześcioosiową fasadą,
- Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 3) z lat 20. XX wieku, reprezentująca późny modernizm w odmianie neoklasycystycznej; jest to czterokondygnacyjny obiekt z dachem dwuspadowym, zdobiony pilastrami o jońskich głowicach,
- Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 4) z początku XX wieku, łącząca style historyzmu i secesji; obiekt czterokondygnacyjny z dachem dwuspadowym oraz secesyjnym gzymsem podokapowym,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 6), róg z ul. Jana III Sobieskiego,
- Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 7), projekt A. Czieslika z 1896 roku, narożna, czterokondygnacyjna, z dziesięcioosiową elewacją i tynkowym detalem w postaci obramień okiennych oraz gzymsów,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 8, ul. J. Sobieskiego 19) z 1896 roku, z narożnym, sfazowanym detalem; obiekt czterokondygnacyjny z lukarnami oraz wygiętymi balustradami,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 9), z 1875 roku, przekształcona w późniejszym okresie; historyzm na parterze, neoklasycyzm na pozostałych kondygnacjach, z dziesięcioosiową fasadą boniowaną w parterze,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 10), zaprojektowana w 1908 roku w stylu secesji; czterokondygnacyjna z mieszkalnym poddaszem, z charakterystycznym falistym naczółkiem,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 11), z 1906 roku, styl secesji i modernizmu, charakteryzująca się siedmioosiową fasadą z wykuszami,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 12, 14, 16, 18), z 1925 roku, w stylu modernizmu i neoklasycyzmu; wzniesione dla pracowników PKP,
- Kamienice mieszkalne (ul. Gliwicka 13) oraz (ul. Gliwicka 15), obydwie z 1906 i 1907 roku, wpisane do rejestru zabytków,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 17), z 1907 roku, w stylu modernizmu i secesji, czterokondygnacyjna z dachem mansardowym,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 19, ul. Dąbrówki 1), z 1895 roku, narożny, czterokondygnacyjny,
- Dwie kamienice mieszkalne (ul. Gliwicka 24, 24a),
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 26),
- Cmentarz parafii Przemienienia Pańskiego (ul. Gliwicka 32), który istnieje od około 1860 roku, o powierzchni 1,29 ha,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 49), z około 1910 roku, w stylu secesji,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 51), powstała na przełomie XIX i XX wieku,
- Kamienica (ul. Gliwicka 57), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 58), z końca XIX wieku, znana z bogatego tynkowego detalu,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 59/61), z początków XX wieku,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 66), z początku XX wieku w stylu modernizmu,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 68), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 72), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 73), wybudowana na początku XX wieku w stylu secesji,
- Familok (ul. Gliwicka 74), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kościół pw. św. Józefa (ul. Gliwicka), wpisany do rejestru zabytków; wyróżnia się projektami Ludwiga Schneidera,
- Budynek plebanii (ul. Gliwicka 76), wybudowany w stylu neogotyckim,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 77), z około 1904 roku w stylu secesyjnym,
- Zakład opiekuńczy Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi (ul. Gliwicka 78), wybudowany około 1905 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 79), z około 1904 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 80), w końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 81), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 82), na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 83), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 87), z początków XX wieku,
- Pawilon handlowy (ul. Gliwicka 88), z 1929 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 91), z drugiej połowy XIX wieku,
- Familok (ul. Gliwicka 93), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 95), narożna, wybudowana na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 96), z początków XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 97), z początków XX wieku w stylu modernizmu,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 98), narożna, trójkondygnacyjna,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 99), na początku XX wieku,
- Familok (ul. Gliwicka 100), z końca XIX wieku,
- Familok (ul. Gliwicka 101), z przełomu XIX i XX wieku,
