Ulica Morawa w Katowicach

---

Historia

W dziewiętnastym wieku, na obszarze dzisiejszych ulic, takich jak Morawa, Wiosny Ludów oraz Ludwika Zamenhofa, rozwijało się centrum osady Szopienice. W zachodniej części ulicy Morawa, w połowie wieku, wzniesiona została stara część Roździenia (oznaczona jako kolonia Traugott). W latach 1860-1865 przy drodze powstała kolonia robotnicza z familokami dla pracowników hut koncernu Georg von Giesches Erben, znana jako kolonia Morawa.

Ulicę Morawa zaznaczono na mapie z roku 1903. Przed wybuchem I wojny światowej nosiła ona nazwę Sedanstraße. W 1908 roku na tym terenie zbudowano nową szkołę, opracowaną według projektu Gustawa Schmidta. Jej uroczyste poświęcenie miało miejsce 28 czerwca 1910 roku. Początkowo nosiła ona numer 3, później 8 i 44. W roku 1910 rozpoczęło naukę 605 uczniów. W okresie od 1914 aż do 1920 uczelnia ta była wyłącznie szkołą żeńską, a w 1921 roku jej siedzibę zajmowało dowództwo III powstania śląskiego, które prowadził pułkownik Kazimierz Zenkteller. W tym samym roku, ulicą Morawa wkraczało wojsko polskie, z gen. Stanisławem Szeptyckim na czele, symboliczną akcją przejmującym teren na rzecz Polski.

W latarniach 1939-1945 szkoła nosiła imienia nazisty Hansa Schemma. W dwudziestoleciu międzywojennym oraz w latach 1945-1960, obszar ten zmieniał swoje nazwy: zachodnia część nosiła nazwę ulicy Tadeusza Rejtana, podczas gdy wschodnia to ulica Warszawska. Po przyłączeniu Szopienic do Katowic w dniu 31 grudnia 1959 roku, ulica zyskała nową nazwę – ulicę Franciszka Rybki. W latach siedemdziesiątych XX wieku, okolice ulicy Franciszka Rybki zyskały na znaczeniu za sprawą zbudowanego osiedla mieszkaniowego, składającego się z dziesięciokondygnacyjnych bloków, zaprojektowanych przez Aleksandra Horodeckiego. Osiedle to potocznie nazywano osiedlem Rybki.

Na mocy uchwały Rady Miasta Katowice z dnia 26 stycznia 1995 roku, nazwę ulicy Franciszka Rybki zmieniono na ulicę Morawa. Nazwa kolonii Morawa, a później również ulicy, wywodzi się od zarazy (mór) która nawiedziła ten rejon w 1832 roku. W pobliżu budynku Szkoły Podstawowej nr 44 umieszczono pamiątkowy krzyż, upamiętniający zbiorową mogiłę ofiar tej zarazy. W 2009 roku przy szkole zbudowano kompleks boisk sportowych.

W 2017 roku imię lekarza Edmunda Gryglewicza nadano skwerowi w Szopienicach, położonemu w obrębie ulic: Bednarskiej, Brynicy i Morawa.

Obiekty historyczne

Ulica Morawa w Katowicach to miejsce, gdzie zlokalizowane jest wiele interesujących obiektów o znaczeniu historycznym. Oto lista wybranych budynków, które przyciągają uwagę swoją architekturą:

• domy w pierzejach (ul. Morawa 3, 63, 65, 93, 95, 97 i 99),
• dom mieszkalny z początku XX wieku (ul. Morawa 5), który został wzniesiony w charakterystycznym stylu historyzmu ceglanego prostego,
• dom w ogrodzie (ul. Morawa 9), powstały na początku XX wieku, reprezentujący styl historyzmu ceglanego prostego oraz elementy modernizmu,
• kamienny krzyż przydrożny z figurą (naprzeciw ul. Morawa 17), datowany na 1895 rok, z cechami stylu neogotyckiego,
• kamienica mieszkalna (ul. Morawa 24/24a) z początku XX wieku, także w stylu historyzmu ceglanego prostego/modernizmu,
• kamienica z końca XIX wieku (ul. Morawa 30), w stylu historyzmu ceglanego prostego,
• dom (ul. Morawa 45), wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku, charakteryzujący się stylem historyzmu ceglanego prostego,
• narożna kamienica mieszkalna z początku XX wieku (ul. Morawa 46), która łączy w sobie elementy modernizmu i historyzmu,
• domy mieszkalne (ul. Morawa 47 i 59), pochodzące z drugiej połowy XIX wieku, także w stylu historyzmu,
• kamienica (ul. Morawa 61), z początku XX wieku, wykazująca cechy historyzmu, modernizmu oraz secesji,
• kamienny krzyż przydrożny z figurą, wybudowany w drugiej połowie XIX wieku, z cechami stylu historyzmu,
• osiedle domów robotniczych (ul. Morawa 62, 66, 68, 70, 72, 74, 76, 77, 78, 80, 81, 83, 85, 87 i 89), zbudowane w latach 1860–1865, wiele z nich zostało współcześnie przebudowanych, w stylu historyzmu,
• budynek szkoły – obecnie Szkoła Podstawowa nr 44 (ul. Morawa 86), z 1909 roku, zaprojektowany przez Gustawa Schmidta, zrealizowany w stylu modernistycznym,
• budynek (ul. Morawa 114),
• kamienica mieszkalna (ul. Morawa 123), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego.

Opis

Ulica Morawa położona jest w katowickiej dzielnicy Szopienice-Burowiec, rozciągając się na długości 1 485 m. Jest to droga o lokalnej klasie powiatowej, która zajmuje powierzchnię 10 673,5 m². Nadzór nad nią sprawuje Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach.

W pobliżu skrzyżowania z ulicą Józefy Kantorówny znajduje się mini-park, co czyni tę lokalizację atrakcyjną dla mieszkańców. Dodatkowo, ulica Morawa jest częścią szlaku rowerowego, co promuje aktywność fizyczną wśród mieszkańców.

Wzdłuż tej ulicy, w latach 70. XX wieku, zbudowano bloki mieszkalne, które zostały zintegrowane z lokalnym krajobrazem. Na podstawie badań przeprowadzonych w 2007 roku określono, iż powierzchnia zabudowana stanowi jedynie 9% całkowitej powierzchni osiedla. Wskaźnik intensywności zabudowy wynosi 0,82 WIZ, a średnia ważona liczba kondygnacji osiąga 9,11.

Na ulicy Morawa można znaleźć szereg istotnych instytucji, takich jak NZOZ Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II EMC Silesia (ul. Morawa 31), Szkoła Podstawowa nr 44 im. Marii Curie-Skłodowskiej (ul. Morawa 86) oraz Uczniowski Klub Sportowy Junga (ul. Morawa 119). Znajdują się tu także jednostki, takie jak Ochotnicza Straż Pożarna Szopienice (ul. Morawa 119a) oraz sezonowe kąpielisko Morawa z boiskiem do piłki plażowej (ul. Morawa 119).

Transport publiczny na tej ulicy obsługiwany jest przez autobusy miejskiego transportu zbiorowego, działające na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM), co zwiększa jej dostępność dla mieszkańców i przyjezdnych.

---

Oceń: Ulica Morawa w Katowicach

---