Ulica Sokolska w Katowicach

Ulice i place

Ulica Sokolska, pełniąca kluczową rolę w Katowicach, jest jedną z głównych ulic tego miasta. Stanowi istotne połączenie pomiędzy Śródmieściem a malowniczą dzielnicą Koszutka.

Nazwa ulicy nawiązuje do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, które miało ogromny wpływ na rozwój ruchu gimnastycznego w Polsce.

Ulica Sokolska jest nie tylko arterią komunikacyjną, ale także miejscem o bogatej historii oraz architekturze, która przyciąga turystów i mieszkańców.

Przebieg

Ulica Sokolska ma swoje początki przy placu Wolności, skąd prowadzi dalej, mijając Filharmonię Śląską w Katowicach. W toku swojej trasy krzyżuje się ona z ważnymi ulicami, takimi jak: ul. Opolska, ul. Zabrzańska oraz ul. Fryderyka Chopina.

Na wysokości skrzyżowania z ul. Adama Mickiewicza znajduje się katolicki kościół Przemienienia Pańskiego, który służy również jako siedziba konwentu Przemienienia Pańskiego.

Wzdłuż Sokolskiej można również odnaleźć liczne obiekty, takie jak Hotel Angelo, który został oddany do użytku w marcu 2010 roku, Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe oraz Dom Handlowy „Junior”. Dodatkowo, Hapeerowiec oraz nowoczesny budynek Banku Śląskiego są częścią tej trasy.

Ulica gości również CITI Bank Handlowy, Centrum Sztuki Filmowej oraz siedzibę Telewizji Silesia, zlokalizowaną w pobliżu pl. Grunwaldzkiego.

Ulica Sokolska kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ul. Misjonarzy Oblatów MN. Niezbyt daleko stąd znajduje się również kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Historia

W sierpniu 1860 roku przy ówczesnej Karlstraße rozpoczęto budowę jednego z najbardziej znaczących kościołów w centrum miasta, który zlokalizowany był w okolicy dzisiejszego gmachu Filharmonii Śląskiej w Katowicach. Poświęcenie tego kościoła miało miejsce 11 listopada 1860 roku. W 1874 roku przeniesiono go w obecne miejsce, gdzie stoi kościół pw. Przemienienia Pańskiego. W 1885 roku w Reichskonzerthalle (obecnie Filharmonia Śląska) Oskar Meister zakładał półprofesjonalny chór niemiecki.

W czasach Królestwa Prus oraz Rzeszy Niemieckiej, a więc do 1922 roku, ulica nosiła nazwę Karlstraße. W okresie międzywojennym, pomiędzy 1922 a 1939 rokiem, zmieniono jej nazwę na Sokolska, którą to ulicą ponownie nazwano po dekomunizacji na podstawie Uchwały Rady Miasta Katowice nr VIII/44/90 z 8 października 1990 roku.

W czasach PRL-u ulica była nazywana imieniem Karola Liebknechta oraz generała dyw. Aleksandra Zawadzkiego. W latach 1925-1939 przy ul. Sokolskiej pod numerem 8 istniał Konsulat Generalny Niemiec, a pod numerem 4 znajdowała się Polsko-Amerykańska Spółka Samochodowa „Motor” oraz hurtownia towarów Concordia-Import-Eksport. W owym dwudziestoleciu międzywojennym na ul. Sokolskiej przy numerze 3 mieścił się skład win, wódek i likierów J. Klonowskiego, a przy numerze 2 – skład ziemiopłodów Mądlewski i Co. Również przy numerze 12 był starokatolicki dom modlitwy.

Do wybuchu II wojny światowej, wzdłuż tej ulicy funkcjonowały także inne przedsiębiorstwa, takie jak hurtownia i skład win Józefa Kohna (numer 7), Wywiadownia Handlowa Aleksandra Enzingera (numer 10), Dom Spedycyjny Kuppermana (numer 9), czy skład bananów Moniera (numer 2).

W końcu lat pięćdziesiątych XX wieku wzdłuż ul. Sokolskiej powstały nowe bloki mieszkalne, ówcześnie zwane os. Juliana Marchlewskiego. W 2005 roku zmodernizowano wiadukt nad ul. Chorzowską, co było związane z budową DTŚ oraz tunelu pod Rondem im. J. Ziętka.

Ulica Sokolska była także jedną z tras wyścigu kolarskiego Tour de Pologne, gdzie 3 sierpnia 2010 roku oraz 2 sierpnia 2011 roku prowadziły etapy tego prestiżowego wydarzenia sportowego.

Opis

Ulica Sokolska w Katowicach jest ważnym punktem w przestrzeni miejskiej, wzdłuż którego można znaleźć wiele interesujących obiektów. Wśród nich znajduje się kamienica mieszczańska zlokalizowana pod adresem ul. Sokolska 1 i pl. Wolności 2. Obiekt ten, który wszedł do rejestru zabytków 30 grudnia 1991 roku (nr rej.: A/1454/91), został zbudowany około 1894 roku według projektu Luisa Damego, charakteryzując się stylem eklektycznym.

