Pierwsza Dzielnica

---

Położenie

Pierwsza Dzielnica znajduje się w północnej części Katowic, w odległości około 600 metrów od tętniącego życiem centrum miasta. Jej granice obejmują dzielnicę Bogucice, a sama dzielnica usytuowana jest w obszarze ulic H.M. Góreckiego oraz T. Dobrowolskiego.

Powstała na terenach poprzemysłowych, które niegdyś były częścią Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice”, co czyni ją fascynującym przykładem rewitalizacji przestrzeni miejskiej. Bezpośrednie sąsiedztwo z halą widowiskowo-sportową „Spodek” oraz innymi kluczowymi instytucjami, takimi jak Międzynarodowe Centrum Kongresowe, siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Muzeum Śląskie w Katowicach, sprawia, że jest to miejsce o dużym znaczeniu kulturowym i społecznym.

Warto zauważyć, że najbliższy przystanek transportu miejskiego ZTM ulokowany jest zaledwie 310 metrów od osiedla. To przystanek autobusowy Katowice Strefa Kultury Muzeum Śląskie, a w odległości 370 metrów znajduje się przystanek Katowice Strefa Kultury NOSPR, co umożliwia mieszkańcom łatwy dostęp do komunikacji publicznej.

Historia

Historia osiedla Pierwsza Dzielnica ma swoje korzenia w roku 2015. To właśnie wtedy tereny, które obecnie zajmuje osiedle, były jeszcze własnością firmy Eurostar Real Estate. Situacja zmieniła się diametralnie, gdy nieruchomości zostały wystawione na licytację komorniczą. Inauguracyjna licytacja miała się odbyć w styczniu 2015 roku, jednak na skutek wniosku jednego z wierzycieli została wstrzymana. Później ten sam wierzyciel zaproponował ogłoszenie przetargu na zbycie gruntów.

Druga licytacja była przewidziana na 22 września 2015 roku w salach konferencyjnych Hotelu „Monopol”, gdzie zainteresowanie działkami sąsiadującymi z Muzeum Śląskim w Katowicach było znaczne. Cena wywoławcza dla gruntów wynosiła 10,132 mln zł za obszar o powierzchni 50 535 m². Ostatecznie, teren nabyła firma TDJ Estate za kwotę 20 milionów złotych, ustalając plany budowy nowego osiedla.

16 października 2015 roku, projekt uchwały o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru związanego z Pierwszą Dzielnicą wpłynął do biura Rady Miasta Katowice. Władze miasta pragnęły określić przyszły rozwój tej lokalizacji oraz umożliwić zagospodarowanie jej na wysokiej klasy obiekty usługowe oraz mieszkalne. Ostateczny miejscowy plan dla obszaru rejonu ulic Katowickiej i H.M. Góreckiego został uchwalony 28 maja 2020 roku.

Kolejnym krokiem w realizacji projektu miało być wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla pierwszego etapu osiedla, co miało miejsce 28 grudnia 2016 roku. Inwestor w fazie projektu przewidywał budowę dwóch budynków dostosowanych do około 100 mieszkań, przy czym jeden miał mieć sześć pięter, a drugi siedem. TDJ Estate zorganizowało konkurs architektoniczny, by wyłonić najlepszą pracownię odpowiedzialną za projekt. Trzy renomowane pracownie zostały później zaproszone do dalszego etapu, co przyczyniło się do ostatecznego ukształtowania osiedla.

W styczniu 2017 roku ogłoszono rezultaty konkursu architektonicznego, a przetarg wygrało bytomskie studio projektowe Medusa Group. Zwycięska pracownia miała dodatkowo uzyskać oficjalne ustalenia od władz miasta. Zapisanie w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego potencjalnych terenów fokusowało się na ich przeznaczeniu na strategiczne inwestycje.

Jednak nie wszyscy byli zwolennikami budowy tak obszernej inwestycji. W opozycji do pomysłu stanęła m.in. Alicja Knast, ówczesna dyrektor Muzeum Śląskiego, oraz niektórzy lokatorzy Katowic. Oprócz zastrzeżeń dotyczących lokalizacji, sprzeciw wzbudzała przewidywana skala inwestycji, która miała przewyższyć sąsiednie budowle muzeum oraz dominować w przestrzeni. W doroczne kwartały 2017-2018 temat ten stał się głośny, a Alicja Knast zorganizowała nawet posiedzenie Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w dniu 12 stycznia 2018 roku.

