Cmentarz żydowski w Katowicach


Cmentarz żydowski w Katowicach to niezwykle ważne miejsce, które znajduje się przy ul. Kozielskiej 16, w sercu dzielnicy Śródmieście. To przestrzeń, która nie tylko stanowi ostatni spoczynek dla wielu ludzi, ale również jest świadkiem bogatej historii katowickiej społeczności żydowskiej.

Zakupienie terenu pod cmentarz miało miejsce w 1868 roku, kiedy to katowicka gmina żydowska nabyła od Josefa Ludnowskiego 3 morgi ziemi za kwotę 480 talarów. Rok później, w 1869, cmentarz został oficjalnie otwarty. Jego powierzchnia została znacznie powiększona w 1927 roku, co dodatkowo podkreślało rosnącą społeczność żydowską w Katowicach. Niestety, w trakcie II wojny światowej to historyczne miejsce zostało zdewastowane przez niemieckie władze, które wykorzystywały je do grzebania zamordowanych obrońców Katowic.

Po wojnie cmentarz został jeszcze raz rozszerzony w 1945 roku. Całość otacza solidne murowane ogrodzenie. Na terenie o powierzchni 1,1 ha znajduje się około 1400 nagrobków, istnieją także źródła, które podają, że ich liczba może wynosić jedynie 949. Pierwszą osobą pochowaną na tym szacownym cmentarzu był czteroletni Carl Munzer, co stanowi wzruszający element tragicznej historii tego miejsca.

Na cmentarzu spoczywają przedstawiciele wielu żydowskich rodów, w tym Goldstein, Glaser oraz Schalscha. W 1890 roku dom pogrzebowy przeszedł przebudowę, a obok niego zbudowano Bractwo Pogrzebowe, które posiadało mieszkanie dla stróża cmentarza. Dziś na terenie cmentarza można znaleźć również pomnik poświęcony ofiarom Holokaustu, który jest majestatycznym ołtarzem. Na stelach otaczających mensę umieszczono inskrypcje w języku polskim i hebrajskim, a także tablice upamiętniające sześć rodzin, które zginęły z rąk niemieckich oprawców w czasie II wojny światowej.

Warto podkreślić, że cmentarz żydowski w Katowicach został wpisany do rejestru zabytków 29 października 1990 roku pod nr rej.: A/1414/90. Granice objętej ochrony obejmują teren cmentarza, nagrobki, budynek pogrzebowy, budynek bractwa pogrzebowego oraz ogrodzenie z kutą bramą. To miejsce to nie tylko cmentarz, ale przede wszystkim przestrzeń pamięci, która chroni dziedzictwo kulturowe i historyczne wspólnoty żydowskiej w Katowicach.

Przypisy

  1. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 24.08.2023 r.) wkz.katowice.pl [dostęp 27.09.2023 r.]
  2. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 09.06.2011 r.]
  3. Atrakcje turystyczne. katowice.eu. [dostęp 09.06.2011 r.]
  4. Wirtualny Sztetl
  5. Burchard podaje, że zachowało się 1417 nagrobków
  6. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 22. ISBN 83-907154-5-7.
  7. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 23. ISBN 83-907154-5-7.
  8. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 24. ISBN 83-907154-5-7.

Oceń: Cmentarz żydowski w Katowicach

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:25