Teatr Żelazny

---

Historia

Stowarzyszenie Teatr Żelazny, założone przez Piotra Wiśniewskiego w 2011 roku, miało na celu stworzenie zespołu artystycznego, który mógłby działać na różnych płaszczyznach. Pierwsze miesiące działalności miały miejsce w Miejskim Domu Kultury „Bogucice-Zawodzie” w katowickiej dzielnicy Bogucice. Wkrótce jednak, pragnąc większej niezależności, zespół przystąpił do poszukiwania nowej siedziby.

W 2012 roku znaleziono budynek dworca kolejowego na stacji Katowice Ligota, który wynajęto. Teatr funkcjonował tam przez dwa lata, przyciągając zarówno lokalnych mieszkańców, jak i miłośników sztuki oraz artystów. Uroczysta inauguracja miała miejsce 26 października 2012 roku, a w 2013 roku do oferty dołączyła kawiarnia „Kafe Pekape”.

W Ligocie powstało w tym czasie wiele spektakli, w tym: Jeśli pragniesz kobiety, to ją porwij, Ballada o bezpańskiej suce i gołębiu oraz Kosmos i Romanca. Do teatru przyjeżdżały również profesjonalne zespoły z całej Polski, jak Teatr Zagłębia czy Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.

Przestrzeń, w której władzę miała sztuka, stała się miejscem różnorodnych wydarzeń, m.in. wernisaży, wystaw oraz spotkań autorskich. Na jednym z takich wydarzeń w 2013 roku gościł Krzysztof Globisz, który przyjął zaproszenie Teatru Żelaznego do projektu związanego z performatywnym czytaniem monodramu Marka Koterskiego, zatytułowanego Nienawidzę, z udziałem lokalnych aktorów oraz muzyki Marty Bromboszcz.

W 2014 roku, z powodu modernizacji dworca, Teatr Żelazny ponownie stanął przed wyzwaniem znalezienia nowego miejsca. Ostatecznie siedzibą stał się opuszczony dworzec kolejowy na stacji Katowice Piotrowice przy ulicy Armii Krajowej 40. Po wielu pracach budynek został przekształcony w amfiteatralną salę z widownią na 100 osób, a premierowy spektakl Ciało obce Rafała Ziemkiewicza, odbył się w 2016 roku.

Podczas pandemii COVID-19 teatr nie wystawiał spektakli, a jego właściciele skoncentrowali się na działalności edukacyjnej, otwierając m.in. sklep z warzywami, co wywołało zainteresowanie ogólnopolskich mediów. W 2022 rokuPolskie Koleje Państwowe wypowiedziały umowę najmu, co rozpoczęło poszukiwania nowej siedziby.

W następnych miesiącach spektakle były realizowane w głównym gmachuMiejskiego Domu „Kultury” Południe w Katowicach, równocześnie trwając przygotowania do przeniesienia do budynku przy ulicy Gliwickiej 148a, wynajmowanego od miasta Katowice od września 2021 roku.

Działalność

Teatr Żelazny, prowadzony przez uzdolnione małżeństwo aktorskie, Martę Marzęcką-Wiśniewską oraz Piotra Wiśniewskiego, ma swoją siedzibę przy ulicy Gliwickiej 148a w Katowicach, w malowniczej dzielnicy Załęże. Teatr ten stawia na różnorodność tematyczną swoich spektakli, podejmując istotne zagadnienia współczesnego społeczeństwa oraz oferując do nich unikalny komentarz. W repertuarze znajdują się przedstawienia zarówno dla dorosłych, jak i dla najmłodszych widzów.

Pierwszym ważnym wydarzeniem inaugurującym działalność budynku Teatru Żelaznego na stacji Katowice Piotrowice był monodram pod tytułem Ciało obce, w którym główną rolę odegrał Piotr Wiśniewski, oparty na prozie Rafała Ziemkiewicza. Wkrótce po nim miała miejsce prapremiera Diwy, kameralnej sztuki z udziałem utalentowanej Małgorzaty Bogdańskiej i Edyty Herbuś. W roku 2015 zrealizowano Parapetówkę, skupiającą się na motywach powieści Berek autorstwa Marcina Szczygielskiego, co stanowiło debiut reżyserski Ewy Błachnio.

Kontynuując ideę Przestrzeni Twórczej Stacja Ligota, teatr zaprasza do współpracy artystów z całej Polski. Współpraca z Teatrem Żelaznym to nie tylko wartość dla artystów młodego pokolenia, ale i dla doświadczonych twórców, którzy mają na swoim koncie wiele sukcesów. Wśród gości teatru znaleźli się wybitni przedstawiciele polskiej sceny teatralnej, tacy jak: Olgierd Łukaszewicz, Joanna Szczepkowska, Artur Barciś oraz Krzysztof Globisz.

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych premier w dorobku teatru było Jabłko, napisane przez Verna Thiessena, zrealizowane w reżyserii Artura Barcisia. Spektakl ten został uhonorowany prestiżową nagrodą w regionie śląskim – Złotą Maską 2017. Wyróżnienia te potwierdzają rosnącą renomę Teatru Żelaznego oraz wkład Piotra Wiśniewskiego w rozwój instytucji kultury, który został uhonorowany tytułem Osobowości Roku 2017 w plebiscycie Dziennika Zachodniego.

Wybrane spektakle

W tętniącej życiem scenie teatralnej, Teatr Żelazny zrealizował szereg znakomitych przedstawień, które przyciągały uwagę widzów i krytyków. Oto przegląd wybranych spektakli, które miały miejsce w minionych latach:

• 2012: Ballada o bezpańskiej suce i gołębiu (reż. Dawid Komuda),
• 2013: Jeśli pragniesz kobiety to ją porwij (reż. Alina Moś-Kerger),
• 2013: Kosmos (reż. Jakub Kasprzak),
• 2013: Romanca (reżyseria: Marcin Ehrlich),
• 2014: Ciało obce,
• 2015: Diwa (z Edyta Herbuś),
• 2015: Parapetówka (reż. Ewa Błachnio),
• 2016: Pchła Szachrajka (z Martą Marzęcką, reż. Dariusz Wiktorowicz),
• 2016: Złota Rybka,
• 2017: Wilk, Koza i Koźlęta (reż. Marta Marzęcka, Piotr Wiśniewski),
• 2017: Kocham i nienawidzę,
• 2017: Jabłko (reż. Artur Barciś),
• 2018: Seks dla opornych (reż. Piotr Wiśniewski).

Każde z tych przedstawień dostarczało widzom niezapomnianych emocji i refleksji, a różnorodność tematów zawartych w sztukach sprawiała, że każdy mógł znaleźć coś dla siebie.

---

Oceń: Teatr Żelazny

---