Ulica Radosna w Katowicach

---

Opis i dane techniczne

Ulica Radosna znajduje się w pięknej dzielnicy Giszowiec w Katowicach, rozciągając się na długości 368 metrów. Działa jako droga gminna, która kwalifikuje się do klasy dróg lokalnych, a jej całkowita powierzchnia wynosi 2832 m². Właścicielem tej infrastruktury jest Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach, co zapewnia jej odpowiednie utrzymanie i zarządzanie.

Numeracja budynków usytuowanych na ulicy Radosnej rozpoczyna się od strony wschodniej, w miejscu, gdzie ulica styka się z ulicami Miłą oraz Przyjazną. Następnie kieruje się na zachód, gdzie na najbliższym skrzyżowaniu łączy się z ulicą Gościną. W dalszej części, obok gmachu dawnej pralni i łaźni oraz budynku kantyny, zlokalizowany jest jedyny przystanek komunikacji miejskiej o nazwie Giszowiec Radosna.

Po przystanku ulica kontynuuje swój bieg do ulicy Batalionów Chłopskich, która stanowi jej przedłużenie w rejonie zakrętu. W systemie TERYT, Radosna jest zarejestrowana pod numerem 18322, a charakterystyczne kody pocztowe dla tego terenu są następujące: dla parzystych numerów 2-10 oraz nieparzystych 1-25 to 40-471, natomiast dla parzystych numerów 12 oraz nieparzystych 27 do końca to 40-472.

Z racji swojej lokalizacji, mieszkańcy ulicy Radosnej są związani z parafią św. Barbary, co dodatkowo integruje społeczność lokalną. Warto zauważyć, że na wysokości ulicy Gościnnej krzyżuje się z zielonym szlakiem turystycznym – Szlakiem Dwudziestopięciolecia PTTK.

Ważnym atutem tej ulicy jest dostępność komunikacyjna. Zgodnie z informacjami z połowy grudnia 2020 roku, liniami miejskiego transportu zbiorowego, które kursują na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM), obsługiwany jest przystanek Giszowiec Radosna. Z przystanku odjeżdżają takie linie jak: 30, 72, 108, 223, 292, 672N, 674 (w kierunku zachodnim), 695 oraz 920, co zapewnia wygodne połączenie z innymi częściami Katowic oraz okolicznymi miejscowościami, takimi jak Mikołów, Mysłowice i Siemianowice Śląskie.

Oprócz komunikacji, wzdłuż ulicy usytuowane są różne instytucje oraz placówki, w tym restauracja, hala sportowa dla Zapaśniczego Klubu Sportowego Tytan 92 oraz siedziba XVI Szczepu Harcerskiego Związku Harcerstwa Polskiego. To czyni z ulicy Radosnej miejsce nie tylko przejazdu, ale i aktywności społecznej oraz kulturalnej.

Historia

Ulica Radosna, wytyczona pomiędzy latami 1907 a 1910, powstała w ramach rozwoju osiedla patronackiego Giszowiec, z inicjatywy Antoniego Uthemanna, ówczesnego dyrektora generalnego spółki Georg von Giesches Erben. Nawierzchnia ulicy, podobnie jak innych dróg na tym nowym osiedlu, była wykonana z szutru, a jej szerokość była jednorodna na całym przebiegu. W centralnej części drogi utwardzona jezdnia miała 3,5 m szerokości, a po obu stronach umieszczono brukowane rynsztoki z darnią, z ciągami pieszymi usytuowanymi dalej.

Nawet jej nazwa, Ringstraße, miała swoją wymowę. Ówcześnie ulica ta była ulicą okrężną, otaczającą Ring, obecnie znany jako plac Pod Lipami, od północnej, zachodniej oraz południowej strony. Po roku 1922, nazwa ulicy zmieniła się na ulicę 1 Maja, jednak jej historia nie kończy się na tym etapie.