W maju 2019 roku, spółka TDJ Estate ogłosiła wybór generalnego wykonawcy dla pierwszego etapu budowy. Została nią firma Chemobudowa-Kraków, a wkrótce potem rozpoczęły się prace budowlane, które obejmowały trzy dwunastokondygnacyjne obiekty. Dodatkowo w tym samym miesiącu zaprezentowano nową nazwę dla osiedla – „Pierwsza Dzielnica”. Inwestor podkreślał, iż stanowi ona podwójne odniesienie: z jednej strony lokalizacja osiedla w centrum Katowic, a z drugiej nawiązanie do historycznych początków miasta, które skupiały się pomiędzy Kuźnicą Bogucką a hutą „Fanny”.

Na początku czerwca 2019 roku uruchomiono sprzedaż mieszkań oraz lokali usługowych, które miały stanowić pierwszy etap inwestycji. Biuro sprzedaży usytuowane było przy placu Sławika i Antalla 1, w obrębie Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Już w połowie lipca 2019 roku na placu budowy zamontowano pierwszy żuraw wieżowy, który sygnalizował rozpoczęcie poważnych prac. W tym okresie trwały również prace ziemne, jak montaż fundamentów oraz podziemnego parkingu, co przygotowywało grunt do dalszych działań budowlanych.

Do sierpnia 2019 roku, poziom rezerwacji mieszkań przekroczył 70%, a prace nad fundamentami szły pełną parą. W międzyczasie kondygnacje podziemne były na ukończeniu, a segmenty budynków rozwijały się poprzez montaż elementów pionowych. W kwietniu 2020 roku, prace budowlane kontynuowano, a niektóre z części już sięgały drugiego piętra. Równolegle kończono montaż prefabrykowanych balkonów oraz instalacji technicznych w garażach.

W wrześniu 2020 roku projekt Pierwszej Dzielnicy nabrał wyraźnych kształtów. Trzy wieżowce dotarły do planowanej wysokości, a prace skupiały się na elewacjach, które były pokrywane spiekami kwarcowymi. W ciągu tego okresu sprzedaż mieszkań osiągnęła około 85%. W listopadzie 2020 roku wykonanie elewacji wyniosło 90%, a w wewnętrznych przestrzeniach zaczęto prace przy montażu stolarki drzwiowej oraz wykończeniem stref wspólnych. Do tego momentu sprzedano ponadto 90% mieszkań.

W marcu 2021 roku realizowano prace przygotowawcze, które zmierzały ku finalizacji etapu budowy. Cleuwano zarówno mieszkań, jak i przestrzenie wspólne. Uroczyste zakończenie realizacji pierwszego etapu miało miejsce w połowie 2021 roku, a oddanie do użytku osiedla planowane było na III kwartał tego samego roku. Otwarcie przedszkola w Pierwszej Dzielnicy miało miejsce we wrześniu 2021 roku, a osiedle stało się jednym z najdroższych na terenie województwa śląskiego, z cenami mieszkania na rynku wtórnym przekraczającymi 12 tysięcy złotych za m².

Na początku marca 2021 roku uzyskano pozwolenie na budowę kolejnych czterech obiektów w ramach osiedla, a już na początku listopada 2021 roku rozpoczęto sprzedaż mieszkań w drugim etapie projektu. Warto odnotować, że dwie inwestycje realizowane przez TDJ Estate, Pierwsza Dzielnica oraz kompleks biurowców .KTW, zdobyły międzynarodowe uznanie podczas konkursu European Property Awards 2022, z czego Pierwsza Dzielnica została laureatem w kategorii architektury wieżowców mieszkalnych.

W sierpniu 2024 roku, rozpoczęły się prace budowlane trzeciego etapu budowy osiedla, obejmującego dwa nowoczesne siedemnastopiętrowe budynki, które stanowić będą kolejny krok w rozbudowie tej uznawanej inwestycji.

