Ulica Wiśniowa w Katowicach

---

Charakterystyka

Ulica Wiśniowa to istotny odcinek drogowy, który nosi miano drogi powiatowej numer 6547S i klasyfikowany jest jako droga lokalna. Jezdnia ulicy o szerokości 6,8 metra wykończona jest nawierzchnią bitumiczną, a całkowita długość wynosi 261 metrów. Nadzór nad tym odcinkiem przeprowadza Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach, a w systemie TERYT została przypisana pod numerem 24412. Kody pocztowe dla adresów zlokalizowanych wzdłuż tej ulicy to 40-860 dla numerów parzystych i 40-861 dla nieparzystych.

Na tej ulicy kursują autobusy zarządzane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM), a jej istotnym punktem komunikacyjnym jest przystanek autobusowy Załęże Wiśniowa. Niedaleko, na północ od ulicy, przy ulicy Gliwickiej znajduje się przystanek tramwajowy noszący tę samą nazwę. Ulica Wiśniowa ma orientację równoleżnikową, co sprawia, że jest bezpośrednim połączeniem dzielnic Załęże oraz Osiedle Witosa, przy czym cała jej nawierzchnia mieści się w obrębie dzielnicy Załęże.

Wzdłuż ulicy zlokalizowana jest również trasa rowerowa nr 103 oraz szlak turystyczny – Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK, co czyni ją atrakcyjnym miejscem zarówno dla rowerzystów, jak i turystów. Ulicę Wiśniową otaczają familoki, które wzniesione zostały w ramach osiedla kopalni „Kleofas”. Budynki te są wolnostojące i mają od trzech do czterech kondygnacji. W ich sąsiedztwie znajduje się wysoki blok mieszkalny, który dominuje w krajobrazie.

Jak pokazują dane z połowy listopada 2024 roku, w systemie REGON zarejestrowanych było blisko 30 firm, które mają swoją siedzibę przy ulicy Wiśniowej. Do wiodących podmiotów należą m.in.: Stowarzyszenie Górnośląski Klaster Kreatywny (ul. Wiśniowa 7a), zakład ślusarski oraz lokalny sklep ogólnospożywczy. Warto zaznaczyć, że wierni rzymskokatoliccy z tej ulicy przynależą do parafii św. Józefa.

Historia

Historia ulicy Wiśniowej sięga czasów sprzed 1826 roku, kiedy to stanowiła część dawnej trasy prowadzącej do Radoszowa oraz Kochłowic, łącząc ze sobą folwarki Obroki i Niedźwiezdziniec. Wkrótce po 1846 roku, dokonano podziału tej drogi, a na początku lat 80. XIX wieku nastąpiło jej wyprostowanie.

Na przejściu XIX i XX wieku, w celu zaspokojenia potrzeb pracowników kopalni „Cleophas” (dzisiejszy „Kleofas”), w okolicach późniejszych ulic: F. Bocheńskiego, Lisa oraz Wiśniowej, utworzono kolonię robotniczą. W pierwszym etapie wzniesiono dwa domy noclegowe w rejonie pierwszego skrzyżowania ulic Gliwickiej i Wiśniowej, co zapoczątkowało budowę kolejnych familoków dla górników i ich rodzin.

Wzdłuż ulicy Wiśniowej powstał także konsum, a niedaleko skrzyżowania z ulicą Gliwicką mieściła się piekarnia (w innymi językach nazywana backhaus, w gwarze śląskiej piekarniok) oraz pralnia. Familoki rozmieszczone wzdłuż drogi były już zaznaczone na mapie z 1902 roku, kiedy to ulica Wiśniowa stała się jedną z dróg dojazdowych do kopalni.

W 1900 roku, droga ta zyskała nazwę Reckestrasse. Wkrótce potem, na początku XX wieku, usunięto znajdującą się tam kaplicę, a w okresie międzywojennym na pamiątkę przyłączenia gminy Załęże do Polski, postawiono krzyż.

W roku 1925 zmieniono nazwę drogi na ulicę Thomasa W. Wilsona, wcześniej funkcjonującą jako Bermannstrasse, a następnie jako Górnicza. W latach 1939–1945 ulica nosiła nazwę Bergmannstrasse, po czym przywrócono wcześniejszą, a w roku 1951 zdecydowano o utworzeniu ulicy Wiśniowej.

W latach 60. i 70. XX wieku przy ulicy Wiśniowej powstały dwa wielopiętrowe bloki w rejonie numerów 7a oraz Gliwickiej 208. Dla potrzeb mieszkańców wzniesiono także niższe obiekty przy ulicy J. Skrzeka, które zastąpiły wcześniejsze ogródki działkowe. Wówczas wzniesiono zarówno budynki trókondygnacyjne, jak i jedenastokondygnacyjne. W latach 80. XX wieku planowano wyburzanie domów przy ulicy Gliwickiej od Wiśniowej do ulicy P. Pośpiecha, mając na celu utworzenie znaczącego węzła drogowego oraz przystanku tramwajowego, jednak ostatecznie inwestycja ta nie została zrealizowana.

Obiekty zabytkowe i historyczne

W Katowicach, na ulicy Wiśniowej, można znaleźć wiele interesujących obiektów, które posiadają bogatą historię oraz charakterystyczny styl architektoniczny. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:

• Krzyż przydrożny (ul. Gliwicka / ul. Wiśniowa) – wyróżniający się stylem historyzmu, wykonany z cegły oraz sztucznego kamienia. Ten murowany obiekt posiada zdwojony cokół oraz figurę Chrystusa. Na frontalnej części cokołu umieszczony jest napis: Szczęść Boże,
• Familoki (ul. Wiśniowa 1/3, 5/7 i 9/1) – część osiedli kopalni „Kleofas”, budowane pod koniec XIX wieku w prostym stylu historyzmu ceglanego. Obiekty te są murowane, z cegły, mają kamienną podmurówkę i składają się z trzech kondygnacji zakończonych dachem dwuspadowym. Cechują się prostymi gzymsami, skromną artykulacją poziomą oraz ozdobnymi wnękami okiennymi,
• Familoki (ul. Wiśniowa 2 / ul. Gliwicka 200; ul. Wiśniowa 4/6 i 8) – kolejny zespół osiedli kopalni „Kleofas” z końca XIX wieku. Te murowane obiekty, z cegły i podmurówką kamienną, mają trójkondygnacyjną strukturę, z poddaszem oraz dachami dwuspadowymi. Podobnie jak poprzednie, charakteryzują się skromną artykulacją poziomą oraz ozdobnymi wnękami okiennymi,
• Familok (ul. Wiśniowa 10) – inny reprezentant osiedli kopalni „Kleofas”, również pochodzący z końca XIX wieku, w stylu historyzmu ceglanego prostego. Ten czterokondygnacyjny budynek murowany z cegły, zwieńczony dachem dwuspadowym, wyróżnia się prostymi gzymsami oraz łukami odcinkowymi umieszczonymi ponad oknami, a także ozdobnymi wnękami okiennymi.

Każdy z wymienionych obiektów nie tylko pięknie wpisał się w otoczenie, ale również stanowi cenny element dziedzictwa kulturowego Katowic.

---

Oceń: Ulica Wiśniowa w Katowicach

---