Ratusz gminy Załęże


Ratusz gminy Załęże to zabytkowy budynek, który pełnił niegdyś funkcje urzędowe. Mieści się on w Katowicach, a dokładnie przy ulicy Gliwickiej 102.

Budowla została wzniesiona w stylu neogotyckim, co nadaje jej szczególnego charakteru i przyciąga uwagę mieszkańców oraz turystów. Ratusz, jako element lokalnej architektury, odzwierciedla historyczne wartości regionu oraz jego rozwój.

Historia

W 1897 roku, zbudowano gmach, który miał stać się siedzibą urzędu gminy Załęże. W 1924 roku gmina ta została włączona w obręb Katowic, co zaowocowało nową rolą budynku, w którym mieściły się różnorodne instytucje publiczne. W trakcie swojej historii gmach ten pełnił funkcję m.in. urzędów stanu cywilnego, komisariatu policji, stacji opieki nad matką i dzieckiem oraz gabinetu dentystycznego.

W 2010 roku, na cześć 650-lecia pierwszej wzmianki o Załężu, przed budynkiem urzędowym odsłonięto specjalną tablicę pamiątkową. Natomiast w 2015 roku zrealizowano prace remontowe schodów zewnętrznych prowadzących do głównego wejścia. W następnym roku przy jednym z wejść wprowadzono nowe nasadzenia, instalując pergole.

W dniu 27 lipca 2016 roku budynek dawnego urzędu zyskał ochronę prawną. Wpisano go do przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uchwalonego przez Radę Miasta Katowice. Do końca sierpnia 2020 roku przed budynkiem znajdował się kiosk, którego likwidację postulowała Rada Jednostki Pomocniczej nr 7 Załęże od 2016 roku. Kiosk był położony w strefie ochrony konserwatorskiej i naruszał widok na historyczny gmach.

19 maja 2022 roku Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach poinformował o wszczęciu postępowania dotyczącego wpisu bryły oraz elewacji dawnego ratusza gminy Załęże do rejestru zabytków. Z dniem 7 czerwca 2022 roku gmach został formalnie wpisany na tę listę.

Na początku kwietnia 2024 roku, na szczycie budynku zainstalowano nowy zegar w miejsce dotychczasowej atrapy. Zegar ten jest repliką oryginalnego modelu i jego koszt wyniósł około 34 tys. złotych.

Charakterystyka

Budynek ratusza gminy Załęże, usytuowany przyulicy Gliwickiej 102 w Katowicach, stanowi znaczący element architektoniczny w dzielnicy Załęże. Jest to wolnostojący obiekt, wyróżniający się trzykondygnacyjną budową, z dachem dwuspadowym pokrytym dachówką.

Architektura ratusza nawiązuje do stylu neogotyku ceglanego, co czyni go wyjątkowym w swoim otoczeniu. Jego elewacje, ozdobione zieloną cegłą, przyciągają wzrok, a gzymsy, szczyty, portale oraz część okien zostały zwieńczone charakterystycznym ostrołukowym kształtem. Nad głównym wejściem można dostrzec inskrypcję z datą „1897”, a na samym szczycie budynku umieszczono zegar.

Obiekt ten jest zarządzany przez Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach, a jego właścicielem jest Miasto Katowice. Ratusz jest również chroniony prawnie, ponieważ figuruje w rejestrze zabytków pod numerem A/998/2022 oraz w gminnej ewidencji zabytków. W budynku swoją siedzibę ma Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Historyczny zegar powrócił na ul. Gliwicką. Zobaczymy go na budynku byłego ratusza w Załęża. www.wkatowicach.eu, 06.04.2024 r. [dostęp 06.04.2024 r.]
  3. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach: WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/998/2022). wkz.katowice.pl, 13.06.2022 r. [dostęp 14.06.2022 r.]
  4. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego i terminie przeprowadzenia oględzin w sprawie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego bryły i elewacji budynku dawnego urzędu Gminy Załęże, tzw. ratusza przy ulicy Gliwickiej 102 w Katowicach. [online], bip.katowice.eu, 19.05.2022 r.
  5. Janusz Waląg: Odpowiedź na interpelację RI-VIII/001626 z dnia 28.04.2020 r., w sprawie kiosku przed zabytkową kamienicą przy ul. Gliwickiej 102 w Załężu. bip.katowice.eu, 12.05.2020 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
  6. A. Maciaszczyk: Kiosk stoi przed zabytkiem w Załężu. W nocy za nim odbywają się libacje alkoholowe. W końcu zniknie?. www.infokatowice.pl, 02.05.2020 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
  7. Miejski Dom Kultury Koszutka: 660 Lat Zakochaj się w Załężu. www.facebook.com. [dostęp 13.12.2020 r.]
  8. Piotr Kalsztyn: Obchody 650 rocznicy powstania Załęża. slaskie.naszemiasto.pl, 17.11.2010 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
  9. Katowice dla Was: Domy w zieleni i kwiatach. katowice.dlawas.info, 12.06.2016 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
  10. UCHWAŁA NR XXVIII/584/16 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 27.07.2016 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru w rejonie ulic Gliwickiej, Brackiej i Grundmanna w Katowicach. [online], Dz. Urz. Woj. Śląskiego z 2016 r., Poz. 4255.
  11. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25.04.2012 r.
  12. MariaM. Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Załęże. Tom I Tekst. Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o., 1994, s. 95.
  13. LechL. Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 265, ISBN 83-905115-0-9.

Oceń: Ratusz gminy Załęże

Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:11