Architektura i urbanistyka

Projekt architektury i urbanistyki, związany z Pierwszą Dzielnicą, został przemyślany przez renomowaną pracownię Medusa Group z Bytomia, a kluczowymi architektami tego innowacyjnego osiedla byli Przemo Łukasik oraz Łukasz Zagała.

W tym nowoczesnym osiedlu zrealizowano dziewięć budynków mieszkalnych, które zostały rozplanowane w formie punktowej. Taki układ sprzyja zwiększeniu areału zieleni, zapewnieniu odpowiedniego nasłonecznienia, jak również stworzeniu otwartej przestrzeni między budynkami. Architekci postanowili wprowadzić rozwiązania o charakterze parkowym, unikając tradycyjnych form zieleni, jak zieleńce czy trawniki międzyblokowe, co miało na celu zminimalizowanie powstawania miejskich wysp ciepła.

W pierwszym etapie realizacji osiedla zaplanowano system ścieżek oraz elementy małej architektury. Na kompleksie znalazły się place zabaw, siłownie na świeżym powietrzu oraz strefy do gier, takich jak szachy czy piłkarzyki. Co więcej, wokół zielonego dziedzińca umiejscowiono rolkostradę, bieżnię oraz przestrzenie do spacerów. Dla zwiększenia komfortu mieszkańców, wytyczono także trasę, która nawiązuje do dawnego przebiegu ulicy Bogucickiej, co ułatwia dotarcie do centrum Katowic oraz dostęp do transportu miejskiego. Zgodnie z zamysłem projektantów, cały teren Pierwszej Dzielnicy ma być ogólnodostępny.

W ramach pierwszego etapu powstały trzy budynki o wysokości dwunastu kondygnacji, osiągające 42 metry. Wspólny parter tych obiektów przeznaczony został na usługi. W łącznej liczbie 265 mieszkań, ponad połowę stanowią przestronne mieszkania trzy- i czteropokojowe o metrażach od 59 do 94 m². Największe mieszkania, o powierzchni od 102 do 235 m², mieszczą się na najwyższych kondygnacjach.

Oprócz mieszkań w ofercie dostępne są również kawalerki oraz mieszkania dwupokojowe. Powierzchnia lokali usługowo-handlowych w budynkach waha się od 28 do 292 m². Pod częścią mieszkalną zlokalizowano parking podziemny, przeznaczony dla 292 samochodów oraz 6 motocykli, a także stacje do ładowania pojazdów elektrycznych. Całkowita powierzchnia obiektów wynosi 38 090 m², natomiast powierzchnia użytkowa osiąga 16 100 m². W sąsiedztwie budynków uwagę zwracają tarasy, siedziska wykonane z desek kompozytowych oraz schody prowadzące do poziomu ulicy, otoczone terenem zieleni, w którym znajdują się ozdobne rośliny, takie jak byliny, trawy i drzewa, w tym sosny oraz brzozy.

Drugi etap realizacji obejmuje dwa szesnastopiętrowe budynki, które mają wysokość około 55 metrów. Te obiekty oferują łącznie 256 mieszkań i apartamentów o zróżnicowanych metrażach, a także lokale usługowe oraz wspólne pomieszczenia dla mieszkańców. W przestrzeni pomiędzy budynkami zaprojektowano tereny rekreacyjne, trasy spacerowe oraz bieżnię. W podziemiach znajduje się parking z 264 miejscami postojowymi oraz dodatkowe m.in. stacje do ładowania samochodów elektrycznych.

W trzecim etapie przewidziano budowę dwóch siedemnastopiętrowych budynków z 255 mieszkaniami i apartamentami, a w każdym z nich znajdą się cztery lokale handlowo-usługowe. W budynkach znajdują się również miejsca przeznaczone na lobby, wózkownie, rowerownie oraz komórki lokatorskie, a otaczają je tereny zielone z rolkostradą. Podziemny parking w tych budynkach pomieści 262 samochody oraz stacje do ładowania aut elektrycznych.

