Ulica Mariacka w Katowicach

---

Przebieg

Ulica Mariacka jest całkowicie poświęcona pieszym, co czyni ją popularnym deptakiem w Katowicach. Zaczyna swój bieg w miejscu, gdzie spotykają się ulica Dworcowa (dawniej znana jako Bahnhofstraße) oraz ulica A. Mielęckiego. Następnie, prowadząc dalej, krzyżuje się z ulicą św. Stanisława, która również jest deptakiem, a także z ulicą Francuską.

Deptak zwieńcza swoje przejście w pobliżu Kościoła Mariackiego, a dokładniej na placu bł. księdza Emila Szramka, co sprawia, że jest to idealne miejsce na zakończenie spaceru.

Historia

Ulica Mariacka ma długą i interesującą historię, która rozpoczęła się w drugiej połowie XIX wieku. Została zaprojektowana na podstawie planu Nepilly’ego z 1875 roku, w bliskim sąsiedztwie Rynku. W 1876 roku nadano jej nazwę Richard Holtzestraße, upamiętniając Richarda Holtzego, który obchodził wówczas 25-lecie pracy jako lekarz oraz pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej Katowic. Z końcem XIX wieku przy Mariackiej powstała restauracja Kasulke, a 27 stycznia 1901 roku, w domu pod numerem 18, urodził się Willy Fritsch, znana postać niemieckiego kina.

Przed wybuchem I wojny światowej w budynku pod numerem 4–6 uruchomiono hotel „Savoy”. W 1929 roku dysponował on różnorodnymi udogodnieniami, takimi jak restauracja, winiarnia oraz sala na spotkania towarzyskie. Hotel funkcjonował do 1939 roku, a w okresie międzywojennym należał do A. Czaplickiego. Ważnym wydarzeniem było spotkanie, które miało miejsce w dniu 20 czerwca 1922 roku w restauracji hotelowej, gdzie spotkali się Wojciech Korfanty oraz Józef Rymer ze Stanisławem Szeptyckim.

W dwudziestoleciu międzywojennym ulica stała się siedzibą wielu instytucji. Znajdowały się tam m.in. Bank Śląski – Banque de Silésie SA pod numerem 24, oraz hotel Europejski, który został wzniesiony w latach 1930–1931 przy Mariackiej 15. To miejsce również gościło restauracje, takie jak Kessel Juliusz Grundmann (pod numerem 27) oraz cukiernia Astoria Walentego Rybki (ul. Mariacka 1). Ulica była żywym centrum handlowym i towarzyskim, gdzie obok banków funkcjonowały również różne usługi przedsiębiorstw.

Wśród wielu organizacji, jakie działały przy ulicy Mariackiej w tamtym okresie, warto wspomnieć o Banku Dewizowym, Górnośląskim Banku Związkowym oraz Ogólnej Spółce Rewizyjnej i Powierniczej Vera. Hotel Europejski, zlokalizowany w pobliżu, stanowił znane miejsce noclegowe. Ponadto, w 1926 roku przy ulicy mieścił się konsulat Brazylii, a w 1925 roku obok Astorii uruchomiono początkowy przystanek linii autobusowej Katowice-Sosnowiec, co dodatkowo podkreślało znaczenie tej atrakcyjnej lokalizacji.

W okresie międzywojennym ulica Mariacka była także znana z dużej liczby prostytutek, co miało związek z powstaniem Hotelu Europejskiego na rogu z ul. św. Stanisława. Przy tej samej ulicy planowano również rozwój kwartału ulic, co wpisywało się w ambitny projekt urzędników katowickich dotyczący powstania tzw. „małego rynku”. W ramach tego przedsięwzięcia zorganizowano w 2005 roku konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania ulic św. Jana, Dworcowej, Mariackiej oraz Andrzeja Mielęckiego, św. Stanisława i Starowiejskiej.

Remont i rewitalizację ulicy Mariackiej zakończono w 2008 roku, a całkowity koszt prac wyniósł około 12 milionów złotych, przywracając jej dawną świetność. W 2009 roku miało miejsce wiele wydarzeń kulturalnych, takich jak Letnie Granie na Mariackiej, a 22 września tego samego roku zainicjowano działalność portalu internetowego poświęconego tej ulicy – Mariacka.eu. Nowoczesne elementy architektury, takie jak ławki i stół Elipse, projektu Macieja Rutkowskiego, uzyskały uznanie w konkursie Śląska Rzecz w 2009 roku.

Dnia 6 września 2010 roku zorganizowano wydarzenie Mariacka.OPEN, natomiast w dniach 8–17 września tego samego roku odbył się „Jarmark Katowicki”, który miał na celu promocję miasta oraz deptaku. W kolejnych dniach miały miejsce koncerty bluesowe, a także otwarto wystawę „Katowickie Synagogi”, prezentującą archiwalne materiały o synagodze katowickiej. Od 2009 roku ulica Mariacka stała się miejscem licznych imprez plenerowych oraz kulturalnych. W 2010 roku zrealizowano także wyburzenie kamienicy na rogu ul. Francuskiej i ul. Mariackiej.

