Plac Andrzeja w Katowicach

Ulice i place

Plac Andrzeja jest jednym z charakterystycznych punktów w Śródmieściu Katowic, doskonale wpisującym się w tętniącą życiem tkankę miejską. Jego strategiczne położenie na skrzyżowaniu ważnych arterii zapewnia nie tylko doskonałą komunikację, ale także uwypukla jego rolę jako centrum lokalnych wydarzeń i codziennego życia mieszkańców.

Od południa graniczy z ulicą Mikołaja Kopernika, natomiast od wschodu zamyka go ulica Marii Skłodowskiej-Curie, tworząc w ten sposób prawdziwie unikalny krajobraz miejski. Z północy do placu przylega ulica Andrzeja. Styk ulic pozwala na swobodny przepływ mieszkańców i odwiedzających, a wschodni wylot ulicy Krzywej dodaje temu miejscu dodatkowego uroku.

Po zachodniej stronie plac graniczy z budynkami, które są nie tylko znane, ale i historycznie ważne dla regionu, w tym areszt śledczy oraz imponujący gmach sądu okręgowego. Ich obecność potwierdza znaczenie tego miejsca nie tylko jako centrum życia społecznego, ale również jako serca administracyjnego dzielnicy.

Historia

Plac Andrzeja, zlokalizowany w Katowicach, został wytyczony w czasach intensywnej urbanizacji w okolicach przełomu XIX i XX wieku. Nazwa tego miejsca budzi pewne kontrowersje, ponieważ istnieją hipotezy sugerujące, że może ona odnosić się do kuźnika z Bogucic lub Andrzeja Apostoła. Przed rokiem 1922 plac nosił niemiecką nazwę Andreasplatz, a w okresie PRL-u był znany jako plac 22 Lipca.

Warto zaznaczyć, że plac od początku był własnością miasta. Na przełomie XIX i XX wieku można było tam zobaczyć targowisko, na którym handel prowadzono głównie zwierzętami, takimi jak bydło i konie. Co więcej, od 1905 roku na Andreasplatz z powodzeniem grały dwa katowickie kluby piłkarskie: Diana Kattowitz, który funkcjonował do 1920 roku, a także FC Kattowitz. W tamtym okresie, plac służył również jako miejsce, gdzie organizowano plenerowe pokazy filmowe, co przyciągało mieszkańców.

W połowie lat 20. XX wieku planowano ambitnie wybudować na tym placu nowy katowicki ratusz, na co miałoby zostać przeznaczone około 2,5 miliona ówczesnych złotych, jednak projekt ten nigdy nie został zrealizowany.

Architektura

Plac Andrzeja w Katowicach ma istotne znaczenie dla mieszkańców, pełniąc również funkcje rekreacyjne. W sercu placu zawsze znajdowała się fontanna, która została odnowiona w roku 2000. Mieszkańcy z czułością nadali jej imię Jędruś, co nadaje temu miejscu dodatkowy, lokalny charakter.

Na placu rosną piękne topole oraz żywopłot z berberysu pospolitego odmiany purpurowej (Berberis vulgaris 'Atropurpurea’), co sprawia, że przestrzeń ta jest nie tylko miejscem spotkań, ale i zieloną oazą w dynamicznym otoczeniu miasta.

U zbiegu ulic Mikołaja Kopernika i Marii Curie-Skłodowskiej, vis-à-vis kościoła garnizonowego, odsłonięto 24 maja 2001 roku pomnik Ofiar Katynia. Monument ten, stworzony przez rzeźbiarza Stanisława Hochuła i projektanta Mariana Skałkowskiego, upamiętnia tragiczne wydarzenia z historii Polski i stanowi ważny punkt refleksji dla odwiedzających to miejsce.

Na murze więzienia, znajdującym się na rogu placu Andrzeja i ulicy Mikołaja Kopernika, umieszczono tablicę pamięci, która honoruje żołnierzy Śląskiego Okręgu Armii Krajowej. Zostali oni zamordowani w katowickim więzieniu w czasie II wojny światowej oraz w okresie stalinowskim, co podkreśla historyczne znaczenie tego miejsca w kontekście wojennych dramatów i strasznych losów ludzi.

Przypisy

  1. a b c BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Targ, cyrk i dama w galotach i to wszystko na placu Andrzeja w Katowicach [online], wyborcza.pl Katowice, 11.08.2016 r. [dostęp 03.06.2024 r.]
  2. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012 r., s. 214. ISBN 978-83-933-665-8-3.
  3. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012 r., s. 215. ISBN 978-83-933-665-8-3.
  4. Ireneusz Białas, Kamień węgielny pod sąd w stolicy węgla, w: Gazeta Sądowa, 11.2005 r., s. 5-9.
  5. Wł. Nałęcz-Gostomski (oprac.): Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego woj. śląskiego, wyd. nakładem Magistratu Wielkich Katowic, Katowice 1926 r., s. 240.
  6. Place i skwery www.katowice.eu [dostęp 13.11.2016 r.]
  7. Katowickie fontanny mają imiona www.portal.katowice.pl [dostęp 18.07.2011 r.]
  8. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
  9. Diana Katowice www.miasta.gazeta.pl [dostęp 18.07.2011 r.]

Oceń: Plac Andrzeja w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:11