Plac Powstańców Śląskich w Katowicach to istotny punkt na mapie stolicy Górnego Śląska. Zlokalizowany jest w dzielnicy Szopienice-Burowiec, co czyni go centralnym miejscem tej okolicy.
Plac znajduje się na skrzyżowaniu wielu kluczowych ulic, takich jak ul. Obrońców Westerplatte, ul. ks. bpa Herberta Bednorza, ul. Lwowskiej oraz ul. Wiosny Ludów.
Jako centralny plac Szopienic, jest on ważnym miejscem spotkań, wydarzeń lokalnych oraz integracji społeczności mieszkańców.
Charakterystyka
Na placu Powstańców Śląskich 3 znajduje się zespół zabytkowy, który został wpisany do rejestru zabytków 30 grudnia 1994 roku (nr rej.: A/1557/94). W jego skład wchodzi:
- kościół parafialny pod wezwaniem świętej Jadwigi, zbudowany w latach 1885–1887, zaprojektowany w stylu neogotyckim,
- kaplica Ogrójca z 1903 roku, stworzona według projektu Ludwika Schneidera, również w stylu neogotyckim,
- grupa rzeźb, w tym dzieła takie jak Adoracja Krzyża oraz Pieta, datowane na przełom XIX i XX wieku.
Granice ochrony tych obiektów obejmują cały zespół, zabezpieczony ogrodzeniem. Wewnątrz kościoła św. Jadwigi można znaleźć tablicę pamięci poświęconą księdzu biskupowi Herbertowi Bednorowi oraz tablicę, która upamiętnia Józefę Kantor, nauczycielkę z Szopienic, harcmistrzynię oraz drużynową Konspiracyjnej Drużyny „Mury” w KL Ravensbrück w czasie II wojny światowej.
W okolicy placu Powstańców można zauważyć również inne istotne historycznie budynki:
- plebania przy kościele św. Jadwigi (pl. Powstańców Śląskich 3), zbudowana w 1881 roku w stylu historyzmu,
- kamienica mieszkalna (pl. Powstańców Śląskich 6), powstała na początku XX wieku, również w stylu historyzmu. Dawniej znajdował się tam sklep rzeźniczy, natomiast w drugiej dekadzie XXI wieku mieściła się apteka. Uwagę zwraca zachowana zabytkowa ceramika, ozdobiona zarówno realistycznymi, jak i stylizowanymi motywami kwiatowymi. W tej kamienicy była też piekarnia, a ceramika przedstawia wzory geometryczne oraz szczegóły związane z piekarstwem, takie jak postać młodego piekarczyka z koszem wypieków oraz kompozycje z wypiekami, m.in. babkami i preclami, wplecionymi w wianek laurowy. Podłoga została pokryta ośmiobokami białych płytek, a narożniki ozdobiono czerwonymi elementami.
W pobliżu znajduje się także Pomnik Powstańca Śląskiego w Szopienicach. Na placu Powstańców Śląskich, obok VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza, stoi Pomnik Powstańca Śląskiego. Jest to obelisk z dwoma tablicami, które upamiętniają powrót Górnego Śląska do Polski oraz miejsce, gdzie w 1924 roku wzniesiono Pomnik Wolności, zburzony przez hitlerowców w 1939 roku.
W dniu 29 marca 2011 roku wydano decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych dla planowanej przebudowy placu w rejonie skrzyżowania. Nowa forma placu, zmieniona na rondo, została zrealizowana w latach 2014–2015.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 18.07.2011 r.]
- MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019 r., s. 110, ISBN 978-83-7729-502-1.
- a b Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 22.10.2020 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
- Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków: gmina Katowice. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: KŚ − Obwieszczenie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie ul. Wiosny Ludów oraz skrzyżowania z ulicami: Lwowską, Bednorza i Obrońców Westerplatte (Plac Powstańców Śląskich) w Katowicach”. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: KŚ − Obwieszczenie w sprawie wydania decyzja Nr 14/Ś/11 z dnia 29.03.2011 r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie ul. Wiosny Ludów oraz skrzyżowania z ulicami: Lwowską, Bednorza i Obrońców Westerplatte (Plac Powstańców Śląskich) w Katowicach”, w zakresie przebudowy torowiska tramwajowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 18.07.2011 r.]
- Ewa Pokorska: Piękno użyteczne. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2011 r., s. 74–78. ISBN 978-83-85871-60-6.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Plac Rady Europy w Katowicach | Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach | Plac Augusta Hlonda w Katowicach | Plac Wyzwolenia w Katowicach | Plac Żołnierzy Września w Katowicach | Plac Bolesława Chrobrego w Katowicach | Plac Grunwaldzki w Katowicach | Rynek w Katowicach | Ulica 11 Listopada w Katowicach | Ulica Jana Kochanowskiego w Katowicach | Aleja Niepodległości w Katowicach | Ulica Żelazna w Katowicach | Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach | Ulica Zacisze w Katowicach | Ulica Władysława Reymonta w Katowicach | Ulica Wita Stwosza w Katowicach | Ulica Wiśniowa w Katowicach | Ulica Wiosny Ludów w Katowicach | Ulica Wincentego Witosa w Katowicach | Ulica Wincentego Pola w KatowicachOceń: Plac Powstańców Śląskich w Katowicach