Ulica Herberta Bednorza w Katowicach

---

Przebieg

Ulica Herberta Bednorza w Katowicach rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obrońców Westerplatte. Znajduje się przy przejeździe tramwajowym, a następnie kieruje się na południe. W miejscu, gdzie krzyżuje się z ulicą Roździeńską, zakręca w kierunku wschodnim. Kolejnymi ulicami, z którymi się krzyżuje, są: ulica dra Stanisława Olchawy, obok skweru Walentego Roździeńskiego, a także ulice: Melchiora Wańkowicza oraz Wałowa.

Ulica ta kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicami: Obrońców Westerplatte, Lwowską i Wiosny Ludów, znajdując się na placu Powstańców Śląskich. Całkowita długość ulicy wynosi 755 metrów.

Charakterystyka

W roku 1826 przy tej ulicy rozpoczęto budowę drewnianej szkoły dla dzieci z Roździenia oraz Szopienic. Pięćdziesiąt lat później, w 1857 roku, drewniany obiekt zastąpiono murowanym budynkiem, który do dziś pełnił ważną rolę edukacyjną. Już od momentu założenia szkoły język polski był dominującym językiem wykładowym, podczas gdy język niemiecki pełnił funkcję pomocniczą. W okresie międzywojennym przy ulicy funkcjonowała także wytwórnia sygnałów kolejowych Ropag.

Po zakończeniu PRL-u, 8 października 1990 roku, ulica otrzymała imię biskupa Herberta Bednorza. Wspaniale komponuje się w ciąg ulic, który obejmuje gen. Józefa Hallera, Obrońców Westerplatte, oraz Lwowską. Skwer Walentego Roździeńskiego usytuowany przy ul. ks. bpa H. Bednorza został zaprojektowany jako teren zielony, który ma na celu wspieranie integracji mieszkańców.

Ulica biskupa Bednorza jest klasyfikowana jako publiczna droga powiatowa o charakterze zbiorczym. W 2009 roku na jej obszarze zlokalizowane były zarówno wodociągi o średnicy Ø300 i 160 mm, jak i gazociąg niskiego ciśnienia o średnicy DN 100 mm. W okresie panowania Rzeszy Niemieckiej, ulicę znano jako Schulstraße. W trakcie niemieckiej okupacji Polski, w latach 1939-1945, zmieniła swoją nazwę na Hermann Göring Straße, upamiętniając nazistowskiego działacza. W czasach PRL-u przekształcono ją w ul. Fryderyka Engelsa. W okresie Polski Ludowej przy tej ulicy stał pomnik bojowników o socjalizm, który obecnie nie istnieje.

Obiekty zabytkowe

Wzdłuż ulicy ks. bpa H. Bednorza w Katowicach znajduje się wiele znaczących obiektów historycznych, świadczących o bogatej przeszłości tej okolicy. Wśród nich wyróżniają się następujące budynki:

