Aleja Niepodległości w Katowicach


Aleja Niepodległości w Katowicach jest jednym z kluczowych elementów urbanistycznych w dzielnicyDąbrówka Mała. Jej bieg startuje przy skrzyżowaniu z dwoma istotnymi ulicami: ulicą Strzelców Bytomskich oraz ulicą generała Józefa Hallera.

Podczas swojego przebiegu, aleja krzyżuje się z ulicą Stacyjną, a jej koniec znajduje się przy ulicy generała Henryka Le Ronda oraz ulicy Józefa Grzegorzka, blisko przejazdu kolejowo-drogowego.

To miejsce jest nie tylko ważnym punktem komunikacyjnym, ale również symboliczne dla mieszkańców Katowic, łącząc historię z nowoczesnością, stanowi przestrzeń dla lokalnych wydarzeń i codziennego życia.

Opis

Na alei Niepodległości 4 w Katowicach usytuowany jest zabytkowy kościół pod wezwaniem świętego Antoniego z Padwy. Obiekt ten został wprowadzony do rejestru zabytków 30 grudnia 1994 roku (nr rej.: A/1558/94). Kościół, którego budowa rozpoczęła się w 1912 roku, został zaprojektowany w stylu neobarokowym z elementami modernizmu, a jego konstrukcja jest trójnawowa o charakterze bazylikowym. Warto zaznaczyć, że od 6 maja 1921 roku w siedzibie probostwa mieszkał m.in. Wojciech Korfanty, który podczas powstań śląskich w dniach 7-9 maja prowadził w tym miejscu rokowania dotyczące rozejmu z Niemcami, niestety bez pozytywnego rezultatu.

Ulica, przy której znajduje się kościół, do 1920 roku nosiła nazwę Tiele-Winckler-Strasse. Następnie, w latach 1920-1922, określano ją jako Kirschstrasse. W okresie 1922-1928 funkcjonowała jako plac Tadeusza Kościuszki, a później, do 1939 roku, jako Aleje Niepodległości. Nazwa ta została zmieniona na Horst-Wessel-Strasse w latach 1939-1945, a po wojnie przywrócono ją do formy, jaką miała wcześniej, zmieniając jedynie „aleje” na „aleję”.

W kościele św. Antoniego można odnaleźć szereg pamiątkowych tablic, które mają na celu uhonorowanie ważnych postaci oraz wydarzeń:

  • tablica upamiętniająca obywateli Dąbrówki Małej, którzy polegli podczas I wojny światowej oraz w walce o niepodległość Polski; zawiera listę nazwisk poległych,
  • tablica upamiętniająca księdza Wawrzyńca Puchera, proboszcza parafii w latach 1912-1924,
  • tablica upamiętniająca księdza Stefana Kwiecińskiego, pełniącego funkcję proboszcza w latach 1962-1975,
  • tablica upamiętniająca księdza kan. doktora Maksymiliana Wojtasa, który był proboszczem w latach 1931-1962; tablica została ufundowana przez parafian i odsłonięto ją w rocznicę zgonu duchownego.

Wzdłuż alei znajdują się również ciekawe obiekty architektoniczne:

  • dom w ogrodzie (al. Niepodległości 1), zbudowany na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego,
  • zabytkowy budynek dawnej stacji kolejowej Dąbrówka Mała (al. Niepodległości 2), który powstał w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku i reprezentuje styl historyzmu,
  • narożna kamienica mieszkalna z końca XIX wieku (ul. Stacyjna 7, róg z al. Niepodległości); to trzypiętrowy budynek, typowy dla stylu historyzmu,
  • kamienica mieszkalna (al. Niepodległości 3) z końca XIX wieku; trzypiętrowa, siedmioosiowa, w stylu historyzmu,
  • plebania kościoła św. Antoniego (al. Niepodległości 4), wzniesiona w stylu neobarokowym w 1912,
  • narożna kamienica mieszkalna (al. Niepodległości 5); wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalistycznym; czteropiętrowa, obecnie siedziba Urzędu Pocztowego Katowice 15.

Od 2003 roku w budynku starego dworca kolejowego mieści się Teatr Gry i Ludzie (al. Niepodległości 2). Teatr rozpoczął swoją działalność od premiery sztuki „Miłość Fedry” Sary Kane, będącej częścią cyklu „Nowa Dramaturgia”. Od początku swojego istnienia teatr stawia na spektakle plenerowe, prezentując je w różnych lokalizacjach w całym kraju. Pierwszym dużym wydarzeniem po premierze były „Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości” według Brada Frasera, zrealizowane w czerwcu 2004 roku w reżyserii Roberta Talarczyka.

Przypisy

  1. Michał Bulsa, Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice 2023, ISBN 978-83-64356-57-5, s. 349.
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 08.09.2011 r.]
  3. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 08.09.2011 r.] [zarchiwizowane 10.12.2017 r.]
  4. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 08.09.2011 r.]
  5. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. www.bip.um.katowice.pl [dostęp 08.09.2011 r.]
  6. Teatr Gry i Ludzie. www.gryiludzie.pl. [dostęp 08.09.2011 r.]
  7. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 08.09.2011 r.]
  8. Posłaniec Świętego Antoniego. 166 (2007) nr 16 [dostęp 08.09.2011 r.]
  9. W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922) i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945) ulica nosiła nazwę Bahnhofstraße, do 1960 Dworcowa.

Oceń: Aleja Niepodległości w Katowicach

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:21