Ulica Rolna w Katowicach

---

Przebieg

Ulica Rolna znajduje się w katowickiej dzielnicy Załęska Hałda-Brynów i rozciąga się na kierunku zachodnim. Rozpoczyna się od strony wschodniej, gdzie numeracja adresów przy tej ulicy przyjmuje odpowiadający jej porządek. Ulica w tym rejonie skrzyżowana jest na węźle drogowym prostopadle z ulicą Brynowską oraz z ulicą Tadeusza Kościuszki, położoną za placem Tajnej Organizacji Nauczycielskiej.

Na przestrzeni całej długości, ulica Rolna biegnie w miarę prostą linią w kierunku zachodnim. Po skrzyżowaniu z ulicą Brynowską, w jej dalszej części krzyżuje się ona z prawą stroną z ulicą K. Woźniczki. Przemierzając tę ulicę, można zauważyć, że poza nią przebiega linia kolejowa nr 171, która tolinia wznosi się nad drogą na estakadzie.

W kierunku dalszym, na lewą stronę ulicy Rolnej, znajdują się kolejne krzyżowania z ulicami: W. Orkana, K. Gołby, Wodospady, Wozaków, ks. J. Dzierżonia, Filarową, Średnią oraz Hetmańską. Mijając wszystkie te ulice, napotykamy także osiedle Rolna-Wodospady.

Z prawej strony wzdłuż tego samego odcinka, ulica Rolna krzyżuje się z następującymi ulicami: Z. Kossak-Szczuckiej, F. Joliot-Curie, J. Tuwima, L. Staffa, B. Leśmiana, Wodospady, Wozaków, Filarową, Tomasza, Średnią oraz Hetmańską. Warto zaznaczyć, że ulica Rolna kończy się na skrzyżowaniu z ulicą Kredytową, a odcinek między ulicą Kredytową a Hetmańską stanowi jedyny jednokierunkowy fragment tej ulicy, z kierunkiem ruchu zmierzającym na wschód.

Charakterystyka

Ulica Rolna w Katowicach jest drogą powiatową oznaczoną numerem 6512S. Klasyfikowana jest jako lokalna (L), a jej całkowita długość wynosi imponujące 1 400 m. Szerokość jezdni wynosi 5,1 m, z wyjątkiem odcinka jednokierunkowego, który znajduje się między ulicami Kredytową a Hetmańską, gdzie szerokość wynosi 4,3 m. Nawierzchnia drogi na całej długości jest bitumiczna, co zapewnia komfort pasażerom.

W krajowym systemie ewidencji TERYT ulica Rolna zarejestrowana jest pod numerem 18819, natomiast kody pocztowe przypisane do adresów przy tej ulicy to 40-555. Ulicą tą zarządza Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach.

W odniesieniu do stanu na rok 2020, na ulicy Rolnej zainstalowane są dwa systemy sygnalizacji świetlnej. Pierwszy z nich zlokalizowany jest na skrzyżowaniu z ulicami Brynowską oraz T. Kościuszki, gdzie mamy do czynienia z czterowlotowym, akomodacyjnym systemem zainstalowanym w 2001 roku. Drugi system znajduje się na przejściu dla pieszych, jest dwuwlotowy i również akomodacyjny, również pochodzący z 2001 roku.

Na ulicy Rolnej, w pełnej długości, znajdują się przystanki autobusowe, które obsługują transport zbiorowy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM). Wśród przystanków wymienić należy: Stara Ligota Filarowa (umiejscowiony na wysokości ulicy Filarowej), Stara Ligota Rolna (przy ulicy B. Leśmiana) oraz Brynów Orkana (na wysokości ulicy F. Joliot-Curie). Autobusy zatrzymują się na tych przystankach, zapewniając połączenia w kierunku Ligoty-Panewnik oraz Piotrowic-Ochojca z jednej strony, a z drugiej do Śródmieścia i północnych dzielnic Katowic, a także do sąsiednich miast jak Sosnowiec czy Siemianowice Śląskie.