Kolejnym ważnym obiektem jest Filharmonia Śląska w Katowicach, znajdująca się pod adresem ul. Sokolska 2. Wpisana do rejestru zabytków 7 maja 1992 roku (nr rej.: A/1460/92, A/841/2021), została wzniesiona około 1880 roku w stylu neoklasycznym. Początkowo funkcjonująca jako browar, w 1915 roku została przekształcona w restaurację, a w 2010 roku rozpoczął się jej gruntowny remont, który został zaplanowany do zakończenia przed końcem maja 2012 roku.

Ponadto, przy ul. Sokolskiej znajdują się między innymi:

  • kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 3),
  • B&B Hotel Katowice Centrum (ul. Sokolska 4),
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 5, ul. Opolska 8),
  • kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 7),
  • willa oraz oficyna – dawna willa Louisa Damego (ul. Sokolska 8), która została wpisana do rejestru zabytków 3 października 1994 roku (nr rej.: A/1548/94, A/713/2020); obiekt zbudowano około 1900 roku w stylu historyzmu. W latach 1928-1939 był siedzibą konsulatu generalnego Niemiec,
  • kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 9) z parterem, trzema piętrami i poddaszem,
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 10, ul. Zabrska 1),
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Sokolska 11, ul. F. Chopina 11),
  • Hotel Vienna House Easy Katowice (dawniej Hotel Angelo) (ul. Sokolska 24),
  • zabudowania Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych (ul. Sokolska 26),
  • oddział Citi Banku Handlowego (ul. Sokolska 29), wzniesiony w latach 1993–1995,
  • Centrala ING Banku Śląskiego (ul. Sokolska 34) z lat 1998–2000, który otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Katowice w 2000 roku za najlepszą realizację,
  • budynek żłobka i przedszkola (ul. Sokolska 56a, ul. Gustawa Morcinka 19a), wzniesiony w 1953 roku w stylu socrealistycznym,
  • osiedle domów wielorodzinnych (ul. Sokolska 50–62, numery parzyste), wybudowane w 1953 roku w tym samym stylu socrealistycznym,
  • dawne hotele robotnicze (ul. Sokolska 65, 65a, 78, 80), a także osiedle domów wielorodzinnych (ul. Sokolska 68–76, numery parzyste), które powstało w latach 1952–1958.

Warto również zaznaczyć, że w latach 10 XXI wieku, zespół budynków Przedsiębiorstwa Handlu Chemikaliami „Chemia” (ul. Sokolska 4) został wyburzony. Ulica Sokolska zyskała na komforcie dzięki wybudowanej obwodnicy śródmiejskiej (ul. Friedricha Wilhelma Grundmanna, ul. Jana Nepomucena Stęślickiego, ul. Marii Goeppert-Mayer).

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2007 roku na zlecenie Urzędu Miasta Katowice, na odcinku ulicy Sokolskiej od ul. ks. Piotra Skargi do ul. Chorzowskiej, w godzinach popołudniowego szczytu przejeżdżało średnio 1619 pojazdów, przy czym 87,5% z nich to były samochody osobowe, a 8% to autobusy.

Ulica Sokolską obsługują również linie autobusowe ZTM, co czyni ją istotnym elementem komunikacyjnym miasta.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 22.09.2011 r.]
  2. Katarzyna Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice: Muzeum Śląskie, 2011, ISBN 978-83-62593-06-4.
  3. Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 22.09.2011 r.]
  4. Od dziś ulica Sokolska jest nieprzejezdna. www.katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 22.09.2011 r.]
  5. Tour de Pologne w Katowicach 2011. Zobacz, gdzie pojadą kolarze www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 22.09.2011 r.]
  6. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, ISBN 978-83-933-665-8-3.
  7. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. Georg Hoffmann, Historia Miasta Katowice, przeł. D. Makselon, M. Skop, Muzeum Śląskie, Katowice 2003, ISBN 83-87455-97-0.
  10. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9.
  11. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, ISBN 83-85831-35-5.
  12. Filharmonia Śląska w rusztowaniach. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 22.09.2011 r.]
  13. Remont Filharmonii Śląskiej nabiera tempa www.mmsilesia.pl [dostęp 22.09.2011 r.]
  14. Urząd Miasta Katowice: Katowice - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 22.09.2011 r.]
  15. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. www.bip.um.katowice.pl [dostęp 22.09.2011 r.]
  16. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, ISBN 83-907154-5-7.
  17. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995.
  18. Tomasz Taczewski: Współczesna architektura Katowic. Katowice: Wydawnictwo GIA, 2002, ISBN 83-904135-2-3.
  19. Tomasz Taczewski: Współczesna architektura Katowic. Katowice: Wydawnictwo GIA, 2002, ISBN 83-904135-2-3.
  20. Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 22.09.2011 r.]
  21. Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 22.09.2011 r.]
  22. Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 22.09.2011 r.]

Oceń: Ulica Sokolska w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:8