Ulica Leopolda w Katowicach, zlokalizowana w historycznej dzielnicy Bogucice, stanowi jedno z ważniejszych miejsc w miejskim krajobrazie. Jej początek ma miejsce na skrzyżowaniu z ulicą księdza Leopolda Markiefki, ul. Ludwika oraz ulicą Katowicką.
Po wyruszeniu z tego punktu, ulica ta kieruje się na wschód, przemierzając historyczne tereny Bogucic. Na swojej drodze spotyka ulicę Walerego Wróblewskiego, a następnie ulicę Bohaterów Monte Cassino, która prowadzi do atrakcyjnej dzielnicy Zawodzia.
Ostatecznie, ulica kończy się na rondzie księdza Jerzego Pawlika, znajdującym się w Dąbrówce Małej, w miejscu, gdzie krzyżuje się z ul. Budowlaną, ulicą Siemianowicką i ul. Wiertniczą.
Ulica ta jest nazywana imieniem księdza Leopolda Markiefki, który pełnił funkcję proboszcza bogucickiej parafii w latach 1839–1882, będąc również administratorem parafii do 1843 roku. Jego wkład w życie religijne oraz społeczność Bogucic niewątpliwie pozostawił trwały ślad w historii tej dzielnicy.
Historia
Historia ulicy Leopolda w Katowicach jest bogata i sięga XVIII wieku, kiedy to istniała droga prowadząca z Dąbrówki do Bogucic. W 1889 roku w jej sąsiedztwie zbudowano klasztor oraz sierociniec sióstr jadwiżanek, które zaprojektował Ludwig Schneider. Budynek przeszedł przebudowę w 1931 roku.
W dziewiętnastym wieku ulica zakończona była na terenie huty o nazwie „Norma”. W kolejnych latach, w okresie Rzeszy Niemieckiej, aż do 1922 roku, a także podczas niemieckiej okupacji Polski w latach 1939–1945, nosiła nazwę Leopoldstraße. W dwudziestoleciu międzywojennym, pod numerem 2, w klasztorze sióstr św. Jadwigi, uruchomiono przedszkole, a pod numerem 1 funkcjonowała Szkoła Fundacji im. ks. Markiefki.
Od początku 1976 roku, pod numerem 31, działał Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Systemów Mechanizacji, Elektrotechniki i Automatyki Górniczej (SMEAG), który w 1982 roku został włączony do Centrum Naukowo-Produkcyjnego Elektrotechniki i Automatyki Górniczej EMAG. W 2009 roku zakończono przebudowę skrzyżowania ulic gen. Henryka Le Ronda, Budowlanej oraz Siemianowickiej, co wiązało się z budową ronda nazwanego imieniem księdza Jerzego Pawlika.
Opis
Ulica Leopolda to kluczowa arteria, pełniąca funkcję drogi klasy zbiorczej. Pod jej powierzchnią znajduje się magistrala wodociągowa o znaczącej średnicy 800 mm. Wzdłuż ulicy można dostrzec nieczynne, lecz zrekultywowane składowisko odpadów komunalnych, które jest usytuowane na granicy z Siemianowicami Śląskimi. Ulicą kursują regularne linie autobusowe ZTM, co ułatwia komunikację mieszkańców.
W obrębie ul. Leopolda znajdują się też liczne historyczne obiekty, które przyciągają uwagę swoim unikalnym dziedzictwem:
- zespół Domu Dziecka oraz klasztor sióstr św. Jadwigi (Dom Prowincjonalny) przy ul. Leopolda 1–3; forman ten został wpisany do rejestru zabytków 26 maja 1988 roku (nr rej.: A/1368/88, obecnie A/1368/24). Budowla, wznoszona w latach 1858–1931, reprezentuje styl historyzmu, łącząc w sobie elementy neoromańskie, neorenesansowe oraz modernizmu z wpływami ekspresjonizmu,
- zespół cmentarny, którego początki sięgają końca XVIII wieku, z obecnym układem przestrzennym z okresu przełomu XIX i XX wieku, zlokalizowany pomiędzy ul. Leopolda, ul. W. Wróblewskiego i ul. Podhalańską. Ten cmentarz parafialny oraz cmentarz fraterski, wpisany do rejestru zabytków 4 września 1992 roku (nr rej.: A/1496/92), stanowi zespół architektoniczny, który obejmuje ogrodzenie, budynki cmentarne, starodrzew oraz cenne zabytkowe nagrobki. Najstarsza nekropolia Katowic, wzmiankowana już w 1598 roku,
- neogotycka bazylika pod wezwaniem świętego Szczepana (ul. ks. Leopolda Markiefki 89, róg z ul. Leopolda); obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków 26 maja 1988 roku (nr rej.: A/1365/88). Kościół, wzniesiony w latach 1892–1894 według planów Pawła Jackischa, znany jest z ukończenia przez Müllera i stoi na miejscu wcześniejszego obiektu z 1854 roku, w którego miejscu kiedyś znajdowały się kolejne drewniane kościółki,
- kamienny krucyfiks, umiejscowiony na rogu ul. ks. L. Markiefki i ul. Leopolda, wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku.
W okolicy ul. Leopolda swoją działalność prowadzą także różnorodne przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, hurtownie oraz przedsiębiorstwo „Emag”, a także klasztor sióstr św. Jadwigi – Dom Prowincjonalny (ul. Leopolda 1–3).
Przypisy
- a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 28.03.2024 r.]
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010.
- Urząd Miasta Katowice: Obwodnica Siemianowic Śląskich i Czeladzi − włączenie do układu drogowego Katowic. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Bohaterów Monte Cassino, Leopolda i Wiertniczej w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Spis firm na ulicy Leopolda w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
- a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.07.2011 r.]
- Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ISBN 83-901884-0-6.
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996.
- Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Obroki w Katowicach | Ulica Uniczowska w Katowicach | Ulica Katowicka w Katowicach | Ulica Strzelców Bytomskich w Katowicach | Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach | Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach | Ulica Szopienicka w Katowicach | Ulica Kozielska w Katowicach | Ulica Mysłowicka w Katowicach | Ulica Telewizyjna w Katowicach | Ulica Johna Baildona w Katowicach | Ulica Jerzego Dudy-Gracza w Katowicach | Ulica księdza Stanisława Wilczewskiego w Katowicach | Ulica Jana Kochanowskiego w Katowicach | Ulica 11 Listopada w Katowicach | Rynek w Katowicach | Plac Grunwaldzki w Katowicach | Plac Bolesława Chrobrego w Katowicach | Plac Żołnierzy Września w Katowicach | Plac Wyzwolenia w KatowicachOceń: Ulica Leopolda w Katowicach