Ulica Lwowska w Katowicach to jedna z kluczowych arterii komunikacyjnych tego miasta, która odgrywa istotną rolę w codziennym życiu mieszkańców. Przebiega ona przez dwie jednostki pomocnicze: Janów-Nikiszowiec oraz Szopienice-Burowiec, łącząc w ten sposób ważne lokalizacje.
Droga ta spaja obszary takie jak Roździeń oraz Szopienice z Janowem, co czyni ją istotnym szlakiem komunikacyjnym w regionie. Jej historia oraz nazwa są nierozerwalnie związane z miastem Lwów, które stanowiło wzór dla tej ulicy.
Wzdłuż ulicy Lwowskiej można znaleźć wiele historycznych i zabytkowych budynków, które przyciągają uwagę nie tylko mieszkańców, ale i turystów. Wśród istotnych instytucji publicznych zlokalizowanych przy tej drodze wyróżnia się VI Liceum Ogólnokształcące, a także komisariat policji, które są ważnymi punktami dla lokalnej społeczności.
Warto zaznaczyć, że ulica ta nie tylko ułatwia codzienne życie, ale również pełni funkcję historyczno-kulturową, będąc świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii Katowic.
Przebieg
Ulica Lwowska ma swoje początki w rejonie skrzyżowania, w którym łączą się ulice: ks. bpa Herberta Bednorza, Wiosny Ludów, oraz Obrońców Westerplatte, znajdujące się w pobliżu placu Powstańców Śląskich w centralnej części Szopienic-Burowca.
Sukcesywnie, ulica kieruje się na południe, przechodząc pod dwoma wiaduktami kolejowymi, tuż obok placu Ogród Dworcowy oraz ul. 11 Listopada. W dalszej części swojego biegu, Lwowska krzyżuje się z ul. Szopienicką, ul. Krakowską, a także ul. Bagienną (DK79).
Wreszcie, ulica Lwowska dobiega końca w miejscu skrzyżowania z ul. Oswobodzenia oraz ul. Teofila Ociepki, które znajdują się w dzielnicy Janowie-Nikiszowcu.
Opis
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku, wzdłuż ulicy Lwowskiej w Katowicach, powstały tzw. familoki, dedykowane pracownikom hut spółki Georg von Giesches Erben, qto znane również jako osiedle Helgoland. Ulica ta nosiła różne nazwy w różnych okresach historycznych; w czasie Rzeszy Niemieckiej, aż do 1922 roku, funkcjonowała jako Bahnhofstraße, a w latach 1922–1939 i 1945–1960 była znana jako Dworcowa. Od 1960 roku zmieniono ją na Obrońców Pokoju, aby od 1992 roku przyjąć obecną nazwę – ulica Lwowska. W czasach Polski Ludowej fragment drogi od skrzyżowania z ul. Bagienną do skrzyżowania z ul. Oswobodzenia określano jako ulicę Jedności Robotniczej.
Na ul. Lwowskiej 22 znajduje się znaczny głaz z tablicą, która upamiętnia miejsce, w którym w 1834 roku zbudowano pierwszą hutę cynku w składzie hut szopienickich Wilhelmina. Odsłonięcie tego obiektu miało miejsce w 150. rocznicę jego powstania.
Obiekty zabytkowe
Na ulicy Lwowskiej można dostrzec kilka cennych historycznie obiektów, które podlegają ochronie konserwatorskiej:
- zabytkowy gmach VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza (ul. Lwowska 2); wpis do rejestru zabytków nastąpił dnia 30 grudnia 1994 roku, nr rej.: A/520/2019, wcześniej A/1560/94; budynek, wzniesiony w 1906 roku według projektu Kuntzego, charakteryzuje się stylem neogotyckim. W okresie III powstania śląskiego pełnił rolę siedziby Wojciecha Korfantego oraz Naczelnej Władzy Cywilnej i Wojskowej; na jego fasadzie znajduje się pamiątkowa tablica oraz upamiętnienie stulecia szkoły, której uroczystość miała miejsce w październiku 2005 roku,
- murowany budynek (ul. Lwowska 5), wzniesiony pod koniec XIX wieku; obiekt ten niejednokrotnie błędnie nazywany jest hotelem Klippera, który zresztą znajdował się pod innym numerem,
- gmach dawnej poczty kolejowej (ul. Lwowska 6); wzniesiony w latach osiemdziesiątych XIX wieku w prostym stylu historyzmu ceglanego; wpisany do rejestru zabytków 20 grudnia 2022 roku (nr rej. A/948/2022),
- wolnostojąca murowana kamienica (ul. Lwowska 7); datowana na koniec XIX wieku, która przeszła modernizację w 2010 roku, pochłaniającą 7,5 mln złotych, aby stać się nową siedzibą V Komisariatu Policji,
- obiekt dawnej przychodni kolejowej (ul. Lwowska 8); powstały w latach osiemdziesiątych XIX wieku również w ceblanym stylu historyzmu,
- murowana kamienica narożna (ul. Lwowska 10, róg z ul. Wypoczynkową 1), także z końca XIX wieku,
- murowana kamienica (ul. Lwowska 12, róg z ul. 11 Listopada 2); zbudowana na przełomie XIX i XX wieku,
- murowana kamienica z budynkiem gospodarczym (ul. Lwowska 13), datowana na drugą połowę XIX wieku (budynek gospodarczy z 1896 roku),
- murowana kamienica (ul. Lwowska 14, róg z ul. 11 Listopada 1), wzniesiona pod koniec XIX wieku,
- familoki dawnej huty Wilhelmina – osiedle Helgoland (ul. Lwowska 15, 16, 18, 20, 22, 24, 26 i 28), wzniesione w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu,
- familok (ul. Lwowska 30), wzniesiony na początku XX wieku w stylu modernistycznym,
- kamienica mieszkalna z zapleczem (ul. Lwowska 60), pochodząca z początku XX wieku, w stylu historyzmu/secesji,
- narożna kamienica mieszkalna (ul. Lwowska 62; róg z ul. Oswobodzenia), pochodząca z początku XX wieku, wzniesiona w stylu historyzmu/secesji.