- Budynek urzędu gminy Załęże (ul. Gliwicka 102), z 1897 roku,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 103), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 104), z początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 107), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 111, róg z ul. Marcina), narożna, wybudowana w 1908 roku w stylu secesji,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 113), na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 114), w stylu historyzmu,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 115), wybudowana na początku XX wieku w stylu secesji,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 116), z początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 117), z początków XX wieku,
- Dom wielorodzinny (ul. Gliwicka 119), z końca XIX wieku,
- Budynek mieszkalny-kamienica (ul. Gliwicka 120), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 122, róg z ul. J. Wolnego), z około 1905 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 125), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 126, róg z ul. Zamułkową), z przełomu XX i XXI wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 127, róg z ul. T. Szewczenki), narożna, z początków XX wieku,
- Familok (ul. Gliwicka 128), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 131), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 133), z początku XX wieku,
- Familok (ul. Gliwicka 141), z przełomu XIX i XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 146), wzniesiona pod koniec XIX wieku,
- Budynek szkoły (ul. Gliwicka 148), z drugiej połowy XIX wieku,
- Budynek szkoły (ul. Gliwicka 148a), wybudowany na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 149), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 150, róg z ul. Pokoju), wybudowana pod koniec XIX wieku,
- Willa wielorodzinna (ul. Gliwicka 151), z 1907 roku,
- Willa wielorodzinna (ul. Gliwicka 153), z 1906 roku,
- Budynek szkoły (ul. Gliwicka 154), wzniesiony w stylu modernizmu,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 156, róg z ul. M. Wolskiego), wybudowana w stylu modernizmu,
- Pałac w Załężu (ul. Gliwicka 159), neoklasycystyczny budynek,
- Familok (ul. Gliwicka 160), z końca XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 172), wzniesiona na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 180), wybudowana pod koniec XIX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 182), wzniesiona na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 184, róg z ul. J. Wyplera), narożna, z przełomu XIX i XX wieku,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 186, ul. J. Wyplera 2), narożny, z około 1914 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 196), wzniesiona pod koniec XIX wieku,
- Familok kopalni „Kleofas” (ul. Gliwicka 200), z końca XIX wieku,
- Schronisko pracowników kopalni „Kleofas” (ul. Gliwicka 204), obecnie siedziba Śląsko-Dąbrowskiej Spółki Mieszkaniowej,
- Budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 205/207/207a), wzniesiony w 1921 roku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 209), wybudowana na początku XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 211), wybudowana około 1914 roku,
- Budynek dawnej harcówki (ul. Gliwicka 212), z lat 30. XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 213, róg z ul. J. Lelewela), wybudowana na przełomie XIX i XX wieku,
- Budynek Ośrodka Sportowego Gliwicka (ul. Gliwicka 214), z lat 30. XX wieku,
- Kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 227/229), wybudowana około 1914 roku,
- Budynek mieszkalny – zespół familoków (ul. Gliwicka 231/233), z przełomu XIX i XX wieku,
- Zespół bliźniaczych domów robotniczych (ul. Gliwicka 236-274 i 278-300, numery parzyste), wybudowany w latach 1927–1928,
- Budynek szkoły osiedlowej (ul. Gliwicka 276), wzniesiony pomiędzy 1930 a 1932 rokiem,
Obiekty nieistniejące:
- Zespół dawnej fabryki „Mundus” (ul. Gliwicka 20), wyburzony w 2014 roku,
- Chata (ul. Gliwicka 85), wyburzona w połowie maja 2023 roku,
Pomniki oraz miejsca pamięci są również istotnym elementem przestrzeni ulicy Gliwickiej:
- Tablica pamiątkowa (ul. Gliwicka 9) upamiętniająca Bolesława Mierzejewskiego,
- Figurka beboka (ul. Gliwicka 17), odsłonięta 17 października 2024 roku,
- Tablica pamiątkowa (ul. Gliwicka 17) dla 188 adwokatów górnośląskich, zamordowanych w latach 1939–1945,
- Pomnik-krzyż na placu przed kościołem pw. św. Józefa, ku czci poległych w czasie powstań śląskich oraz II wojny światowej,
- Tablice pamiątkowe wewnątrz kościoła pw. św. Józefa, upamiętniające ks. prał. Józefa Kubisa oraz górników z katastrofy górniczej w 1896 roku,
- Tablica pamiątkowa (ul. Gliwicka 120) na budynku d. ratusza gminy Załęże,
- Tablica upamiętniająca Marię Grzegorzewską (ul. Gliwicka 148a),
- Tablica pamiątkowa (ul. Gliwicka 276) dla 40. rocznicy powstań śląskich,
- Krzyże przydrożne z figurami, przy skrzyżowaniach z ul. P. Pośpiecha i ul. Wiśniową,
Gospodarka i instytucje
W połowie listopada 2024 roku system REGON odnotował, że w rejestrze figurowało blisko 1 040 podmiotów gospodarczych zlokalizowanych przy ulicy Gliwickiej. Wśród nich znajdują się różnorodne instytucje oraz placówki, które znacząco przyczyniają się do rozwoju lokalnej społeczności.
