Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach


Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach to najstarsza nekropolia w tym mieście. Zlokalizowana jest w dzielnicy Bogucice, przy ulicy Walerego Wróblewskiego oraz ulicy Podhalańskiej.

Nekropolia ta odgrywa istotną rolę w historii Katowic, stanowiąc miejsce pamięci dla wielu pokoleń mieszkańców.

Cmentarz parafialny

O cmentarzu przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach po raz pierwszy wspomniano w roku 1598, kiedy to w protokole wizytacji parafii bogucickiej, sporządzonym przez księdza Kazimierskiego, zaznaczono jego obecność. Nekropolia została ulokowana na wzgórzu w Bogucicach, w okolicach drewnianej świątyni. Fragment tego dokumentu prezentuje historię miejsca:

W tejże parafii jest sławna kaplica pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. […] Największy napływ ludności [concursus populi maximus] jest w święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Kaplica ta jest w miejscu starszej i mniejszej, podobnie jak poprzednia, z ofiar ludu zbudowana.

Do chwili obecnej zachowały się nagrobki z XIX wieku, z których najstarszy należy do Bartłomieja Kulerskiego, zmarłego 12 stycznia 1825 roku. Na cmentarzu można również podziwiać kaplicę cmentarną, wybudowaną w 1910 roku. Po likwidacji cmentarza przykościelnego w 1894 roku, w związku z budową nowej świątyni, miejsce to zaczęło funkcjonować jako regularny cmentarz.

Na cmentarzu wzniesiono również mogiły powstańcze, w tym:

  • mogiła zbiorowa wojenna Alojzego i Walentego Stawowych poległych w I powstaniu śląskim,
  • mogiła Franciszka Domogały poległego w III powstaniu śląskim,
  • mogiła zbiorowa wojenna Franciszka Kusia i Rudolfa Lanusznego poległych w III powstaniu śląskim.

W centralnej części głównej alei cmentarnej znajduje się krzyż na neogotyckim cokole, z figurką Matki Boskiej Bolesnej. Pod tą figurką widnieje inskrypcja, która brzmi:

Któryś za nas był ukrzyżowany, Jezu Chryste zmiłuj się nad zmarłymi. Ojcze nasz, Zdrowaś Maryja, 1881 r.

Cmentarz bonifraterski

Cmentarz bonifraterski, usytuowany w Katowicach, został założony w 1874 roku, w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza parafialnego. Początkowo jego przeznaczenie było ściśle związane wyłącznie z zakonnikami, którzy znajdowali tu swoje miejsce spoczynku. W ciągu XX wieku zaczęto jednak rozszerzać jego funkcję, umożliwiając pochówki dla mieszkańców okolicznych dzielnic.

Warto zaznaczyć, że w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku teren ten był wykorzystywany jako pole uprawne, zarządzane przez zakonników. Zdecydowanie jednak stopniowo powiększano przestrzeń nekropolii, co miało na celu zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na miejsce wiecznego spoczynku.

Na terenie cmentarza można również natrafić na zbiorowy grób wojenny, w którym znajdują się szczątki sześciu nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w tragicznych wydarzeniach we wrześniu 1939 roku. Ich pamięć i poświęcenie wciąż pozostają w sercach mieszkańców tej okolicy.

Cmentarz przy bazylice św. Szczepana

Na terenie cmentarza, który niegdyś znajdował się obok drewnianego kościółka, można dostrzec pozostałości bogatej historii. Mieści się on w rogu placu kościelnego, pomiędzy ulicą ks. Leopolda Markiefki a ulicą Leopolda.

Warto zwrócić uwagę na liczne mogiły, których pochodzenie datuje się na połowę XIX wieku. Współczesne trudności w odczytywaniu napisów na starych nagrobkach są rezultatem upływu czasu, co czyni te inskrypcje w dużej mierze zatarte. Pomimo tego, teren cmentarza opuszczony wyraźnie prezentuje się w dobrym stanie.

Granice tego niewielkiego cmentarza są starannie pielęgnowane, a jego struktura harmonijnie współgra z architekturą otaczającego placu kościelnego, co sprawia, że staje się on miejscem pełnym ciszy i refleksji dla każdego odwiedzającego.

Pochowani

Z tym zagadnieniem łączy się tematyka pochowanych osób na cmentarzu zlokalizowanym przy ul. Wróblewskiego w Katowicach.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 09.10.2018 r.]
  2. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 16. ISBN 83-907154-5-7.
  3. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 15. ISBN 83-907154-5-7.
  4. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 14. ISBN 83-907154-5-7.
  5. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 13. ISBN 83-907154-5-7.
  6. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 17. ISBN 83-85831-35-5.
  7. Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 45.

Oceń: Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach

Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:23