Przy skrzyżowaniu ulic Rolnej i W. Orkana znajduje się stacja wypożyczalni rowerów miejskich Metrorower nr 27350. Co więcej, wzdłuż ulicy Rolnej, pomiędzy ulicami J. Tuwima a ks. J. Dzierżonia, można znaleźć czerwony szlak turystyczny – Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej, który rozciąga się na długość 41 km, łącząc Katowice i Chudów. Kolejnym udogodnieniem jest dwustanowiskowa stacja ładowania pojazdów elektrycznych operatora GreenWay Polska, znajdująca się przy ulicy Rolnej 43.

Jeśli chodzi o zabudowę, wzdłuż ulicy Rolnej dominują różnorodne rozwiązania mieszkaniowe. W rejonie ulic Hetmańskiej, Rolnej oraz J. Grzyśki znajduje się osiedle Rolna-Wodospady, które jest zarządzane przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Górnik” w Katowicach.

Historia

Wschodnia część ulicy Rolnej w Katowicach rozciąga się na wschód od ulicy Wodospady i znajduje się w Brynowie, podczas gdy jej zachodnia część leży w fragmentach Ligoty, też znanej jako Stara Ligota.

Pod koniec XVIII wieku, Brynów zyskał na znaczeniu, co miało związek z rosnącym osadnictwem. Już na mapach z lat 30. XVIII wieku oraz dokumentach z lat 1747-1753 można dostrzec pierwsze oznaki zabudowy w rejonie ulicy Rolnej. Z kolei na mapie Pruskiego Sztabu Generalnego z 1827 roku zaznaczono drogę, która w miarę biegu czasowego, prowadziła równolegle do Kłodnicy.

Droga ta zaczynała się w okolicach teraz istniejącego skrzyżowania ulic Piotrowickiej i Książęcej w Ligocie, a następnie kierowała się śladem dzisiejszej ulicy Rolnej i ulicy J. Grzyśki. W mapach z 1883 roku w brynowskiej części ulicy Rolnej można było dostrzec drogę, która prowadziła od skrzyżowania z ulicą Brynowską w kierunku ulicy Wodospady, a obok niej znajdowały się zgrupowania budynków mieszkalnych.

Wzdłuż tej drogi istniała granica między powiatami: katowickim (aby zaznaczyć wschodnią część późniejszej ulicy Rolnej, naterenie Brynowa) oraz pszczyńskim (reprezentowanym przez Stare Ligotę). Po stronie Ligoty nie istniała jeszcze infrastruktura w porównaniu do Brynowa, choć wówczas zaznaczone były drogi w śladzie ulicy J. Grzyśki. W okresie przełomu XIX i XX wieku, w Ligocie zaczęły wyrastać nowe budowle mieszkalne, a w późniejszych latach w Brynowie uregulowano trasę ulicy Rolnej.

W 1916 roku ulica zmieniła nazwę na Feldstrasse, ale po 1923 roku przyjęła miano ulicy Polnej, a w 1925 roku formalnie stała się ulicą Rolną, kiedy obszar ten został włączony do Katowic. Historia międzywojenna związana z Brynowem zawierała plany dotyczące uregulowania tej ulicy, co zostało zrealizowane dopiero po zakończeniu II wojny światowej. W tym czasie w Ligocie również zbudowano nowe kamienice.

W latach 1939-1945, Rolna nosiła nazwę Ackerstrasse, jednak po wojnie przywrócono pierwotne oznaczenie. W latach 1947-1948, na zlecenie kopalni „Wujek”, przy ulicy Rolnej powstało osiedle dla pracowników, składające się z domków fińskich, zaprojektowane w formie podkowy z ulicami wychodzącymi promieniście od centralnego punktu. W 1957 roku uruchomiono linię kolejową nr 171, która przeszła przez ulicę Rolną.

Zapis na mapach topograficznych z lat 1958-1961 wykazywał, że ulica Rolna była podzielona na dwa odcinki. Brynowska część biegła od ulicy Rolnej do ulicy W. Majakowskiego (później B. Leśmiana), natomiast ligocki odcinek mieścił się pomiędzy ulicą Kredytową a Tomasza. Większość niezabudowanego terenu znajdowała się między tymi fragmentami.