• Dom handlowy, który dawniej pełnił funkcję szkoły katolickiej (ul. ks. bpa H. Bednorza 1), zbudowany w 1875 roku w stylu historyzmu, został przebudowany w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku,
• Zespół zabudowy dawnego browaru i słodowni braci Mokrskich (ul. ks. bpa H. Bednorza 2a–6), wpisany do rejestru zabytków 13 listopada 1992 roku (nr rej.: A/1506/92). Granice ochrony konserwatorskiej obejmują cały zespół zabudowań oraz jego otoczenie,
• w ramach zespołu znajduje się wiele historycznych obiektów, m.in. dawna warzelnia (aktualnie palarnia kawy) z 1880 roku, budynek dawnych piwnic i chłodni (teraz magazyny) powstały po 1880 roku oraz budynek dawnej słodowni, który obecnie jest hurtownią ryb (z około 1890 roku),
• znajduje się tu także budynek starej kotłowni z XIX wieku, który obecnie nie jest wykorzystywany, budynek maszynowni i kotłowni, a także budynek dawnej piwiarni, która teraz pełni funkcje administracyjne,
• w skład zespołu wchodzi również budynek dawnej stajni (aktualnie magazyn) oraz budynek mieszkalny i remiza strażacka, które również powstały pod koniec XIX wieku,
• ponadto zespół obejmuje budynek stajni i bednarni z początku XX wieku, a także budynek szaletu i altanki, który dzisiaj pełni funkcję łaźni i biura, oraz portierni z lat trzydziestych XX wieku,
• Willa mieszkalna (ul. ks. bpa H. Bednorza 5) to kolejny istotny obiekt, zbudowana w 1899 roku w stylu historyzmu wg projektu architekta H. Ritschela,
• Kamienica mieszkalna z oficyną (ul. ks. bpa H. Bednorza 7/7a) powstała pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu, wzbogacona elementami neogotyku,
• Kamienice z oficynami (ul. ks. bpa H. Bednorza 9, 11/11a) także zostały wzniesione pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu,
• Ceglany budynek szkoły (ul. ks. bpa H. Bednorza 13), pochodzi z początku XX wieku,
• Kamienica mieszkalna – dawna apteka Graefego (ul. ks. bpa H. Bednorza 14) zbudowana w 1892 roku w stylu historyzmu, zaprojektowana przez H. Ritschela; obiekt wpisano do rejestru zabytków 7 kwietnia 2023 roku (nr rej. A/1165/23),
• Gmach dawnej szkoły ewangelickiej (ul. ks. bpa H. Bednorza 15) wybudowany na początku XX wieku, łączący cechy różnych stylów, takich jak historyzm ceglany, neogotyk i modernizm,
• Kamienica mieszkalna – dawna willa dra Stauba (ul. ks. bpa H. Bednorza 16), powstała w 1892 roku, także zaprojektowana przez H. Ritschela w stylu historyzmu,
• Kościół Ewangelicko-Augsburski Zbawiciela (ul. ks. bpa H. Bednorza 20), wpisany do rejestru zabytków 30 grudnia 2002 roku (nr rej.: A/76/02). Kościół, zaprojektowany przez H. Ritschela, został wybudowany w latach 1899-1901, w stylu neogotyckim, z cegły klinkierowej. W jego otoczeniu znajdują się: neogotycka plebania z lat 1907-1908 oraz dawne budynki użyteczności publicznej,
• Plebania ewangelicka i dom parafialny (ul. ks. bpa H. Bednorza 20), wzniesiona w latach 1907-1908 w stylu historyzmu; historycznie była siedzibą Fundacji z Pasją i redakcji gazety Miesięcznik Roździeński. Obecnie budynek jest zniszczony po wybuchu gazu, do jakiego doszło 27 stycznia 2023 roku,
• Kamienica mieszkalna – dawna kamienica F. Mixy (ul. ks. bpa H. Bednorza 22), zbudowana w 1908 roku, prezentująca cechy stylu modernizmu i klasycyzmu,
• Zabytkowa kamienica mieszkalna (ul. ks. bpa H. Bednorza 43), wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego, z zachowanymi formami historycznej stolarki okiennej i drzwiowej,
• Ceglany budynek dawnej stacji kolejowej (ul. ks. bpa H. Bednorza 45) powstały na początku XX wieku,
• Zabytkowa murowana kamienica (ul. ks. bpa H. Bednorza 49); przyciąga uwagę swoją architekturą w stylu historyzmu ceglanego,
• Ostatnim z wymienionych obiektów jest zabytkowy budynek administracyjny (tzw. „willa Jacobsena”) z początku XX wieku (ul. ks. bpa H. Bednorza 60), w który wpisano do rejestru zabytków 17 czerwca 1982 roku (nr rej.: A/1042/22). Granice ochrony obejmują obiekt w ramach ogrodzenia; kamienica została zbudowana z cegły.

Te historyczne zabytki nie tylko odzwierciedlają architektoniczne dziedzictwo Katowic, ale także stanowią ważne elementy kulturowe tej części miasta, przyciągając uwagę odwiedzających oraz mieszkańców, przyczyniając się do pielęgnowania lokalnej historii.

Instytucje

Wzdłuż ulicy ks. bpa H. Bednorza zlokalizowane są różnorodne instytucje, które według danych z 2020 roku, obejmują przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, banki oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Ważnym punktem jest Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej – Oddział Eksploatacji Budynków nr 13.

Dodatkowo, przy tej ulicy znajduje się parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach, mieszcząca się pod adresem ul. ks. bpa H. Bednorza 20. Edukację w tym rejonie wspiera także Szkoła Podstawowa nr 55 Specjalna oraz Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego im. J. Rymera I Wojewody Śląskiego, który obejmuje Technikum nr 10 i Branżową Szkołę I stopnia nr 7.

Ostatnim, ale nie mniej istotnym elementem jest Podstacja Pogotowia Ratunkowego Szopienice, zapewniająca opiekę medyczną w nagłych przypadkach.

Komunikacja

Ulica ks. bpa Herberta Bednorza pełni istotną rolę w komunikacji miejskiej Katowic. Oferuje połączenia autobusowe zarządzane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego, co zdecydowanie wspomaga mieszkańców w codziennym poruszaniu się po mieście.

Na tej ulicy znajduje się jeden przystanek autobusowy – Szopienice Bednorza, co czyni ją dogodnym miejscem do wsiadania i wysiadania z pojazdów komunikacji miejskiej. W październiku 2020 roku na tym przystanku były dostępne następujące linie: 44, 72, 74, 108, 109, 906N oraz 920.

Te linie autobusowe umożliwiają bezpośrednie połączenia z sąsiednimi dzielnicami Katowic oraz miastami takimi jak Chorzów i Siemianowice Śląskie. Dzięki temu mieszkańcy mogą łatwo przemieszczać się w obrębie regionu, zyskując równocześnie na wygodzie i dostępności transportu publicznego.

---

Oceń: Ulica Herberta Bednorza w Katowicach

---