Oto kluczowe miejsca, które można znaleźć przy tej ulicy:
- Stowarzyszenie Teatr Cogitatur (ul. Gliwicka 9a),
- Okręgowa Rada Adwokacka w Katowicach (ul. Gliwicka 17),
- Punkt 44 (ul. Gliwicka 44),
- Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa (ul. Gliwicka 65),
- Świetlica Specjalistyczna nr 3 Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach (ul. Gliwicka 74a),
- Rzymskokatolicka parafia św. Józefa w Katowicach-Załężu (ul. Gliwicka 76),
- Chrześcijańska Organizacja Charytatywna „Tabita” w Katowicach (ul. Gliwicka 87),
- Filia nr 3 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach (ul. Gliwicka 93),
- Terenowy Punkt Pomocy Społecznej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach (ul. Gliwicka 96),
- Klub Wysoki Zamek (ul. Gliwicka 96a),
- Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach (ul. Gliwicka 102),
- Dwugwiazdkowy hotel Załęże (ul. Gliwicka 106),
- Teatr Gry i Ludzie (ul. Gliwicka 120),
- Filia Urzędu Pocztowego Katowice 25 (ul. Gliwicka 127),
- Świetlica terapeutyczna Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Dom Aniołów Stróżów” (ul. Gliwicka 148),
- Teatr Żelazny (ul. Gliwicka 148a),
- Rada i Zarząd Dzielnicy nr 7 Załęże (ul. Gliwicka 150),
- Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „Start” (ul. Gliwicka 150),
- Zakład Targowisk Miejskich w Katowicach (ul. Gliwicka 154),
- Miejskie Przedszkole nr 30 w Katowicach (w Zespole Szkół i Placówek nr 2 w Katowicach; ul. Gliwicka 157),
- Szpital Avimed Katowice (ul. Gliwicka 159),
- Dom Zakonny Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów w Katowicach (ul. Gliwicka 195),
- Śląsko-Dąbrowska Spółka Mieszkaniowa (ul. Gliwicka 204),
- Miejskie Przedszkole nr 39 im. Tajemniczego Ogrodu w Katowicach (ul. Gliwicka 212),
- Ośrodek Sportowy Gliwicka (ul. Gliwicka 214),
- Zespół Szkół nr 7 im. Stanisława Mastalerza w Katowicach (ul. Gliwicka 228),
- Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betania” (ul. Gliwicka 267),
- Społeczna Szkoła Podstawowa „Omega” im. Górnośląskich Noblistów w Katowicach (ul. Gliwicka 276).
Powyższe instytucje odgrywają istotną rolę w życiu mieszkańców tej części Katowic, dostarczając różnorodnych usług oraz wsparcia społecznego.
Przypisy
- Bebok Adwokat!. adwokatura.katowice.pl, 17.10.2024 r. [dostęp 16.11.2024 r.] (pol.).
- Urząd Miasta Katowice: Dzielnice. Rada Dzielnicy nr 7 Załęże. bip.katowice.eu, [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
- Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. katowice.uw.gov.pl. [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
- Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach: Filia nr 3. mbp.katowice.pl, [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
- Izba Adwokacka w Katowicach: Kontakt. adwokatura.katowice.pl, [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
- Studium… 2012, Załącznik I.9, 22/36.
- Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach. [dostęp 01.10.2024 r.] (pol.).
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 01.10.2024 r.] (pol.).
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach: WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/998/2022). wkz.katowice.pl, 13.06.2022 r. [dostęp 14.06.2022 r.] (pol.).
- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach: Książka telefoniczna. www.mops.katowice.pl, [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
- Dzióbek 2023, s. 160.
- Dzióbek 2023, s. 162.
- Bulsa 2022, s. 96.
- Danilczyk i Kasprzyk 1994, Katalog zabytków. Katowice, ul. Gliwicka 15.
- Uchwała nr XLVIII/1007/05 Rady Miasta Katowice z dnia 24.10.2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic Gliwickiej i Klimczoka w Katowicach, bip.katowice.eu, [dostęp 15.11.2024 r.] (pol.).
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Górniczego Stanu w Katowicach | Ulica Graniczna w Katowicach | Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach | Ulica Henryka Sienkiewicza w Katowicach | Ulica Jana Nepomucena Stęślickiego w Katowicach | Ulica Karola Darwina w Katowicach | Ulica Kazimierza Przerwy-Tetmajera w Katowicach | Ulica Kosmiczna w Katowicach | Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach | Ulica Ligocka w Katowicach | Ulica Franciszkańska w Katowicach | Ulica Wandy w Katowicach | Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach | Ulica Rolna w Katowicach | Ulica Telewizyjna w Katowicach | Ulica Mysłowicka w Katowicach | Ulica Kozielska w Katowicach | Ulica Szopienicka w Katowicach | Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach | Ulica Pawła Kołodzieja w KatowicachOceń: Ulica Gliwicka w Katowicach