Elewacje budynków Pierwszej Dzielnicy są realizowane w dwóch warstwach. Zewnętrzna część obejmuje system szkleń przy balkonach oraz tarasach, a do strefy mieszkalnej przylega grafitowa kwarcowa warstwa, przypominająca strukturą kamień. Loggie wykończono szklanymi panelami, które w wybranych miejscach można przesuwać. Mieszkania charakteryzują się nadstandardową wysokością sufitów, wynoszącą od 275 do 300 cm, co stwarza poczucie przestronności.

W osiedlu Pierwsza Dzielnica zastosowano zarówno komórki lokatorskie, jak i całodobową ochronę oraz monitoring, dwupoziomowe parkingi, a także stacje do ładowania różnych pojazdów elektrycznych. Mieszkańcy mogą korzystać z rowerowni oraz wózkowni. Na najwyższych piętrach budynków zostały zainstalowane systemy przygotowane do montażu klimatyzacji.

Części wspólne, takie jak korytarze, hole i windy, zostały oznakowane zgodnie z systemem identyfikacji wizualnej stworzonym przez Medusa Group. Grafiki ozdabiające ściany wspólnych przestrzeni zostały zaprojektowane przez interdyscyplinarne biuro Kolektyf, odzwierciedlając architekturę oraz maszyny górnicze, związane z historią kopalni „Katowice”, z dominującymi kolorami czerwonym i czarnym. To biuro odpowiada również za adaptację systemu identyfikacji wizualnej dla całego osiedla.

Projekt inwestycyjny realizowany przez katowicką spółkę deweloperską TDJ Estate przyczynia się do ożywienia przestrzeni miejskiej w Katowicach, gdzie powstały także takie obiekty jak wieżowce .KTW oraz osiedle Franciszkańskie.

Gospodarka i społeczeństwo

W Pierwszej Dzielnicy mieszkańcy korzystają z ogólnodostępnych pasaży usługowych, które są zlokalizowane na parterach budynków osiedla. W pierwszym etapie budowy osiedla zaplanowano łącznie 13 lokali, a na marzec 2023 roku w tej okolicy znajdowało się przedszkole oraz dwa interesujące miejsca: salon masażu tajskiego i winiarnia Wine Taste, oba mieszczące się przy ulicy H.M. Góreckiego 13. Sąsiedztwo osiedla obfituje w różnorodne placówki publiczne i handlowe, co przyczynia się do realizacji podstawowych potrzeb mieszkańców.

Przedszkole, usytuowane w budynku A, dysponuje przestrzenią o powierzchni 331 m², a jego projekt opracowała znana pracownia Medusa Group. Edukacyjny program przedszkola skupia się na różnych fazach rozwoju dzieci oraz na współpracy z rodzicami, kładąc duży nacisk na tutoring. W obiekcie znajdują się trzy sale przystosowane dla grup dziecięcych, a każda z nich jest wyposażona w oddzielną łazienkę. Najmłodsza grupa dodatkowo korzysta z prysznica. Łącznie przedszkole może pomieścić 72 dzieci. W najbliższym otoczeniu Pierwszej Dzielnicy znajdują się również inne placówki edukacyjne, m.in. Miejskie Przedszkole nr 20 w Katowicach, oddalone o zaledwie 210 metrów, oraz Szkoła Podstawowa nr 62 im. Józefa Kocurka, znajdująca się 310 metrów od osiedla.

Dla wygody mieszkańców na osiedlu zostały wyznaczone przestrzenie wspólne. Przy pierwszym etapie osiedla dostępne są: Strefa Kreatywna, w której można znaleźć m.in. strefę majsterkowicza, kącik malarski oraz przestrzeń ekspozycyjną, Strefa Relaksu, wyposażona w miejsce do zabawy, pralko-suszarki oraz kącik do czytania, a także Strefa Spotkań, która zawiera przestrzeń do coworkingu i aneks kuchenny. Dodatkowo, firma TDJ Estate we współpracy z zarządcą nieruchomości, firmą Integrum Management, podejmuje różnorodne inicjatywy mające na celu integrację społeczności mieszkańców. Przykładem tego była zorganizowana 3 czerwca 2022 roku akcja pod nazwą Dzień Sąsiada, która spotkała się z dużym zainteresowaniem mieszkańców.

---

Oceń: Pierwsza Dzielnica

---