Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach


Ulica generała Henryka Le Ronda, zlokalizowana w Katowicach, jest znana jako ważny punkt w historycznej tkance miasta. W przeszłości, w okresie dwudziestolecia międzywojennego, nosiła nazwę ulicy dra Grażyńskiego, natomiast w czasach Polski Ludowej była określana jako ulica Włodzimierza Lenina.

Obecnie ulica ta znajduje się w katowickiej dzielnicyDąbrówka Mała. To miejsce z bogatą historią, które odzwierciedla zmiany zachodzące w regionie na przestrzeni lat.

Ulica została nazwana na cześć francuskiego generała Henri Le Ronda, który pełnił funkcję szefa Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej. Był to ważny moment w historii Górnego Śląska, kiedy to 11 lutego 1920 roku komisja ta przejęła władzę w tym regionie, wprowadzając nowe porządki po zakończeniu I wojny światowej.

Historia

Historia drogi prowadzącej z Dąbrówki sięga XVIII wieku, co czyni ją istotnym elementem lokalnej kultury i architektury. Wzdłuż ulicy znajdują się tradycyjne wiejskie zagrody, które zachowały się z pierwszej połowy XIX wieku. Z kolei w drugiej połowie XIX wieku przy tej drodze wzniesiono familoki, które miały na celu zapewnienie mieszkań dla robotników zatrudnionych w pobliskich kopalniach i hutach, a także dla obsługi kopalnianego szybu „Maria”.

Rok 1907 przyniósł budowę ratusza dla gminy Dąbrówka Mała, co przyczyniło się do dalszego rozwoju tej części regionu. W latach 80. XIX wieku w pobliżu drogi została zbudowana gospoda Karla Bielitzera, która stanowiła ważny punkt spotkań dla mieszkańców.

Ulica ta nosiła różne nazwy na przestrzeni lat. Do roku 1922 oraz w okresie od 1939 do 1945 roku funkcjonowała jako Kattowitzerstrasse, natomiast w latach 1922–1936 nazywana była ul. Katowicką, 1936–1939 ul. dra Michała Grażyńskiego, a w latach 1945–1951 ul. Oświęcimska. Od 1951 roku przyjęła nazwę ul. Włodzimierza Lenina.

Istotnym momentem w historii była wyburzenie gmachu szkoły przy ul. gen. H. Le Ronda 13 (znanej jako „żółta szkoła”) w 1994 roku. W kolejnych latach, bo w 2004 roku, zrealizowano połączenie drogowe ul. Józefa Biniszkiewicza z ul. gen. Henryka Le Ronda, a wartość robót wyniosła 266 816,85 zł. Do 2009 roku trwała przebudowa skrzyżowania ulic gen. Henryka Le Ronda, Budowlanej i Siemianowickiej, w ramach której zbudowano rondo.

Na mocy uchwały Rady Miasta Katowice z 27 lipca 2009 roku, plac u zbiegu ul. gen. Henryka Le Ronda, ul. Wiertniczej, ul. Leopolda oraz ul. Siemianowickiej otrzymał nazwę ronda księdza Jerzego Pawlika. Rozpoczęcie modernizacji przejazdu kolejowo-drogowego w ciągu ul. gen. Henryka Le Ronda miało miejsce 29 listopada 2010 roku, a proces ten był częściowo zakończony w grudniu tego samego roku, by wznowić prace 28 marca 2011 i ostatecznie sfinalizować 16 kwietnia 2011.

W 2017 roku, po rewitalizacji terenów w rejonie ul. gen. H. Le Ronda, ul. J. Biniszkiewicza oraz ul. Styczniowej, nadano nową nazwę „Park Zielony Zakątek”, co z pewnością wzbogaciło lokalną przestrzeń publiczną.

Opis

Ulica Henryka Le Ronda jest istotną drogą klasy zbiorczej w Katowicach, która posiada po jednym pasie ruchu w obie strony. Jej początek zlokalizowany jest na skrzyżowaniu z ulicą Strzelców Bytomskich, skąd kieruje się w stronę zachodnią przez historyczną część dzielnicy Dąbrówka Mała.

Podczas swojej trasy, ulica krzyżuje się z wieloma innymi ważnymi drogami, w tym: ul. majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” (która do 2017 roku nosiła nazwę ul. 9 Maja), ul. Stacyjną oraz aleją Niepodległości. Dodatkowo, skrzyżowania z ul. Józefa Grzegorzka, ul. księdza Jerzego Popiełuszki, ul. Styczniową, ul. Józefa Biniszkiewicza, ul. Wiertniczą oraz ul. Międzyblokową również wchodzą w skład trasy, co czyni ją jedną z bardziej obleganych dróg w mieście.