W trakcie II wojny światowej, nazwa Radosnej uległa zmianie na Horst Wessel straße. Po zakończeniu wojny przywrócono wcześniej zabraną nazwę – 1 Maja, z kolei po 1951 roku nadano jej imię Marii Curie-Skłodowskiej. Ostatecznie, od 21 listopada 1962 roku, ulica ta nosi nazwę Radosna. Interesującym jest, że według mapy z 1973 roku, autobusy nie kursowały wzdłuż tej drogi, a jedynie przejeżdżały nią w trzech punktach w kierunku placu Czerwonych.

W odpowiedzi na rosnące potrzeby mieszkaniowe górników zatrudnionych w kopalni Staszic, która rozpoczęła działalność w 1964 roku, w 1969 roku podjęto decyzję o wyburzeniu historycznego Giszowca, w tym budynków przy obecnej ulicy Radosnej, aby zastąpić je nowoczesnym osiedlem, składającym się z dziesięciopiętrowych wieżowców.

W okresie przełomu lat 60. i 70. XX wieku zmiany w Giszowcu postępowały w szybkim tempie. Wyburzaniu groziło całe osiedle, co zaowocowało działaniami mającymi na celu jego uratowanie. Ostatecznie ocalała tylko jedna trzecia oryginalnej zabudowy. W związku z tym nastąpiła także częściowa zmiana w układzie urbanistycznym – ulica Radosna została skrócona do północnego fragmentu, gdzie połączyła się z ulicą Batalionów Chłopskich.

Układ urbanistyczny, obejmujący całą obecną długość ulicy Radosnej oraz przyległe budynki, został 18 sierpnia 1978 roku wpisany do rejestru zabytków. To znaczące wydarzenie zniechęciło do planów przekształcenia placu oraz wyburzenia przylegających budynków. Wówczas do rejestru zabytków został również wpisany m.in. budynek pralni i łaźni. Jednakże, w 1980 roku, ze względu na zły stan techniczny, budynki domu noclegowego przy ulicy Radosnej wykluczono z rejestru zabytków i je zburzono. Na szczęście, zachowano budynek dawnej kantyny, który do dziś pozostaje w dobrym stanie.

Na podstawie mapy z 1985 roku, można zauważyć, że ulicą Radosną zaczęto prowadzić ruch autobusowy. Wówczas zaledwie pięć linii, w tym 12, 30, 72, 121 oraz 674, obsługiwało tę drogę. 7 maja 2002 roku, budynek kantyny został wpisany do rejestru zabytków. Warto też zauważyć, iż od lat 90. XX wieku budynek dawnej łaźni pełni funkcje gastronomiczne, a w grudniu 2016 roku przeszła ona gruntowną renowację, podczas gdy zaplecze gospodarcze uległo rozbudowie.

Zabytki

Ulica Radosna w Katowicach, z bogatą historią, stanowi nie tylko ważny szlak komunikacyjny, ale również miejsce, w którym można dostrzec liczne zabytkowe obiekty. Nieprzypadkowo, sama ulica została wpisana do rejestru zabytków, jako cenny element układu urbanistycznego.

W skład rejestru zabytków wchodzą następujące obiekty, które warto wymienić:

• układ urbanistyczno-przestrzenny osiedla Giszowiec datowany na lata 1906–1940, obejmujący m.in. budynek pralni i łaźni (nr rej.: 1229/87 z 18 sierpnia 1978 roku),
• dom urzędniczy zlokalizowany przy ul. Radosnej 1 / Gościnnej, pochodzący z lat 1907–1912 (nr rej.: A/36/00 z 11 grudnia 2000 roku),
• budynek jadłodajni i kantyny z ul. Radosnej 35, również z lat 1907–1912 (nr rej.: A/69/02 z 7 maja 2002 roku).

Każdy z wymienionych obiektów stanowi unikatowy element lokalnej architektury i kultury, co czyni ulicę Radosną nie tylko punktem na mapie, ale także miejscem pełnym historii.

---

Oceń: Ulica Radosna w Katowicach

---