W dniu 27 marca 2011 roku na ul. Mariackiej zorganizowano koncert „Solidarni z Białorusią”, z inicjatywy Stowarzyszenia Inicjatywa Wolna Białoruś. Na deptaku zasadzono również ozdobne drzewka wiśni piłkowanej, a prace naprawcze odcinka rozpoczęły się w drugiej połowie kwietnia 2011 roku. Koszt remontu szacowano na milion złotych, a zakończenie prac nastąpiło w czerwcu 2011 roku, po wcześniejszym uszkodzeniu tej części ulicy przez ciężki sprzęt.

Obiekty i instytucje

Historyczne obiekty

Ulica Mariacka w Katowicach jest miejscem pełnym historycznych budowli, które świadczą o bogatej przeszłości tego regionu. Wśród nich można wymienić:

• Kamienicę mieszczańską (ul. Mariacka 1); została wzniesiona w 1895 roku i do lat 70. XX wieku funkcjonowała tu znana kawiarnia Astoria. Ten budynek należał pierwotnie do Paula Frantziocha. W dwudziestoleciu międzywojennym jego właścicielem był Jakub Gałązka, a w kamienicy mieścił się również oddział towarzystwa ubezpieczeniowego „Silesia”,
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Mariacka 2); wybudowana w 1901 roku według projektu J. Koenigsbergera, charakteryzuje się stylem modernistycznym z elementami historyzmu,
• Inna kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Mariacka 5); przed II wojną światową mieścił się tu Dom Techniczno-Handlowy „Industria”,
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Mariacka 7); zbudowana w 1898 roku, według projektu Paula Frantziocha,
• Kamienica mieszkalna (ul. Mariacka 12); w dwudziestoleciu międzywojennym mieścił się tu Górnośląski Bank Związkowy,
• W pobliżu ul. Mielęckiego, na czwartej osi elewacji kamienicy mieszkalno-handlowej umiejscowiono ozdobne balony,
• Kamienica przy ul. św. Stanisława (ul. Mariacka 10), wzniesiona w 1873 roku według projektu Ignatza Grünfelda,
• Zabytkowa kamienica mieszkalna (ul. Mariacka 35), wybudowana około 1898 roku,
• Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Mariacka 37) w usytuowaniu historycznym.

Te oraz inne budynki tworzą unikalny klimat ulicy, który przyciąga turystów oraz miłośników architektury.

Instytucje

Na ulicy Mariackiej swoją działalność prowadzą różnorodne instytucje, które wnętrze tej historycznej przestrzeni, w tym:

• Galeria „AMC SZTUKA”,
• Hotel Śląski,
• przedsiębiorstwa wielobranżowe,
• restauracje oraz agencje i biura turystyczne,
• towarzystwa gospodarcze,
• niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej,
• Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej – Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego,
• Instytut Gospodarki Nieruchomościami,
• kancelarie notarialne,
• Polski Związek Motorowy,
• Telefon Informacyjny AA.

Te instytucje nie tylko wzbogacają ofertę usługową, lecz także przyczyniają się do rozwoju społeczności lokalnej oraz zachowania kultury i tradycji tego obszaru.

Komunikacja

W pobliżu ulicy Francuskiej, która krzyżuje się z Mariacką, znajduje się przystanek o nazwie Katowice Mariacka. Na tym przystanku zatrzymują się różne linie autobusowe ZTM, co sprawia, że jest to istotny punkt w komunikacji miejskiej. Dodatkowo, na samej ulicy Mariackiej można znaleźć stację roweru miejskiego pod numerem 27663, co ułatwia mieszkańcom i turystom poruszanie się po Katowicach.

Wydarzenia

W dniach 25-26 sierpnia 2012 na Ulicy Mariackiej miały miejsce niesamowite wydarzenia, które przyciągnęły miłośników pétanque z całej Polski oraz zaproszonych gości z zagranicy. Wydarzenie to było niczym innym jak Grand Prix Polski w pétanque, które zgromadziło najlepsze drużyny w konkurencji tripletów.

W zawodach uczestniczyły drużyny z takich krajów jak Białoruś, Czechy, Słowacja oraz Ukraina, co dodało międzynarodowego charakteru temu sportowemu wydarzeniu. Poza tym, można było zobaczyć finalistów wielu prestiżowych zawodów, takich jak Puchar Polski w pétanque, Centrope Cup czy Międzynarodowy Festiwal Pétanque.

Organizatorem tej wyczekiwanej imprezy było Stowarzyszenie Domu Miasta Saint-Etienne oraz Śląski Klub Petanque „Carbon”, którzy z wielkim rozmachem zadbali o sprawny przebieg rozgrywek i zapewnienie niezapomnianych wrażeń zarówno dla uczestników, jak i publiczności.

---

Oceń: Ulica Mariacka w Katowicach

---