Ulica Mikołowska w Katowicach

Ulice i place

Ulica Mikołowska, znana również jako Nikolaistraße, znajduje się w sercu katowickiej dzielnicy Śródmieście. Jest to jedna z kluczowych arterii komunikacyjnych, która prowadzi w kierunku południowym, łącząc różne części miasta.

Warto zaznaczyć, że ulica ta nie tylko pełni istotną rolę transportową, ale także stanowi ważny element urbanistyczny Katowic, łącząc różne aspekty życia miejskiego.

Więcej informacji na temat tej dzielnicy można znaleźć w artykule dostępnym pod linkiem: Śródmieście.

Przebieg

Ulica Mikołowska jest ważnym szlakiem komunikacyjnym, który zaczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicamiSądową, Jana Matejki oraz Juliusza Słowackiego. Następnie mija wiadukt kolejowy, który znajduje się na trasie Wrocław − Przemyśl, po czym skrzyżowuje się z ulicami Kamienną oraz Andrzeja.

W dalszej części swojego przebiegu, ulica ta spotyka się z ulicą Raciborską (naprzeciwko budynku Pałacu Młodzieży) oraz ulicą Henryka Jordana, której bliskość sprawia, iż przejeżdżający tamtędy kierowcy mijają również kościół św. Piotra i Pawła oraz plac kardynała Augusta Hlonda.

Dalej, ulica skrzyżuje się z Józefa Poniatowskiego oraz Strzelecką, co powoduje, że jej kierunek zaczyna zmieniać się w stronę zachodu. Za AWF-em ul. Mikołowska prowadzi do Węzła Mikołowska, który znany jest jako Rondo gen. Stanisława Maczka, a stamtąd kieruje się w stronę autostrady A4, prowadzącej do osiedla Wincentego Witosa oraz alei Górnośląskiej, która łączy się z CH 3 Stawy oraz Mysłowicami.

W okolicy Węzła Mikołowska, ulica skręca szerokim łukiem ku południowi. Od tego punktu, ul. Mikołowska staje się drogą krajową 81. Trasa kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ul. Ligocką, po czym następuje zmiana jej nazwy na ulicę Brynowską. W godzinach popołudniowego szczytu, na wysokości ul. Kominka, ul. Mikołowską przejeżdża średnio 2461 samochodów dziennie, z czego 92,5% stanowią samochody osobowe, a 5,4% to autobusy.

Historia

W sercu Katowic, przy ulicy Mikołowskiej, na przełomie XIX wieku powstała kolonia pracownicza o nazwie Kamionka, zbudowana z myślą o pracownikach huty „Henrietta”. W roku 1878, w okolicach dzisiejszych ulic Mikołowskiej oraz Raciborskiej, rozpoczęła swoją działalność huta żelaza „Ludwik”, która z czasem przekształciła się w odlewnię brązu „Münster”. Na posiedzeniu Rady Miasta Katowice, które miało miejsce 13 października 1890 roku, przyznano tej ulicy nazwę Nikolaistraße, która obowiązywała do 1922 roku.

W końcówce XIX wieku, w okolicy ulicy, istniał lokalny wyszynk prowadzony przez Wróbla. Około 1910 roku w budynku na ulicy Mikołowskiej 9 funkcjonowała restauracja „Zur deutschen Flotte”, prowadzona przez Paula Drogge. W latach trzydziestych XX wieku, przy numerze 123 mieścił się posterunek policji brynowskiej.

Przed wybuchem I wojny światowej, w rejonie znajdującym się w pobliżu tzw. Kamionki, znajdowała się Kolonia Dwunastu Apostołów, składająca się z dwunastu domów robotniczych. W latach dwudziestych XX wieku wzniesiono domki jednorodzinne dla dozoru przy kopalni „Oheim”. Do 1924 roku w kamienicy na rogu ulic Mikołowskiej i J. Gallusa znajdowała się siedziba gminy Brynów.

