Szadok

---

Historia

Szadok to miejscowość, która powstała w połowie XIX wieku na styku Ligoty oraz Kokocińca, rozwijając się wokół kopalni węgla kamiennego noszącej nazwę „Szadok”. Nazwa osady prawdopodobnie pochodzi od słowa szady, które oznacza siwy. Kopalnia „Szadok” została uruchomiona w 1845 roku, równocześnie z budową huty żelaza „Ida”, która powstawała w latach 1845–1848 w pobliżu lasu znanego jako Szadocki (zwanym też Lasem Szadoka lub Szadokowym) w Kokocińcu.

Kopalnia ta charakteryzowała się upadową sztolnią i była odpowiedzialna za zaopatrywanie huty „Ida” w węgiel, który był wykorzystywany do napędu maszyn parowych. Jednakże, po doprowadzeniu bocznicy do huty, bardziej opłacalne stało się korzystanie z węgla pochodzącego z kopalni „Emanuelssegen”, znanej później jako kopalnia „Murcki”. W związku z tym eksploatacja zasobów kopalni „Szadok” została przerwana w 1853 roku.

W latach 1881–1883 kopalnię „Szadok” ponownie uruchomiono, ale w 1897 roku decyzja o jej likwidacji była nieunikniona. W 1903 roku zrealizowano projekt budowy linii kolejowej, która połączyła Ligotę z Gliwicami, przebiegając przez obszar dawnej kopalni. Pomimo że niektóre budynki kopalni przetrwały jeszcze do wczesnego XX wieku, ich los był przesądzony, ze względu na deformacje górnicze, które z czasem zniszczyły pozostałości. Warto również zaznaczyć, że 15 października 1924 roku, obszar Szadoka został formalnie włączony w granice Katowic.

Charakterystyka

Szadok znajduje się w zachodniej części Katowic i jest częścią dzielnicy Załęska Hałda-Brynów część zachodnia. Obszar ten jest silnie przecięty torami kolejowymi, a w jego krajobrazie dominują ogrody działkowe oraz domy jednorodzinne. W wyniku działalności prowadzonej przez kopalnię „Wujek”, teren miejscowości znacznie obniżył się, co znacząco wpłynęło na jego wygląd.

W obrębie Szadoka przebiegają kluczowe ulice, takie jak Kombajnistów, Przodowników, Strzałowa oraz Szadoka. W rejonie tym znajdują się również linie kolejowe, w tym 139 Katowice – Zwardoń, gdzie odbywa się zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy. Inne trasy, które kiedyś miały swoje znaczenie, to 139a Kokociniec – Panewniki Pi1 (aktualnie zlikwidowana) oraz 141 Katowice Ligota – Gliwice, która również obsługuje transport towarowy. Warto wspomnieć o linii 171 Dąbrowa Górnicza Towarowa – Panewnik, a także o linii 864 Katowice Ligota – KWK Wujek, która ma znaczenie lokalne.

Dodatkowo, na obszarze Szadoka istniała zlikwidowana linia Południowej Magistrali Piaskowej nr 401, na której znajdował się posterunek odgałęźny Szadok, a także linia kolejowa transportująca piasek pomiędzy KWK Wujek a Panewnikami.

Mieszkańcy Szadoka, wyznania katolickiego, są związani z parafią w Panewnikach, która obejmuje ulice takie jak Brygadzistów (numery nieparzyste), Kombajnistów, Strzałowa oraz odcinek na Przodowników (numery 82–130d).

---

Oceń: Szadok

---