Ulica Szkolna w Katowicach to niezwykle interesujący fragment przestrzeni miejskiej tej aglomeracji. Zlokalizowana jest w katowickiej dzielnicy Śródmieście, co czyni ją częścią jednego z najważniejszych obszarów tego miasta. Ma długość zaledwie 172 metrów, ale jej historia sięga lat osiemdziesiątych XIX wieku, kiedy została wytyczona i zaczęła pełnić znaczącą rolę w lokalnej urbanistyce.
Warto zwrócić uwagę na to, jak niewielka ulica może wpłynąć na życie społeczności oraz jakie znaczenie ma dla rozwoju architektonicznego Katowic.
Opis
Ulica Szkolna w Katowicach jest miejscem o bogatej historii, której nazwa nawiązuje do instytucji edukacyjnych ulokowanych w jej pobliżu. Warto wspomnieć, że 3 września 1939 roku miały tam miejsce dramatyczne wydarzenia, gdy to polscy obrońcy Katowic stacjonowali przy tej ulicy. W tym dniu grupa około 30 hitlerowców starła się z oddziałami polskich żołnierzy, którzy broniąc kościoła ewangelickiego przy ul. Warszawskiej, byli w stanie odnieść zwycięstwo bez ponoszenia większych strat, z wyjątkiem dwóch rannych żołnierzy.
W dwudziestoleciu międzywojennym ulica była świadkiem działalności edukacyjnej, gdzie pod numerem 9 działała koedukacyjna Szkoła Powszechna nr 6 im. M. Reja, a pod numerem 5 zlokalizowana była koedukacyjna specjalna Szkoła Powszechna nr 8. Pod numerem 7 mieściła się świetlica Miejskiego Komitetu Lokalnego Funduszu Pracy.
W okresie rządów niemieckich, od 1922 roku do końca II wojny światowej, ulica nosiła nazwę Schulstraße. Po 1945 roku przywrócono jej dotychczasową, polską nazwę. Zabudowa przy ul. Szkolnej wyróżnia się jedną z najwyższych intensywności zabudowy w mieście, osiągając średnio 2,50. Ulica ta jest dobrze skomunikowana, ponieważ kursują po niej autobusy ZTM.
Na fasadzie budynku przy ul. Szkolnej 9 w 2003 roku zamontowano tablicę upamiętniającą profesora Józefa Pietera, który był jednym z współzałożycieli Uniwersytetu Śląskiego. Jego postać jest symboliczna, a wizyta w tym miejscu przyciąga miłośników historii.W marcu 2011 roku zakończono także wycinanie drzew w okolicy ulicy, przy Rawie.
Obiekty zabytkowe
Na ulicy Szkolnej można natknąć się na szereg interesujących obiektów, które są objęte ochroną konserwatorską. Do najważniejszych z nich należą:
- budynek Państwowego Banku Rolnego (ul. Warszawska 13, 14, ul. Szkolna 6); obiekt został wpisany do rejestru zabytków 23 października 1989 roku (nr rej.: A/1389/89). Na jego miejscu istniała kiedyś willa Grünfeldów, która została zbudowana w 1900 roku. W 1938 roku przeprowadzono rozszerzoną przebudowę willi na potrzeby banku, według projektu architekta Mariana Lelewicza. Przebudowa nadano styl zbliżony do modernizmu, z elementami funkcjonalizmu, jednak z bardziej dekoracyjnymi detalami,
- budynek szkoły (ul. Szkolna 5), który powstał w latach sześćdziesiątych XIX wieku. Charakteryzuje się stylem opartym na okrągłych łukach. W 2023 roku w obiekcie mieściła się Szkoła Podstawowa Nr 7 Specjalna w Katowicach,
- gmach szkolny (ul. Szkolna 7/9) zbudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku, przeszedł przebudowę po 1910 roku; obiekt ten łączy cechy historyzmu ceglanego, modernizmu oraz ekspresjonizmu,
- kamienica mieszkalna (ul. Szkolna 8), która została wybudowana w drugiej połowie XIX wieku, odznacza się stylem późnego klasycyzmu/historyzmu,
- kamienica mieszkalna (ul. Szkolna 10) powstała w latach trzydziestych XX wieku; jest przykładem stylu funkcjonalizmu.
Instytucje
Wzdłuż ulicy Szkolnej w Katowicach zlokalizowane są różne ważne instytucje, które wpływają na życie edukacyjne i kulturalne regionu. Można tu znaleźć:
- prywatne szkoły języków obcych,
- przedsiębiorstwa wielobranżowe,
- Zespół Szkół Specjalnych nr 8, który obejmuje Specjalną Szkołę Podstawową nr 7 oraz Specjalne Gimnazjum nr 25,
- Stowarzyszenie Alliance Française,
- Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych,
- Uniwersytetu Śląskiego,
- Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne Uniwersytetu Śląskiego.
Każda z tych instytucji odgrywa swoją unikalną rolę, przyczyniając się do edukacji oraz rozwijania umiejętności mieszkańców Katowic.
Przypisy
- Urząd Miasta Katowice: Szkoła Podstawowa Nr 7 Specjalna. bip.katowice.eu. [dostęp 18.12.2023 r.]
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 120. ISBN 978-83-7729-021-7.
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 117. ISBN 978-83-7729-021-7.
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
- Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Katowice – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 27.06.2011 r.] [zarchiwizowane 10.12.2017 r.]
- Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 53.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 385. ISBN 83-85831-35-5.
- Spis firm na ulicy Szkolna w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Nie ma drzew na Teatralnej. Widać Rawę w pełnej krasie www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 27.06.2011 r.]
- Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 27.06.2011 r.]
- a b c d Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Wykaz obiektów chronionych poprzez wpis do rejestru zabytków. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica św. Huberta w Katowicach | Ulica Zabrska w Katowicach | Ulica Złota w Katowicach | Ulica Teatralna w Katowicach | Ulica Teofila Ociepki w Katowicach | Ulica Walerego Wróblewskiego w Katowicach | Ulica Wawelska w Katowicach | Ulica Warszawska w Katowicach | Ulica Wincentego Pola w Katowicach | Ulica Wincentego Witosa w Katowicach | Ulica Stawowa w Katowicach | Ulica Starowiejska w Katowicach | Ulica Staromiejska w Katowicach | Ulica Stanisława Moniuszki w Katowicach | Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach | Ulica Stanisława Kobylińskiego w Katowicach | Ulica Stanisława Staszica w Katowicach | Ulica Szarych Szeregów w Katowicach | Ulica Sokolska w Katowicach | Ulica Słoneczna w KatowicachOceń: Ulica Szkolna w Katowicach