W okresie międzywojennym, ulica Mikołowska była miejscem wielu działalności gospodarczych, w tym warsztatu samochodowego Adamczyka przy numerze 50, kwiaciarni Malcherczyka Flora na Mikołowskiej 15, kawiarni „Orient” w budynku z numerem 10, a także restauracji Jadwigi Jonczyk pod numerem 5. Pośród licznych lokali, znajdowały się również kuchnia ludowa w Domu Związkowym (numer 32), piekarnia Jerzego Kubisa (numer 26), „Wzgórze Mikołowskie” Romana Popiołka (numer 10) oraz Prokuratura i Sąd Okręgowy pod numerem 2. Inne ważne miejsca to restauracja Antoniego Rzychonia (numer 109), Więzienie Karno-Śledcze (numer 4) oraz apteka św. Jacka (numer 15). Dodatkowo, w 1937 roku zakończono budowę tzw. „burzowca mikołowskiego”, który był zbiornikiem wody z wiosennych roztopów, zalewających ulice pod wiaduktem kolejowym. Pod numerem 111 znajduje się Biblioteka TCL, a pod numerem 141 działała Szkoła Powszechna nr 5 im. Księcia Józefa Poniatowskiego oraz przedszkole.

W nocy z 3 na 4 września 1939 roku ulicą Mikołowską posuwała się niemiecka 239. Dywizja Piechoty, atakująca Katowice z południa. Od 1940 roku, w budynku pod numerem 45, odbywały się konspiracyjne spotkania delegatury rządu na kraj. 15 sierpnia 1942 roku, w więzieniu przy ul. Mikołowskiej, Niemcy wykonali wyrok śmierci na Józefie Pukowcu, który był członkiem ruchu oporu w czasie II wojny światowej, natomiast 3 grudnia 1942 roku zginął bł. ks. Jan Macha. W latach 1939-1945 ulica nosiła nazwę Nikolaistraße.

Dnia 3 listopada 2009 roku rozpoczęto remont ulicy Mikołowskiej, który początkowo miał trwać do 15 grudnia, jednakże dzięki przyspieszeniu prac, zakończył się on niespełna tydzień później. 3 sierpnia 2010 roku, ta ulica była częścią trasy trzeciego etapu wyścigu kolarskiego Tour de Pologne 2010.

Obiekty i instytucje

Ulica Mikołowska w Katowicach to miejsce, które kryje wiele historycznych obiektów, stanowiących istotny element architektury tego regionu. Wśród nich można wyróżnić wiele interesujących kamienic, a także znaczące instytucje.

Wśród najważniejszych budynków znajdują się:

