Ulica Kłodnicka w Katowicach

---

Przebieg

Ulica Kłodnicka znajduje się w obrębie katowickiej dzielnicy Ligota-Panewniki i rozciąga się na całej swojej długości.

Numeracja budynków wzdłuż Kłodnickiej tradycyjnie rozpoczyna się od strony wschodniej. W tym miejscu droga krzyżuje się z ulicą T. Kościuszki na węźle drogowym, który został wyposażony w sygnalizację świetlną zlokalizowaną obok wiaduktu. Ulica Kłodnicka stanowi kontynuację ulicy Rzepakowej, która przecina teren dzielnicy Piotrowice-Ochojec.

Na dłuższym odcinku, aż do skrzyżowania z ulicami Kolejową i Starą Kłodnicką, droga przebiega w kierunku zachodnim, przy czym ma prostolinijny kształt. Kłodnicka krzyżuje się z ulicami z południowej strony, a są to między innymi: J. Kiepury, K. Opalińskiego, B. Mierzejewskiego (dwukrotnie), Z. Cybulskiego, T. Kalinowskiego, T. Saloniego, S. Stoińskiego (dwukrotnie) oraz A. Rzeszótki. Z północnej strony krzyżuje się ona również z ulicą Starą Kłodnicką.

Za skrzyżowaniem z ulicą Starą Kłodnicką oraz z ulicą Kolejową, droga zmienia kierunek na południowo-zachodni. Chwilę później, po zakręcie, ulica Kłodnicka przebiega pod wiaduktem linii kolejowej nr 139.

Końcowy odcinek ulicy Kłodnickiej znajduje się za wiaduktem kolejowym, gdzie prowadzi do skrzyżowania z ulicą Franciszkańską.

Charakterystyka

Ulica Kłodnicka, znana jako droga powiatowa nr 6449S, klasyfikowana jest jako lokalna (L). Jej długość wynosi 1160 metrów, natomiast szerokość wynosi 8,6 metra. Całą nawierzchnię drogi stanowi bitum, co zapewnia odpowiednią trwałość oraz komfort jazdy. W systemie TERYT ulica została zarejestrowana pod numerem 08619.

Kody pocztowe dla adresów przy Kłodnickiej różnią się w zależności od numerów: dla zachodniej strony (numery 1-47) kod to 40-703, dla wschodniej strony (numery 2-50) to 40-702, a dla nieparzystej (numery 49 i wyższe) 40-705. Natomiast dla parzystych numerów od 52 wzwyż kod pocztowy to 40-704. Ulica Kłodnicka jest zarządzana przez Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach.

Na skrzyżowaniu Kłodnickiej z ulicą T. Kościuszki oraz Rzepakową znajduje się dziewięciowlotowa sygnalizacja świetlna akomodacyjna. W obrębie tej ulicy zorganizowano również transport publiczny – autobusy miejskiego transportu zbiorowego Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM) kursują na całej jej długości.

Na Kłodnickiej funkcjonują przystanki, takie jak: Ligota Kłodnicka (na wysokości nr 82-84 w kierunku zachodnim), Ligota Rzeszótki (na wysokości nr 70 w kierunku wschodnim), Ligota Kiepury (na wysokości nr 23 w kierunku wschodnim) oraz Brynów Kościuszki (przy zjeździe z ul. T. Kościuszki w kierunku zachodnim). Autobusy te zapewniają połączenia z zachodnimi i centralnymi dzielnicami Katowic oraz z pobliską Rudą Śląską.

Wzdłuż krótkiego fragmentu Kłodnickiej, pod wiaduktem kolejowym, przebiega czerwony szlak turystyczny – Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej, który ma długość 41 km i łączy Katowice z Chudowem.

Jedną z cech charakterystycznych Kłodnickiej jest jej rola jako kluczowej osi urbanistycznej wschodniej części Ligoty. Z tej ulicy odgałęziają się mniejsze uliczki w kierunku południowym. Ulica ta jest także istotnym połączeniem między Ligotą a Brynowem, co czyni ją ważnym punktem komunikacyjnym. W rejonie Kłodnickiej znajdują się prostokątne działki, na których przeważają nowoczesne, dwukondygnacyjne domy otoczone ogrodami. Zachowały się również budynki mieszkalne z początku XX wieku oraz eleganckie wille z okresu międzywojennego. W zachodniej części ulicy znajduje się zespół bloków mieszkalnych, które dopełniają architekturę tego obszaru.

Historia

Ulica Kłodnicka, zlokalizowana we wschodniej części Ligoty, ma swoją historię rozpoczynającą się w połowie XIX wieku. Wówczas teren na północ od późniejszej ulicy Kłodnickiej, usytuowany na południowym brzegu Kłodnicy, był głównie wykorzystywany jako pola uprawne. W ciągu XIX wieku granice lasów północnych w rejonie tej ulicy ulegały znacznym zmianom, co zapoczątkowało rozwój rolnictwa w tej części miasta.

Mimo że droga w śladzie późniejszej ulicy Kłodnickiej nie była jeszcze widoczna w mapach z 1883 i 1902 roku, już 12 stycznia 1852 roku otwarto linię kolejową, która połączyła Katowice z Ligotą (definiującą późniejszą linię kolejową nr 139). Na początku XX wieku intensywnie rozwijano stację kolejową w Ligocie, w ramach której planowano wielką modernizację, obejmującą stworzenie torów stacyjnych, parowozowni oraz wieży ciśnień.

W ramach tej modernizacji zaprojektowano również nowy wiadukt o szerokości 5 m dla sześciu torów, usytuowany nad nową drogą, która łączyła Panewniki z Brynowem, co stworzyło najszybszą trasę do późniejszej ulicy Kłodnickiej. Zakończenie budowy rozbudowy stacji miało miejsce 5 grudnia 1908 roku, zaś prace trwały również w latach 1909–1914.

