Pałac w Załężu, znany także jako Dwór, to cenny obiekt architektoniczny, który zachwyca neoklasycystycznym stylem swojej budowli. Usytuowany przy ulicy Gliwickiej 159 w Katowicach, znajduje się na terenie malowniczej dzielnicy Załęże.
W przeszłości pałac stanowił fragment założenia folwarcznego, co nadaje mu historyczne znaczenie. Został wzniesiony w latach 1886–1887, a pierwotnie mieściła się w nim regionalna dyrekcja spółki Georg von Giesches Erben. Obiekt ten był także siedzibą spółki Giesche w okresie międzywojennym, a obecnie znajduje się tu prywatny szpital.
Historia
Załęski folwark sięga czasów XVI wieku. W XIX stuleciu folwark ten był w posiadaniu właścicieli wsi Załęże. Na jego terenie, w latach 1886–1887, wzniesiono pałac, który zastąpił poprzednią, prawdopodobnie drewnianą, konstrukcję. Warto dodać, że nowy pałac przeszedł przebudowę w 1905 roku, której autorem byli architekci Georg i Emil Zillmann. Dalsze zmiany miały miejsce w kolejnych latach: 1924, 1925 oraz 1933.
Do 1945 roku w dworskim pałacu mieściła się regionalna dyrekcja Spółki Akcyjnej Spadkobierców Georga von Giesche. Od 1887 roku lokal ten zamieszkiwał generalny dyrektor spółki, Friedrich Bernhardi, który w 1896 roku koordynował akcję ratunkową w kopalni „Cleophas”, znanej później jako „Kleofas”.
Po zakończeniu II wojny światowej, pałac stał się siedzibą Górniczego Zakładu Lecznictwa Ambulatoryjnego. W latach 50. XX wieku pełnił rolę przedszkola, które ostatecznie przeniesiono do sąsiedniego budynku. Od 2007 roku, po zakupie przez spółkę Avimed, budowla została poddana starannej restauracji, a po adaptacji pomieszczeń, w 2009 roku, w pałacu rozpoczął działalność prywatny szpital.
Architektura i otoczenie
Pałac w Załężu, wzniesiony w eleganckim stylu klasycystycznym, wyróżnia się swoją architekturą. Obiekt posiada dwie kondygnacje, a także podpiwniczenie i poddasze, co czyni go imponującym dziełem. Wnętrze konstrukcji zachwyca gości klatką schodową, która ozdobiona jest pięknymi balustradami, a także dużym żyrandolem, który datuje się na koniec XIX wieku.
Tuż przed wejściem do budynku zorganizowano specjalny podjazd dla pojazdów kołowych, co zwiększa funkcjonalność tego miejsca. W otoczeniu pałacu rozciąga się park, który jest podzielony na dwie części, oddzielone ulicą Gliwicką. Pierwsza to część północna, gdzie znajduje się dwór, a druga to obszar południowy, obecnie zajmowany przez plac księdza J. Londzina, znany powszechnie jako Gruszka Plac.
W pobliżu tego uroczego pałacu zlokalizowano przystanki tramwajowy i autobusowy Załęże Dwór, co czyni go dostępnym dla odwiedzających.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 13.12.2020 r.]
- Wykaz - rejestr zabytków nieruchomych. Spis obiektów wpisanych do rejestru (tabela) (pol.) bip.katowice.wkz.gov.pl [dostęp 09.11.2024 r.]
- Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 14.11.2020 r.]
- Michał Bulsa, Kim był Friedrich Bernhardi? (pol.) szopienice.org [dostęp 15.10.2017 r.]
- a b c Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. [dostęp 04.07.2011 r.]
- a b Bulsa, Grzegorek i Witaszczyk 2013 ↓, s. 37.
- a b c Bulsa, Grzegorek i Witaszczyk 2013 ↓, s. 36.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pałace":
Pałac Goldsteinów | Pałac Młodzieży w Katowicach | Pałacyk Prittwitz | Pałac Biskupi w KatowicachOceń: Pałac w Załężu