Pniaki (Katowice)

---

Historia

Pniaki to osada, która zyskała na znaczeniu w XVIII wieku, kiedy to powstała jako kolonia robotnicza na północno-zachodnim obrzeżu wsi Dąbrówka Mała. Rozciągała się wzdłuż drogi Bogucice – Siemianowice, teraz znanej jako ulica Siemianowicka. Znaczący rozwój tej kolonii związany był z działalnością kopalni „Gute Zuflucht”, która funkcjonowała w latach 1844–1885. To właśnie Wyższy Urząd Górniczy przyznał jej koncesję już 30 sierpnia 1828 roku. W roku 1873 kopalnia ta osiągnęła najwyższy poziom wydobycia, osiągając 24 tys. ton węgla kamiennego.

Kiedy pola nadane przez spółkę Hohenlohe-Werke zostały wykupione, ich eksploatacją zajęła się kopalnia „Hohenlohe”. Przy „Gute Zuflucht” powstały również domy robotnicze, które do dziś można zobaczyć wzdłuż obecnej ulicy Siemianowickiej. Znajduje się tam także zabytkowy krzyż z figurą Chrystusa oraz Matki Boskiej. Krzyż został ufundowany w 1910 roku przez Andreasa Schidlo i został odnowiony w 2014 roku.

W 1861 roku Pniaki liczyły łącznie 278 mieszkańców, wśród których przeważali katolicy (269), lecz były również 3 ewangelików oraz 6 osób wyznania mojżeszowego. Na koniec grudnia 1885 roku liczba mieszkańców wzrosła do 1 017. Wówczas osada ta była częścią gminy Dąbrówka Mała, położonej w powiecie katowickim (Kattowitz). Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego przynależeli do bogucickiej parafii św. Szczepana.

Po II wojnie światowej, do 1951 roku, Pniaki należały do gminy Dąbrówka Mała, a następnie zostały włączone do Szopienic. 31 grudnia 1959 roku stały się częścią miasta Katowice. W schyłkowym okresie lat 70. XX wieku, w pobliżu Pniaków oraz Nowego Czekaja, a także sąsiednich Siemianowic Śląskich, rozpoczęto znaczącą budowę fabryki domów i elektrociepłowni, która później przekształciła się w Elektrociepłownię Katowice.

Charakterystyka

Pniaki znajdują się w północnej części Katowic, w obrębie Dąbrówki Małej, w pobliżu granicy z Siemianowicami Śląskimi. Kluczową trasą komunikacyjną w tej okolicy jest ulica Siemianowicka, która na południu łączy się z ulicą gen. H. Le Ronda oraz ulicą Leopolda. Na północ od Pniaków ulica ta kończy się przy Zakładzie Wytwarzania Katowice należącym do spółki Tauron Ciepło, wcześniej znanym jako Elektrociepłownia Katowice.

Wzdłuż ulicy Siemianowickiej w Pniakach zlokalizowanych jest wiele budynków o historycznym znaczeniu, w tym familoki z początku XX wieku. Szczególnie interesujący jest budynek pod numerem 26, który stanowi zagrodę sięgającą 1825 roku, zachowującą cechy charakterystyczne dla lokalnej architektury ludowej. Zachodni obszar Pniaków, skoncentrowany w rejonie ulicy Budowlanej, jest głównie siedzibą przedsiębiorstw, jednak brakuje tutaj placówek oświatowych oraz opiekuńczych.

Mieszkańcy mogą korzystać z miejskiego transportu, z przystankami usytuowanymi przy ulicy gen. H. Le Ronda w Katowicach (Dąbrówka Mała Le Ronda) oraz przy ulicy Budowlanej w Siemianowicach Śląskich (Siemianowice Budowlana Wolf). Pierwszy z wymienionych przystanków obsługiwany jest przez osiem linii autobusowych, w tym dwie nocne (stan na lipiec 2021 roku). Dodatkowo, lokalna społeczność rzymskokatolicka z Pniaków jest związana z parafią pw. św. Antoniego z Padwy, która znajduje się w Katowicach-Dąbrówce Małej.

---

Oceń: Pniaki (Katowice)

---