  • narożna kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowskiej 7, położona na rogu z ul. Kamienną,
  • narożna kamienica mieszkalna pod adresem ul. Mikołowska 9, róg z ul. Kamienną,
  • Zespół Aresztu Śledczego z ulicy Mikołowskiej 10, 12, 14, który był wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku; zespół ten jest otoczony murem i posiada dwa budynki poza murem, w tym dawną willę naczelnika więzienia,
  • Gmach Sądu Okręgowego, wpisany do rejestru zabytków w 1997 roku, którego budowa rozpoczęła się w 1889 roku,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 11,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 13,
  • zespół hal magazynowych przy ul. Mikołowskiej 13b, wzniesiony na początku XX wieku,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 15, 15a,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowskiej 17, znajdująca się na rogu z ul. Kozielską 2,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowskiej 18, ulokowana na rogu z ul. M. Kopernika,
  • budynek mieszkalny przy ul. Mikołowska 19, zbudowany w latach 30. XX wieku w stylu funkcjonalizmu,
  • kamienica przy ul. Mikołowska 20b,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowska 21, pl. dra Józefa Rostka 1,
  • Pałac Młodzieży przy ul. Mikołowskiej 26, wzniesiony w latach 1949−1951, który jest obiektem o znaczeniu historycznym,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowska 28, ulokowana na rogu z ul. P. Stalmacha,
  • Zespół kościoła parafialnego pod wezwaniem świętych Apostołów Piotra i Pawła przy ul. Mikołowskiej 32-34; kościół ten, zbudowany w stylu neogotyckim, jest istotnym elementem historii Katowic,
  • kamienica mieszkalna z dwiema oficynami przy ul. Mikołowska 33, 33a, 33b, datowana na wczesne XX wieku,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 35 z tego samego okresu, w stylu modernizmu,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 30, również w stylu modernizmu z początku XX wieku,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowska 44, sąsiadująca z ul. Barbary 1, obecnie zdobiona przez Gościniec Franz Josef,
  • narożna kamienica przy ul. Mikołowska 45, położona na rogu z ul. Strzelecką,
  • kamienica przy ul. Mikołowska 46,
  • cztery familoki kopalni „Wujek” (ul. Mikołowska 47, 49), wzniesione na początku XX wieku w późnym modernizmie,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 48,
  • budynek biurowo-handlowy przy ul. Mikołowska 50, 52, z XIX wieku, który przeszedł przebudowę,
  • kamienica mieszkalna przy ul. Mikołowska 53, wybudowana na początku XX wieku,
  • Willa bliźniacza w ogrodzie (ul. Mikołowska 118/120), która wpisuje się w modernistyczny styl architektury,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 122/124,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 126/128,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 130/132,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 134/136,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 138/140,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 142/144,
  • willa bliźniacza w ogrodzie przy ul. Mikołowska 146/148,
  • zespół pięciu willi w ogrodach (ul. Mikołowska 150, 152 oraz ul. Parkowa 4, 4a, 4b), wzniesionych w międzywojniu w stylu funkcjonalizmu.

Na ulicy Mikołowskiej znajduje się również wiele innych obiektów użyteczności publicznej, takich jak stacje benzynowe, Galeria Akwarela, Galeria Marmurowa, Gościniec Franz Josef, laboratorium medyczne oraz budynek Akademii Wychowania Fizycznego.

W przeszłości planowano w rejonie ul. Mikołowskiej i ul. Strzeleckiej budowę ekskluzywnych apartamentów o nazwie Apartamenty Moderna, które miały być oddane do użytku w 2010 roku. Jednakże, inwestor ostatecznie zdecydował się zrezygnować z realizacji tego projektu. W efekcie w tym miejscu powstał parking samochodowy.

Ruch autobusowy na ulicy Mikołowskiej obsługiwany jest przez linie ZTM, co ułatwia mieszkańcom i odwiedzającym poruszanie się po tej części Katowic.

Przypisy

  1. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 27.11.2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 02.12.2023 r.]
  2. MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Sekrety Katowic, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, s. 68-71, ISBN 978-83-7729-386-7.
  3. MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 78, ISBN 978-83-7729-502-1.
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 11.08.2011 r.]
  5. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 07.10.2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 14.10.2022 r.]
  6. a b Mapa Google. [dostęp 13.11.2023 r.]
  7. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 67. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 95. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 73. ISBN 978-83-7729-021-7.
  10. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 178. ISBN 83-913341-0-4.
  11. Georg Hoffmann, Historia Miasta Katowice, przeł. D. Makselon, M. Skop, Muzeum Śląskie, Katowice 2003, ISBN 83-87455-97-0, s. 147.
  12. Damian Bednarski: Macha Jan. W: Leksykon Panteonu Górnośląskiego. Aleksandra Kłos-Skrzypczak (red.). Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2020, s. 548.
  13. Urząd Miasta Katowice: Katowice - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]
  14. Koniec remontu Mikołowskiej. www.esil.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]
  15. Remont ul. Mikołowskiej. www.mmsilesia.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]
  16. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 119. ISBN 83-905115-0-9.
  17. Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 20.01.2017 r.]
  18. Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 53.
  19. Koniec remontu ulicy Mikołowskiej. www.mojekatowice.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]
  20. Gościniec Franz Josef. www.gosciniec-katowice.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]
  21. Apartamenty Moderna. www.apartamentymoderna.pl. [dostęp 11.08.2011 r.]

Oceń: Ulica Mikołowska w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:6