Osiedle Kolonia Mościckiego, znane również jako Kolonia Mościckiego, to zespół bliźniaczych domów jednorodzinnych, które znajdują się w zachodniej części Katowic. Miejsce to jest usytuowane w dzielnicy Załęże, oferując unikalną atmosferę dla mieszkańców.
Osiedle graniczy z linią kolejową nr 137 oraz ulicą Gliwicką, co sprawia, że jest doskonale skomunikowane z innymi częściami miasta.
Charakterystyka
Osiedle Kolonia Mościckiego to miejsce, które posiada bogatą historię i unikalną architekturę. Pierwotnie składało się z 44 bliźniaczych domów, które były budynkami z dwu- i czterospadowymi dachami. Te domy, częściowo podpiwniczone, pokryte były białym tynkiem i ulokowane wzdłuż dziesięciu równoległych ulic. Wśród budynków wyróżniały się dwa domy dwupiętrowe, gdzie na parterze przewidziano lokalizacje dla sklepów.
Zabudowa Kolonii nawiązuje do idei miasta-ogrodu, co czyni to miejsce szczególnie atrakcyjnym. Wszystkie domy zostały wyposażone w nowoczesne jak na tamte czasy udogodnienia, takie jak energia elektryczna, wodociągi oraz kanalizacja, a część z nich również w gaz.
Osiedle nosi imię prezydenta Polski, Ignacego Mościckiego. Uliczki w tej okolicy otrzymały nazwy po górnikach, którzy tragicznie zginęli w katastrofie kopalni „Cleophas”, znanej dzisiaj jako „Kleofas”.
W samym sercu osiedla znajduje się zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betania”, który przyciąga lokalną społeczność. Ponadto działa tu Zespół Szkół Omega im. Górnośląskich Noblistów, wcześniej zlokalizowany w gmachu, który było siedzibą Szkoły Podstawowej nr 24 oraz Gimnazjum nr 7.
Osiedle jest dobrze skomunikowane z resztą miasta dzięki znajdującemu się w pobliżu przystankowi tramwajowemu oraz autobusowemu Załęże Szkoła, który jest obsługiwany w ramach usług ZTM.
Historia
W latach 20. XX wieku polskie władze podjęły inicjatywę stworzenia osiedla domów jednorodzinnych, które miały być przeznaczone dla zasłużonych mieszkańców Górnego Śląska. Dlatego w 1927 roku władze województwa śląskiego zleciły stworzenie koncepcji budowy kolonii robotniczych. Mimo to projekt osiedla spotkał się z krytyką, głównie przez wysokie koszty budowy dwurodzinnych domów. Powstanie kolonii zrealizowano na terenach poprzemysłowych w pobliżu kopalni „Kleofas”, które zostały wykupione od spółki akcyjnej Giesche.
Osiedle początkowo nosiło imię prezydenta Polski, Ignacego Mościckiego, który osobiście wizytował budowę tego miejsca w 1927 roku. Współtworzyli je architekci Piotr Massalski i Józef Krzemiński. W okresie międzywojennym w kolonii działała także biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych, co podkreślało jej aktywność kulturalną.
W dniu 1 września 1932 roku oddano do użytku koedukacyjną Szkołę Powszechną nr 24 imienia Ignacego Mościckiego, która przez długi czas stanowiła centralny punkt spotkań mieszkańców kolonii. Niemniej jednak, osiedle nie było w pełni samowystarczalne, ponieważ w latach międzywojennych działały tylko dwa sklepy. W początkowych latach mieszkańcy musieli uczęszczać do parafii usytuowanych w Chorzowie, jednak od 30 sierpnia 1936 roku zostali przypisani do parafii św. Józefa w Załężu.
W czasie II wojny światowej osiedle zmieniło swoją nazwę na Rudolf Hess Kolonie. W roku 1952 Miejska Rada Narodowa podjęła decyzję o nadaniu kolonii imienia Nikosa Belojannisa, greckiego działacza komunistycznego, co miało miejsce aż do około 2000 roku, kiedy to przywrócono jej oryginalną nazwę. Następnym ważnym krokiem było powołanie w 2008 roku Stowarzyszenia Kolonia Mościckiego. Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego w 2011 roku, w obszarze kolonii mieszkało łącznie 403 osoby, wśród których było 172 mężczyzn i 231 kobiet.
Przypisy
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG). dane.gov.pl. [dostęp 04.11.2024 r.]
- Szkoła Podstawowa, Gimnazjum i Przedszkole OMEGA im. Górnośląskich Noblistów w Katowicach: Kontakt. omegaszkola.pl. [dostęp 04.11.2024 r.]
- Kościół Zielonoświątkowy Zbór "Betania": witamy w Betanii. www.betania-katowice.org. [dostęp 04.11.2024 r.]
- Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 09.06.2023 r. [dostęp 04.11.2024 r.]
- Justyna Przybytek: Kolonia Mościckiego w Katowicach tylko dla polskich patriotów. www.dziennikzachodni.pl, 07.09.2013 r. [dostęp 04.11.2024 r.]
- VI Święto Ziemi na Osiedlu Kolonia Mościckiego w Katowicach-Załężu. www.katowice.eu, 25.04.2013 r. [dostęp 04.11.2024 r.]
- Kurek i Piontek 2013, s. 104-105.
- Kurek i Piontek 2013, s. 103.
- Janota 2010, s. 117.
- Janota 2010, s. 114.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Osiedle Koszutka | Osiedle Kukuczki | Osiedle Paderewskiego (Katowice) | Osiedle Ptasie (Katowice) | Osiedle Rolna | Osiedle Targowisko | Sadyba (Katowice) | Siągarnia | Zaopusta | Kuźnica Bogucka | Osiedle Janasa-Ondraszka | Osiedle Franciszkańskie | Osiedle Akademickie (Katowice) | Osiedle Bażantowo | Kolonia Zuzanny | Kolonia urzędnicza kopalni „Wujek” | Kolonia Hegenscheidta | Huta Arnold | Francuska Park | Bulwary Rawy (osiedle)Oceń: Osiedle Kolonia Mościckiego