Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach

---

Historia

W okresie pierwszej połowy XIX wieku na terenach Roździenia i Szopienic miała miejsce wielka ekspansja protestantyzmu, powiązana z szybkim rozwojem przemysłu. Do tych rejonów przybywało wielu robotników wyznania ewangelickiego, którzy znajdowali zatrudnienie w powstających fabrykach, kopalniach oraz hutach. W 1857 roku ewangelicy otworzyli czteroklasową szkołę w Roździeniu, która początkowo mieściła się w miejscu późniejszej willi Jacobsena, przy ulicy ks. bp. H. Bednorza 60.

Rok 1885 przyniósł formalne zawiązanie wspólnoty parafialnej, która stała się filiałem Roździenia parafii Ewangelicko-Augsburskiej z Mysłowic. Od tego momentu wspólnota z Roździenia i Szopienic uczestniczyła w nabożeństwach wydobywając się z ich sporadycznego charakteru, dzięki odwiedzinom księdza z Mysłowic, który udzielał pomocy duszpasterskiej w najemnych lokalach, takich jak szkoła czy sala posiedzeń rady gminy w Roździeniu.

Na przełomie lat 1899-1901 ewangelicy przystąpili do budowy kościoła w Roździeniu, a ich działania w tej kwestii były wspierane przez Ernst von Prittwitz und Gafron, dzięki któremu wspólnota zyskała niezależność i mogła cieszyć się nowym miejscem kultu. W kwietniu 1902 roku oddano do użytku nowy gmach szkoły w Roźdzeniu przy wspomnianej ulicy ks. bp. H. Bednorza 13.

W 1905 roku filiał Roździenia zaczął mieć własnego duszpasterza – ks. Wilhelma Dorna. Ostatecznie pełna niezależność parafii została zrealizowana w roku 1910, kiedy to odłączono ją od parafii w Mysłowicach, a ks. Dorn stał się jej pierwszym proboszczem.

Między 1907 a 1908 rokiem ewangelicy zbudowali przy kościele parafialnym plebanię oraz dużą salę parafialną. Po zmianach granic Górnego Śląska wiele rodzin ewangelickich opuściło Katowice, co spowodowało spadek liczby zborowników o około 40%. W okresie międzywojennym w parafii aktywnie działały związki mężczyzn, kobiet oraz młodzieży, a także Towarzystwo Polaków Ewangelików.

W 1934 roku, kiedy Szopienice wchłonęły Roździeń, dotychczasowa parafia roździeńska zmieniła swoją nazwę na Ewangelicko-Augsburską w Szopienicach. W roku 1939 proboszcz, ks. Ryszard Horn, został zmuszony do opuszczenia parafii przez Niemców, co spowodowało, że wspólnota szopienicka pozostała bez stałej opieki duszpasterskiej, aż do momentu, gdy obowiązki przejął ks. Gerhard Myschliwczyk.

Rok 1945 to czas, w którym przez pół roku w kościele w Szopienicach nie odbywały się nabożeństwa. Regularne liturgie wznowiono w 1947 roku, ale były one na początku nieregularne. W tym czasie opiekę duszpasterską sprawował ks. Leopold Raabe, a stałego administratora parafia uzyskała w tym samym roku, gdy funkcję tę objął ks. Gustaw Gersteinstein. W 1951 roku pod kierownictwem szopienickiego księdza zorganizowano nieformalny parafialny ośrodek szopienicki, do którego przynależały także parafie w Hołdunowie, Mysłowicach oraz Sosnowcu, które wciąż zachowały prawnie swoją autonomiczność.

Na koniec 1959 roku, kiedy Szopienice zostały włączone do administracyjnych granic Katowic, parafia przyjęła nową, współczesną nazwę. W 1987 roku z inicjatywy zborowników zrealizowano wymianę wewnętrznego wystroju kościoła parafialnego.

