Kamienica, której adres to ulica Mariacka 37, to niezwykły przykład budownictwa mieszkalno-handlowego w sercu Śródmieścia Katowic. Jej historia sięga roku 1906, kiedy to powstała na zlecenie lokalnych inwestorów.
Projekt kamienicy wykonał utalentowany architekt Paul Frantzioch, a jej styl architektoniczny nawiązuje do secesji, co czyni ją jedną z reprezentatywnych budowli tego okresu w regionie.
Historia
Kamienica przy ulicy Mariackiej 37, zbudowana w 1906 roku, to znakomity przykład architektury epoki, zaprojektowana przez utalentowanego budowniczego Paula Frantziocha. W roku 1935 obiekt przeszedł w ręce spadkobierców rodziny Till, a jego mieszkańcy reprezentowali różne zawody i profesje.
W budynku działalność prowadziły liczne przedsiębiorstwa, takie jak skład spożywczy M. Brolla, laboratorium chemiczne „Gloria”, a także pośrednictwo mieszkań „Szypkopol”. Te różnorodne przedsiębiorstwa tworzyły atmosferę tętniącego życiem miejsca, w którym mieszkańcy mogli znaleźć nie tylko przestrzeń do życia, ale również propozycje handlowe i usługowe.
Na koniec lipca 2023 roku, w systemie REGON zarejestrowanych było 130 działalności gospodarczych z siedzibą przy ulicy Mariackiej 37. Wśród tych podmiotów znajdują się m.in.: wspólnota mieszkaniowa, firmy ubezpieczeniowe i consultingowe, a także kancelarie komornicze i notarialne, lokale gastronomiczne, Instytut Roździeńskiego, Instytut Regionalny, Fundacja Ius et Civis i wiele innych.
Charakterystyka
Kamienica mieszkalno-handlowa znajduje się przyulicy Mariackiejw Katowicach, w granicach dzielnicyŚródmieście. Zajmuje centralne miejsce w zabudowie tej ulicy, pełniąc rolę dominującą w przestrzeni, gdyż jest wyższa o jedną kondygnację niż przyległe do niej kamienice pod numerami 33 oraz 35.
Budynek został wzniesiony z cegły na planie czworoboku, ze zorganizowanym podwórkiem w centrum. Charakteryzuje się wieżyczką oraz szczytem z wyraźnym ryzalitem i wykuszem, który sięga piątej oraz szóstej osi budynku. Z wierzchołka kamienicy zwisają efektowne detale, natomiast dach jest dwuspadowy, mansardowy i pokryty dachówką. Powierzchnia zabudowy wynosi 463 m², a całość liczy 6 kondygnacji naziemnych oraz 1 kondygnację podziemną.
Kamienica prezentuje styl secesyjny (bądź modernizm) z wyraźnym wpływem secesji wiedeńskiej, a jej ornamenty są przykładem secesji geometrycznej, typowej dla okresu, w którym powstała. Geometryczne formy kamienicy przejawiają się w kształtach kół i prostych linii. Fasada budynku jest ośmioosiowa i pokryta eleganckim tynkiem. Na poziomie drugiego i siódmego osi znajdują się balkony z murowanymi balustradami, przy czym pierwsze z nich mają zaokrąglony kształt, a drugie są w formie zaokrąglonego prostokąta.
Okna są prostokątne, jednak część z nich charakteryzuje się łukowym zamknięciem. Wykusz zdobią delikatne dekoracje. Stolarka okienna składa się z okien cztero- i sześciokwaterowych, które w nadślemiach posiadają dodatkowe pasy podziałów pionowych. Nad bramą wjazdową, od strony ulicy Mariackiej, kilka zachowanych detali architektonicznych przedstawia dwie postaci podtrzymujące numer 37. Sam dostęp do budynku jest zorganizowany poprzez bramę, która jest zintegrowana z klatką schodową, nakrytą sklepieniem żaglastym, pozbawionym zbędnych ozdób.
Wnętrze klatki schodowej zdobią żeliwne schody o dwubiegowej konstrukcji, które są uzupełnione o drewniane spocznik. Balustrada także jest wykonana z drewna i zdobiona tralkami. Oryginalne okna na klatce schodowej częściowo mają kolorowe przeszklenia, co dodaje im charakteru. Oficyny tylna oraz boczne zostały wzniesione równolegle z budynkiem frontowym.
Kamienica ta została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice.
Przypisy
- a b Wojciech Fudala: Co łączy katowicką Mariacką z dawną Wenecją, Amsterdamem czy Wiedniem? Spokojnie, chodzi o architekturę. www.slazag.pl, 26.03.2022 r. [dostęp 30.07.2023 r.]
- a b c Radosław Gajda; Natalia Szcześniak: Ulice, kamienice, KATOWICE!. www.youtube.com, 20.01.2019 r. [dostęp 30.07.2023 r.]
- a b MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018 r., s. 135.
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 30.07.2023 r.]
- a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 30.07.2023 r.]
- Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 85.
- a b c d e f g G.G. Dreścik G.G., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. Mariacka 37, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993 r., s. 1.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy Mickiewicza 22 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 2 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Wodnej 8 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Wojewódzkiej 29 w Katowicach | Dom Ferdmanna w Katowicach | Dom mieszkalny nauczyciela w Katowicach-Giszowcu | Dom Żytomirskiego w Katowicach | Galeriowiec (Katowice) | Kamienica przy placu Wolności 12 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mariackiej 33 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Gliwickiej 146 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 6-8 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 40 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 36 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 3 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 2 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 11 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 1 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 45 w KatowicachOceń: Kamienica przy ulicy Mariackiej 37 w Katowicach