Ulica zamyka swój bieg przy rondzie księdza Jerzego Pawlika, gdzie łączy się z ul. Budowlaną, ul. Siemianowicką, ul. Wiertniczą oraz ul. Leopolda. Jest to trasa, która na całej swojej długości obsługiwana jest przez autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM), co czyni ją kluczowym elementem transportowym dla mieszkańców Katowic.

Obiekty zabytkowe

Wzdłuż ulicy gen. Henryka Le Ronda zlokalizowane są różnorodne historyczne obiekty, które mają duże znaczenie dla lokalnej kultury oraz architektury. Oto niektóre z nich:

  • krzyż na cokole, umiejscowiony na rogu ul. H. Le Ronda oraz ul. Wiertniczej, datowany na 1889,
  • dom mieszkalny z dawną kuźnią (ul. H. Le Ronda 1), wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego; kuźnia została usunięta 14 września 2017, a dom zburzono 24 października 2019,
  • kilka kamienic mieszkalnych (ul. H. Le Ronda 2, 4, 7, 8, 24), które powstały na początku XX wieku, cechujące się prostym stylem historyzmu ceglanego,
  • dom mieszkalny (ul. H. Le Ronda 3), wybudowany na początku XX wieku z niewielkimi elementami historyzmu,
  • dawna zagroda (ul. H. Le Ronda 4), datowana na połowę XIX wieku, nawiązująca do tradycji budownictwa ludowego,
  • kamienica mieszkalna (ul. H. Le Ronda 6), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego,
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. H. Le Ronda 9), powstała na początku XX wieku, która jest dwupiętrowa oraz siedmioosiowa; w 2010 roku odnowiono jej elewację; znajduje się tam piekarnia-cukiernia „Kłos”,
  • kamienice mieszkalne (ul. H. Le Ronda 10, 12, 48, 52), zbudowane w pierwszej ćwierci XX wieku w stylu historyzmu,
  • dom mieszkalny (ul. H. Le Ronda 11); piętrowy, wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku w stylu historyzmu,
  • dawny ratusz gminy Dąbrówka Mała (ul. H. Le Ronda 16), zbudowany w 1907 roku w stylu eklektyzmu z elementami modernizmu oraz secesji; uznany za zabytek od 11 grudnia 2000 roku (nr rej.: A/43/00),
  • willa w ogrodzie (ul. H. Le Ronda 17), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu,
  • cmentarz parafialnyparafii pw. św. Antoniego z Padwy, zajmujący powierzchnię 2,1135 ha, na którym znajdują się: mogiła zbiorowa siedmiu niemieckich żołnierzy, którzy polegli w II wojnie światowej, wojenny grób zbiorowy mieszkańców Dąbrówki Małej, którzy zginęli podczas powstań śląskich oraz II wojny światowej, a także mogiła zbiorowa więźniów KL Auschwitz zamordowanych w styczniu 1945 roku,
  • kolonia domów robotniczych z lat trzydziestych XX wieku, składająca się z dwurodzinnych domów mieszkalnych z ogrodami (ul. H. Le Ronda 23−61, numery nieparzyste), powstała między 1920 a 1939 rokiem,
  • zabudowania zespołu przemysłowego (ul. H. Le Ronda 28), także z początku XX wieku, w stylu historyzmu i modernizmu,
  • budynek dawnej stacji transformatorowej (ul. H. Le Ronda 30), który nie istnieje już, lecz również pochodził z początku XX wieku,
  • willa z zabudową gospodarczą (ul. H. Le Ronda 46), zbudowana około 1920 roku, w stylu historyzmu i modernizmu,
  • dom z ogrodem (ul. H. Le Ronda 50), pochodzący z końca XIX wieku, z delikatnymi cechami historyzmu,
  • krzyż przydrożny na cokole z figurą Matki Bożej (przy numerze 54), wzniesiony w 1896 z fundacji M. i M. Koniarek,
  • kamienica mieszkalna (ul. H. Le Ronda 56) z początku XX wieku; dwupiętrowa, posiadająca tablicę upamiętniającą Towarzystwo Śpiewu „Wanda”, założone w 1912,
  • familoki z początku XX wieku (ul. H. Le Ronda 60, 67), których styl nawiązuje do historyzmu ceglanego prostego,
  • dom mieszkalny − dawny zespół szybu kopalnianego (ul. H. Le Ronda 63), wzniesiony na początku XX wieku i charakteryzujący się stylem historyzmu ceglanego prostego,
  • zespół dawnego szybu wentylacyjnego „Maria” (ul. H. Le Ronda 65), który jest zabytkowym obiektem górniczym z XX wieku w stylu historyzmu,
  • familok z końca XIX wieku (ul. H. Le Ronda 69), odznaczający się cechami stylu historyzmu ceglanego prostego,
  • hala zespołu przemysłowego z ogrodzeniem (ul. H. Le Ronda 70), która pochodzi z pierwszej ćwierci XX wieku i posiada cechy stylu historyzmu/modernizmu,
  • dom w ogrodzie, zbudowany w drugiej połowie XIX wieku (ul. H. Le Ronda 74), nawiązujący do tradycji budownictwa ludowego,
  • dom z ogrodem z drugiej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 76), który nie prezentuje wyraźnych cech stylowych,
  • familok z około 1900 roku (ul. H. Le Ronda 76), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego prostego,
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 81), pochodzący z końca XIX wieku, z elementami stylu historyzmu,
  • dawna zagroda z drugiej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 82), budowla nawiązująca do tradycji budownictwa ludowego,
  • kamienica mieszkalna z początku XX wieku (ul. H. Le Ronda 85), wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego,
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 86), z początku XX wieku i cechami stylu historyzmu,
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 88), powstały na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego,
  • dawna zagroda z pierwszej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 92), która nawiązuje do tradycji budownictwa ludowego,
  • krzyż przydrożny przy rondzie ks. Jerzego Pawlika, zbudowany w 1889 z fundacji Jana Mikusiego oraz Antoniego Kaczmarka.