Na początku 2013 roku, ks. Łukasz Ostruszka zainaugurował swoją pracę jako wikariusz w szopienickiej parafii, pełniąc tę funkcję do końca czerwca 2015 roku. Jego miejsce od 1 września 2016 roku zajął ks. Robert Augustyn, który w 2021 roku został proboszczem parafii w Białej. Po jego wyjeździe na to stanowisko, z dniem 1 września 2021 roku nowym wikariuszem został ks. Piotr Uciński.

Niestety, 27 stycznia 2023 roku do budynku plebanii dotarł tragiczny incydent, związany z wybuchem gazu, w wyniku którego życie straciły dwie osoby, a gmach plebanii uległ poważnym zniszczeniom.

Proboszczowie

Historia proboszczów Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach-Szopienicach sięga wielu lat wstecz, a na jej czołowej liście znajdują się następujące osoby:

• ks. Wilhelm Dorn (1905–1917),
• ks. Johannes Paul Dierich (1918–1931),
• ks. Eduard Bechtloff (1931–1938),
• ks. Ryszard Horn (1938–1939),
• ks. Gerhard Myschliwczyk (1939–1945),
• ks. Leopold Raabe (1945–1947),
• ks. Gustaw Gerstenstein (1947–1951),
• ks. Emil Kowala (1952–1961),
• ks. Karol Bauman (1961–1997),
• ks. Adam Malina (od 1997).

Każdy z tych duchownych przyczynił się do rozwoju i życia wspólnoty parafialnej, pozostawiając swój unikalny ślad w historii tego miejsca.

Kościół parafialny

W obrębie parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach-Szopienicach znajduje się kościół Zbawiciela. Jest on usytuowany przy ulicy ks. bp. H. Bednorza, w malowniczej dzielnicy Szopienice-Burowiec.

Kościół ten jest jedną z dwóch świątyń ewangelicko-augsburskich w Katowicach, wyróżniając się swoim skromnym, neogotyckim stylem. Posiada jedną nawę oraz wieżę, która sięga aż 42 metrów. Zakończenie prezbiterium w formie apsydy dodaje mu wyjątkowego charakteru.

Nie można zapomnieć o tym, że kościół Zbawiciela został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego historyczne oraz architektoniczne znaczenie dla regionu.

Działalność parafialna

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach swoją siedzibę ma zlokalizowaną przy ulicy ks. bp. H. Bednorza 20 w Katowicach, w obrębie dzielnicy Szopienice-Burowiec. Stanowi integralną część Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz należy do jego diecezji katowickiej. W roku 2023 parafia skupiała około 100 wiernych.

Wspólnota nie tylko angażuje się we własne działania, ale również uczestniczy w różnorodnych projektach wspólnie z sąsiednimi parafiami przynależącymi do ośrodka szopienickiego, który obejmuje wspólnoty w Szopienicach, Sosnowcu, Mysłowicach oraz Hołdunowie. W szopienickim kościele parafialnym odbywają się nabożeństwa w niedziele, święta oraz regularne spotkania w tygodniu. Dodatkowo, w całym roku organizowana jest akcja otwartego kościoła, a ich zwiedzanie połączone jest z prelekcjami.

Latem w kościele odbywają się koncerty, w których można usłyszeć muzykę organową, chóralną i kameralną, co jest możliwe dzięki zachwycającym organom. W 2007 roku, pod chórem wprowadzono stałą wystawę, która jest poświęcona historii parafii.

Oprócz typowych działań kościelnych, parafia prowadzi również aktywności charytatywne. Funkcjonuje tutaj świetlica środowiskowa, która na początku była prowadzona we współpracy z lokalnymi instytucjami edukacyjnymi oraz MOPS-em, lecz z biegiem czasu stała się samodzielnym przedsięwzięciem. Ponadto, siedziba parafii służyła jako lokalny sztab w ramach finałów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Parafia zarządza również cmentarzem, który znajduje się przy ulicy A. Kocura w Katowicach i został założony w 1888 roku.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach

---