Pod nowo wybudowanym wiaduktem rozciągała się droga do Brynowa, biegnąca równolegle do Kłodnicy. Współczesnym śladem tej drogi są ulica Stara Kłodnicka oraz wschodni odcinek ulicy Kłodnickiej. Wzdłuż tej drogi powstały murowane zabudowy wiejskie, a w okolicy 1909 roku przy ówczesnym przebiegu ulicy Kłodnickiej znajdowało się już 11 nieruchomości, które z biegiem czasu w latach 20. XX wieku wzbogacały się o nowe, willowe obiekty.

W 1916 roku nadano ulicy nazwę Klodnitzstrasse, która po 1920 roku została zmieniona na obecną ulicę Kłodnicką. Rok 1924 to czas, kiedy teren Ligoty, w tym ulica Kłodnicka, został włączony w granice Katowic. W latach międzywojennych kontynuowano intensywną rozbudowę zabudowy, zauważalną szczególnie w zachodnim odcinku ulicy, zaznaczonym na późniejszych mapach.

W okresie międzywojennym przy ulicy Starej Kłodnickiej działała spółka akcyjna Towarzystwo Robót Inżynierskich, a później Zakład Produkcji Kruszyw „Silesit”. W sąsiedztwie funkcjonowała także Fabryka Tłuszczów Technicznych „Wilczek”, która po pewnym czasie została przekształcona w fabrykę mineralnych farb Walentego Jerzykiewicza. Nieopodal znajdowała się wędzarnia ryb Franciszka Czaji, działająca do lat 90. XX wieku.

Podczas niemieckiej okupacji przywrócono przedwojenną nazwę ulicy – Klodnitzstrasse, a po 1945 roku wrócono do nazewnictwa Kłodnickiej. Na mapach z lat 1958–1961 wskazana była także nowa droga w zachodnim biegu, biegnąca wzdłuż Starej Kłodnickiej oraz we wschodnim biegu nową trasą ulicy Kłodnickiej.

Od lat 60. XX wieku Ligota przeszła dynamiczny rozwój zabudowy willowej, przeważnie dwukondygnacyjnej w otoczeniu ogrodów. W obrębie ulicy Kłodnickiej, szczególnie na jej południowej stronie, wytyczono szereg nowych uliczek, a teren podzielono na prostokątne działki, co sprzyjało rozwojowi zjawiska budownictwa. Również w tym okresie wokół ulicy Starej Kłodnickiej wzniesione zostały dwupiętrowe bloki, które w głównej mierze przeznaczone były dla rodzin kolejarzy.

W rejonie ulicy Kłodnickiej, w czasach PRL-u do lat 80. XX wieku, działała Spółdzielnia Pracy „Barwinit”, a następnie Przedsiębiorstwo Państwowe „Mikrogran”.

Obiekty zabytkowe i historyczne

Ulica Kłodnicka w Katowicach kryje w sobie wiele cennych obiektów zabytkowych, które stanowią świadectwo historycznych przemian architektury XX wieku. Oto kilka szczególnych przykładów:

• Willa w ogrodzie (ul. Kłodnicka 7) – powstała w latach 20. i 30. XX wieku w stylu modernizmu; jest to murowany obiekt wykonany z cegły i tynku, dwukondygnacyjny, zwieńczony mansardowym dachem pokrytym dachówką; charakteryzuje się detalami takimi jak szczyty, ryzalit oraz tarasy,
• Willa (ul. Kłodnicka 9c) – z lat 30. XX wieku, reprezentująca styl funkcjonalizmu; to murowany obiekt z cegły i tynku, dwukondygnacyjny, z dachem dwuspadowym naczółkowym,
• Dom (ul. Kłodnicka 27) – datowany na początek XX wieku, w stylu prostego ceglanego historyzmu; budynek murowany z cegły, jednokondygnacyjny, zakończony dachem dwuspadowym; przeszedł wtórną przebudowę,
• Willa w ogrodzie (ul. Kłodnicka 38) – z lat 30. XX wieku, w stylu funkcjonalizmu,
• Willa w ogrodzie (ul. Kłodnicka 40) – również z lat 30. XX wieku w stylu funkcjonalizmu; murowany obiekt z cegły i tynku, dwukondygnacyjny, z płaskim dachem; posiada ryzalit oraz taras,
• Willa w ogrodzie (ul. Kłodnicka 42) – z lat 30. XX wieku, reprezentująca styl funkcjonalizmu; to trzykondygnacyjny, murowany budynek z cegły i tynku, zwieńczony dachem czterospadowym; wyróżnia się półkolistym przeszklonym ryzalitem, balkonami, podcieniami oraz oknami o kształcie koła.

Każda z tych willi i domów posiada unikalne cechy, które czynią je interesującymi obiektami zarówno z perspektywy architektonicznej, jak i historycznej.

Gospodarka i instytucje

W drugiej połowie listopada 2023 roku na liście REGON odnotowano około 110 przedsiębiorstw, które mają swoje siedziby przy ulicy Kłodnickiej. Wśród tych działalności znajdują się rozmaite podmioty, takie jak:

• sklepy wielobranżowe,
• gabinet medyczny,
• agencja ubezpieczeń,
• kancelarie adwokackie i radców prawnych,
• firma szkoleniowa,
• przedsiębiorstwa handlowo-usługowe,
• fundacje i stowarzyszenia,
• pralnia,
• biuro podróży,
• inne.

Osoby będące wiernymi rzymskokatolickimi, które zamieszkują ulice Kłodnicką, należą do parafii Najświętszych Imion Jezusa i Maryi.

---

Oceń: Ulica Kłodnicka w Katowicach

---