Instytucje

Ulica gen. H. Le Ronda w Katowicach jest miejscem, gdzie znajduje się wiele istotnych instytucji. Przede wszystkim, można tu spotkać różnorodne przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, które oferują szeroki wachlarz produktów i usług.

W rejonie tej ulicy znajduje się także centrum zaopatrzenia budowlanego, które zaspokaja potrzeby lokalnych klientów związane z budownictwem i remontami, a także apteka, gdzie mieszkańcy mogą zaopatrzyć się w niezbędne leki i artykuły zdrowotne.

Dodatkowo, na ulicy gen. H. Le Ronda mają swoje siedziby wspólnoty mieszkaniowe, co sprzyja integracji społecznej. Znajduje się tam również niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, oferujący różnorodne usługi medyczne dla mieszkańców.

Warto również wspomnieć, że przy tej ulicy można odwiedzić sklep sieci handlowej Biedronka, co stanowi dogodną opcję dla osób poszukujących codziennych zakupów.

Przypisy

  1. Michał Bulsa, Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice 2023, ISBN 978-83-64356-57-5, s. 348.
  2. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 09.06.2023 r. [dostęp 03.03.2024 r.]
  3. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 104.
  4. Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk: Domy i gmachy Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2013, s. 102-103. ISBN 978-83-63780-00-5.
  5. Urząd Miasta Katowice: Uchwała w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice (Rondo ks. Jerzego Pawlika). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
  6. Urząd Miasta Katowice: Połączenie drogowe ul. Biniszkiewicza z ul. Le Ronda. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
  7. Urząd Miasta Katowice: Obwodnica Siemianowic Śląskich i Czeladzi − włączenie do układu drogowego Katowic. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
  8. Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
  9. Omijaj rozkopany przejazd kolejowy www.fakt.pl [dostęp 12.07.2011 r.]
  10. Katowice: Utrudnienia na drogach. Kolej znów zamyka przejazd w Dąbrówce Małej www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 12.07.2011 r.]
  11. Tak dojedziesz na Le Ronda www.fakt.pl [dostęp 12.07.2011 r.]
  12. Przejazd kolejowy w Dąbrówce znów otwarty www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 12.07.2011 r.]
  13. UCHWAŁA NR XLIX/923/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 23.11.2017 r. w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Park Zielony Zakątek" bip.katowice.eu [dostęp 24.12.2017 r.]
  14. UCHWAŁA NR XLVIII/894/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 26.10.2017 r. w sprawie zmiany nazw ulic położonych na terenie miasta Katowice bip.katowice.eu [dostęp 24.12.2017 r.]
  15. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 12.07.2011 r.]
  16. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
  17. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: "Śląsk", 1980, s. 49. ISBN 83-216-0147-2.
  18. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 40. ISBN 83-907154-5-7.
  19. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 98. ISBN 83-905115-0-9.
  20. Zdjęcie krzyża w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_Le_Ronda_Street_(2).jpg
  21. Zdjęcie Tablicy w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_Dąbrówka_Mała_Wanda.JPG
  22. Zdjęcie krzyża w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_krzyż_na_rondzie_-_skrzyzowanie_Le_Ronda_i_Siemianowickiej.jpg
  23. Spis firm na ulicy Le Ronda w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]

Oceń: Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach

Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:25