Instytucje
W okolicy pl. Powstańców Śląskich 3 można zobaczyć rzymskokatolicki kościół św. Jadwigi Śląskiej. Na ul. Lwowskiej znajduje siedziby różnych firm produkcyjnych, handlowych oraz usługowych, takich jak Laboratorium Inżynierii Lądowej Labotest czy Tauron Polska Energia S.A. (ul. Lwowska 23). Poza tym, w okolicy zlokalizowane są wytwórnia mas betonowych Bosta-Beton, supermarket SELGROS Cash & Carry, dyskont spożywczy Lidl oraz V Komisariat Policji (ul. Lwowska 7).
Transport i komunikacja
Planowane jest, aby ul. Bagienna, która dociera do ul. Lwowskiej, została częścią Drogowej Trasy Średnicowej. Z ul. Lwowską ma zostać połączony nowy odcinek w kierunku ul. Obrzeżnej Zachodniej, co przyczyni się do rozwoju komunikacyjnego regionu. W zachodniej części, zmodernizowane zostaną węzeł Wilhelmina oraz węzeł Janów. Ulicą kursują autobusy zarządzane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego, a w jej obrębie znajdują się przystanki: Szopienice Kościół, Wilhelmina Skrzyżowanie oraz Janów Lwowska Szkoła.
Przypisy
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 08.01.2024 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 18.02.2024 r.]
- Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 80.
- 150 lat Katowic. Hotel Schoppinitz i armata ślepra Ludwiga. katowice.wyborcza.pl, 17.11.2015 r. [dostęp 24.10.2020 r.]
- a b c Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 17.09.2020 r.]
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach, Informacja Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisie do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego w okresie od 01.01.1999 r. do 04.09.2020 r. [online], wkz.katowice.pl [dostęp 24.10.2020 r.]
- Nowy komisariat już otwarty!. www.fakt.pl. [dostęp 24.10.2020 r.]
- Justyna Przybytek: Najładniejszy komisariat na Śląsku jest w Szopienicach. katowice.naszemiasto.pl, 09.11.2010 r. [dostęp 24.10.2020 r.]
- OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 24.10.2020 r.]
- Selgros: Hala Katowice. www.selgros.pl. [dostęp 18.10.2020 r.]
- Lidl. Lista sklepów. www.lidl.pl. [dostęp 18.10.2020 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 28.08.2011 r.]
- Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr Zabytków. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 28.08.2011 r.]
- Tajemnicze historie: Hrabia Maciej Mielżyński, Wódz III powstania śląskiego był mordercą! (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 28.08.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr VII/93/07 Rady Miasta Katowice z dnia 26.02.2007 r. www.bip.katowice.eu. [dostęp 28.08.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 28.08.2011 r.]
- Komisariat V Policji w Katowicach. katowice.slaska.policja.gov.pl. [dostęp 04.10.2020 r.]
- Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 23.10.2020 r.]
- Cylex: Tauron Polska Energia. www.cylex-polska.pl. [dostęp 24.10.2020 r.]
- P.P.M.B. "Bosta-Beton": REGION KATOWICE. ZAKŁAD I. bostabeton.pl. [dostęp 24.10.2020 r.]
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 221. ISBN 83-905115-0-9.
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: "Śląsk", 1980, s. 159. ISBN 83-216-0147-2.
- Wędrówka po Szopienicach www.katowice.eu [dostęp 28.08.2011 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Mariacka w Katowicach | Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach | Ulica Oswobodzenia w Katowicach | Ulica Pawła Stalmacha w Katowicach | Ulica Przyjazna w Katowicach | Ulica Sądowa w Katowicach | Ulica Siemianowicka w Katowicach | Ulica Wincentego Janasa w Katowicach | Ulica Wojewódzka w Katowicach | Ulica Wojska Polskiego w Katowicach | Ulica Ligocka w Katowicach | Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach | Ulica Kosmiczna w Katowicach | Ulica Kazimierza Przerwy-Tetmajera w Katowicach | Ulica Karola Darwina w Katowicach | Ulica Jana Nepomucena Stęślickiego w Katowicach | Ulica Henryka Sienkiewicza w Katowicach | Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach | Ulica Graniczna w Katowicach | Ulica Górniczego Stanu w KatowicachOceń: Ulica Lwowska w Katowicach