W latach 60. XX wieku w Starej Ligocie rozpoczęto wyburzenia, a w ich miejsce powstały nowe bloki mieszkalne. W brynowskiej części, w latach 80., zbudowano nowoczesne osiedla, które pomieściły około 4 tysięcy mieszkańców. Pojawiły się również lokale usługowe oraz bazy transportowe.

Na przełomie lat 70. i 80. XX wieku prowadzone były prace związane z budową ważnego węzła komunikacyjnego przecinającego ulice: T. Kościuszki, Brynowskiej oraz Rolnej. W 2003 roku Arkadiusz Hołda zainicjował działalność Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach, usytuowanej przy ulicy Rolnej 43, która później została przekształcona w Akademię Śląską. W końcu lat 2010-2011 uczelnia zyskała nową infrastrukturę poprzez rozbudowę budynku.

W rejonach ulic Wodospady, W. Orkana oraz Rolnej, w latach 2008-2010 wzniesiono osiedle mieszkaniowe Ligota Park, w skład którego weszło osiem budynków wielorodzinnych, a następnie, w latach 2010-2012 zrealizowano osiedle Atrium Geo z dwóch bloków i 120 mieszkaniami. W 2012 roku mural inspirowany pracami uczniów Zespołu Szkół Zawodowych Specjalnych nr 6 powstał na budynku przy Rolnej 22. Na końcu sierpnia 2018 roku wykonano demontaż wiaduktu kolei piaskowej, biegnącego przy linii kolejowej nr 171.

Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci

W Katowicach, przy ulicy Rolnej, znajduje się ważne miejsce pamięci, które zasługuje na szczególną uwagę. Na tablicy umieszczonej pod adresem ul. Rolna 22 upamiętniono postać Janusza Korczaka, wybitnego pedagoga i obrońcę praw dzieci, który stracił życie z rąk niemieckich oprawców podczas II wojny światowej.

Gospodarka i instytucje

Na ulicy Rolnej w Katowicach, według danych dostępnych w systemie REGON z połowy listopada 2023 roku, zarejestrowano 315 aktywnych działalności gospodarczych. Wśród tych firm znajdziemy różnorodne branże, takie jak biura inżynierskie, pracownie architektoniczne, przedsiębiorstwa budowlane, gabinety lekarskie, apteki, a także firmy związane z branżą beauty, kancelarie radców prawnych oraz agencje ubezpieczeniowe. Działały tu również wspólnoty mieszkaniowe, lokale gastronomiczne, ośrodki szkoleniowe oraz firmy handlowo-usługowe i transportowe.

W rejonie ulicy Rolnej, można spotkać takie obiekty jak market sieci OBI znajdujący się pod adresem ul. Rolna 4, a także Niepubliczny Żłobek „Słonik” z metodyką Montessori na ul. Rolnej 14. Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych nr 6 ma swoją siedzibę pod adresem ul. Rolna 22. Warto również wspomnieć o Akademii Śląskiej, która znajduje się pod adresem ul. Rolna 43. Dodatkowo, historycznie przy ulicy Rolnej 7 funkcjonowało Centrum Logistyki Oddział Regionalny Poczty Polskiej.

W pobliżu ulicy Rolnej, przy ul. Nasypowej 24, znajduje się ORW Rolna, który dysponuje dwoma basenami oraz brodzikiem dla dzieci. Zarządza nim katowicki MOSiR, co sprawia, że miejsce to jest chętnie odwiedzane przez mieszkańców.

Osoby wyznania rzymskokatolickiego, które mieszkają przy ulicach Rolnej 7, 8 oraz 21-29, należą do parafii Najświętszych Imion Jezusa i Maryi. Z kolei mieszkańcy ulicy Rolnej od 10 do 43 przynależą do parafii Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego.

---

Oceń: Ulica Rolna w Katowicach

---