Kamienica przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach

---

Historia

Kamienica przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach to jeden z najcenniejszych obiektów architektonicznych w centrum miasta. Jej konstrukcja miała miejsce w latach 70. XIX wieku, a formalne oddanie do użytku miało miejsce w 1873 roku. Budynek został zaprojektowany przez znanego architekta Ignatza Grünfelda, co podkreśla jego znaczenie w kontekście historycznym.

Kolejnymi właścicielami tej kamienicy byli m.in.: J. Nebel, P. Neumann oraz J. Ratka, który był rzeźnikiem i w 1914 roku stał się jej właścicielem. W okresie międzywojennym kamienica przeszła znaczne zmiany, a w latach 1935-1936 mieściła w sobie skład rzeźnicki “Silesiebacon”, a także gdyński dom delikatesowy (według Abramskiego – gdański) oraz kwiaciarnię.

W dawnych czasach budynek gościł także salon DESY, a później Centrum na Mariackiej oraz bar Winkel, co czyniło go miejscem o dużym znaczeniu społecznym. Zgodnie z informacjami zawartymi w piśmie Biura Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Katowice z dnia 31 lipca 2009 roku, kamienica wymagała pilnego remontu ze względu na swoje zniszczenia.

W ramach planowanej modernizacji przewidywano radykalne zmiany, które obejmowałyby przebudowę parteru na potrzeby DESY oraz utworzenie mniejszych mieszkań na wyższych kondygnacjach. Planowano także udrożnienie podwórza oraz budowę kotłowni, co miało na celu poprawę funkcjonalności budynku.

Ok. 2010 roku władze miasta ogłosiły konkurs architektoniczny, mający na celu opracowanie nowej koncepcji przebudowy i zmiany funkcji kamienicy. Renowacja była planowana na poziomie pierwszego i drugiego piętra, z zachowaniem istniejących dekoracji, podczas gdy parter miał przejść gruntowną przebudowę, a na dachu miała zostać dobudowana nowa kondygnacja. Uroczystość wyłonienia zwycięskiej koncepcji miała miejsce 15 marca 2010 roku w Galerii Rondo Sztuki, gdzie projekt został przygotowany przez gliwicką pracownię INCO. Koszt przebudowy oszacowano na około 10 milionów złotych, jednak inwestycja nie zdobyła statusu priorytetowego, a kamienica pozostawała opuszczona.

Dnia 19 maja 2016 roku miasto Katowice, jako właściciel budynku, wystawiło go na sprzedaż w drodze przetargu ustnego z ceną wywoławczą wynoszącą 1,55 miliona złotych. Ostatecznie przetarg wygrała spółka Polskie Kamienice, która nabyła nieruchomość za 3,3 miliona złotych.

W 2019 roku nowy właściciel przystąpił do modernizacji kamienicy. Do września 2020 roku remont praktycznie dobiegł końca. W ramach przeprowadzonych prac elewacja została odnowiona i zyskała jasny kolor, a detale architektoniczne, takie jak ornamenty roślinne w oknach oraz gzymsy, również zostały przywrócone do dawnej świetności.

Inwestor zaplanował dalszą rozbudowę kamienicy, która miała obejmować przeszkloną, nową kondygnację z wkomponowaną zielenią, gdzie znajdować się miałby skybar. Po zakończeniu przebudowy, budynek miał mieć łącznie sześć kondygnacji. Początkowo zakończenie prac planowano na II-III kwartał 2019 roku, a projekt został przygotowany przez pracownię Embea Architektura.

Charakterystyka

Kamienica usytuowana jest przy ulicy Mariackiej 10, na rogu z ulicą św. Stanisława, w katowickiej dzielnicy Śródmieście. Jej konstrukcja została zrealizowana w stylu neorenesansowym, przyjmując formę odwróconej litery „L”. Powierzchnia zabudowy budynku osiąga 325 m², natomiast jego powierzchnia użytkowa wynosi 1038,43 m².

Kamienica wyróżnia się trzema kondygnacjami nadziemnymi, przy czym posiada także poddasze oraz podpiwniczenie. Wysokość pierwszego piętra wynosi około 360 cm, a drugiego 340 cm. Jej bryła jest zwarta, a całość dopełniają niewielkie ryzality, które nadają jej elegancki charakter.

Elewacja budynku jest tynkowana i charakteryzuje się asymetrią. Z trzech stron, od ulicy Mariackiej, elewacja ma cztery osie, natomiast od strony ulicy św. Stanisława liczy osiem osi. Spośród tych osi, trzy zachowały swój pierwotny wygląd. Na parterze znajdują się duże okna wystawiennicze oraz ścięty narożnik, a cała konstrukcja zwieńczona jest kazdem gzymsem.

Okna kamienicy mają prostokątny kształt i umieszczone są w tynkowanych, profilowanych obramowaniach, zwieńczonych gzymsami, które wspierają się na konsolach. Od strony ulicy Mariackiej skrajne osi okna są zdwojone, z kolei od strony ulicy św. Stanisława są potrójne. Wspólne obramowania jednoczą te elementy, tworząc spójną całość.

Wewnątrz kamienicy znajdują się dwubiegowe schody, których balustrada wykonana jest z żeliwa, co dodaje stylu i charakteru wnętrzom. Kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co potwierdza jej znaczenie historyczne i architektoniczne.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach

---