Ulica Pocztowa w Katowicach

Ulice i place

Ulica Pocztowa w Katowicach jest miejscem, które zasługuje na szczególną uwagę, będąc jedną z zabytkowych ulic w katowickiej dzielnicy Śródmieście. To wyjątkowe miejsce ma swoją specyfikę i niepowtarzalny klimat, który przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Ulica ta ma stosunkowo krótką długość, licząc niespełna 130 metrów, co sprawia, że jest łatwa do przebycia pieszo. Rozpoczyna swój bieg od serca Katowic, jakim jest Rynek, który stanowi znany punkt spotkań i wydarzeń kulturalnych w mieście.

Podczas spaceru, ulica Pocztowa prowadzi nas w kierunku ulicy Dworcowej, będącej kluczowym ciągiem komunikacyjnym, zawsze tętniącym życiem. Warto poświęcić chwilę na poznanie tej historycznej ulicy i cieszyć się jej urokiem.

Historia

W 1827 roku chałupa przy ulicy Pocztowej, zaadaptowana na potrzeby pierwszej szkoły katowickiej, rozpoczęła swoją historyczną rolę. Zaledwie dziewięć lat później, w 1856, szkoła została przeniesiona na ulicę Młyńską, co oznaczało istotną zmianę w edukacyjnym krajobrazie Katowic. Przemiany te nastąpiły w kontekście intensywnego rozwoju miasta, które wymagało dostosowania infrastruktury do zwiększającego się ruchu. W latach 70. XIX wieku ulicę wydłużono, tworząc przejazd przez tory kolejowe. Niestety, przejazd ten okazał się niewystarczający dla rosnącego natężenia ruchu w kierunku głównych szlaków wylotowych. W odpowiedzi na tę sytuację, w 1882 roku zrealizowano budowę bezkolizyjnego wiaduktu pod torami kolejowymi, zlokalizowanego na wylocie ulicy Świętego Jana.

W okresie II Rzeszy Niemieckiej, trwającej do 1922 roku, a także w czasie niemieckiej okupacji Polski (1939–1945), ulica nosiła nazwę Poststraße. Przy ulicy Pocztowej można podziwiać liczne zabytkowe kamienice i obiekty z końca XIX oraz początku XX wieku, które wciąż pamiętają o dawnych czasach. Z końcem II wojny światowej, Katowice zostały zajęte przez 1 Front Ukraiński w nocy z 27 na 28 stycznia 1945 roku. W celu ochrony tego obszaru przed zniszczeniami, wojska radzieckie nie zamknęły pierścienia okrążenia, pozostawiając Niemcom korytarz między Mikołowem a Tychami. Mimo tych starań niestety, część śródmieścia pomiędzy ulicą Świętego Jana a Pocztową została zniszczona przez pożary wzniecone przez wojska radzieckie.

Warto również zaznaczyć, że pod koniec lat 40. XX wieku, na zbiegu ulic Dworcowej i Pocztowej powstała pierwsza przychodnia w Katowicach, mieszcząca się w budynku znanym jako Biała Willa. Tam również zlokalizowano pierwszy budynek pocztowy, wybudowany w 1893 roku jako neorenesansowy pałac z wieżą, natomiast obecny gmach powstał w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Pod adresem numer 2 w czasach międzywojennych mieścił się ratusz miejski, w którym gromadzono zbiory Biblioteki Miejskiej, posiadającej do 1925 roku około 8000 woluminów. W tej samej lokalizacji istniały również różne instytucje administracyjne, takie jak Biuro Prasowe, Urząd Przemysłowo-Handlowy, Urząd Stanu Cywilnego oraz Sąd Przemysłowo-Kupiecki. W 1888 roku, w lokalu pod numerem 5, powstała Komunalna Kasa Oszczędności Powiatu Katowickiego, która na dzień 30 listopada 1937 roku miała wkład w wysokości 21122 złotych. Na numerze 16, w okresie międzywojennym, zorganizowane były Miejskie Zakłady Wodociągowe oraz Miejski Komitet Przysposobienia Wojskowego. Natomiast na numerze 9 funkcjonował Rejonowy Urząd Telefoniczno-Telegraficzny, a pod numerem 6 mieścił się oddział towarzystwa ubezpieczeniowego „Vita”. Do 1939 roku w okolicy działały również hotele oraz przedsiębiorstwa handlowe, w tym hotel Ericha Nicischa (ul. Pocztowa 15) oraz Katowicki Bank Pocztowy (ul. Pocztowa 14).

W ramach projektu przebudowy katowickiego dworca w 2011 roku, planowano również przebudowę węzła komunikacyjnego w rejonie ulic Pocztowej, Dworcowej oraz Świętego Jana, a także przeniesienie torów tramwajowych z ulicy Pocztowej na ulicę Świętego Jana. Prace budowlane rozpoczęły się 3 marca 2012 roku, a ich zakończenie miało miejsce w 2013 roku.

Obiekty i instytucje

Obiekty zabytkowe

Na ulicy Pocztowej w Katowicach można odnaleźć wiele cennych historycznych budynków, które stanowią ważne elementy lokalnej architektury.

  • Kamienica mieszczańska (ul. Młyńska 2, ul. Pocztowa 5) powstała w 1898 roku, w stylu neobarokowym na planie trójkąta, a jej projekt przypisuje się L. Dame’owi. Warto zwrócić uwagę na zdobienia ryzalitami, które choć niewielkie, nadają jej elegancji. Oryginalna klatka schodowa we wschodnim skrzydle oraz elementy ceramicznej posadzki również zasługują na uwagę,
  • Zabytkowy budynek (ul. Pocztowa 7) był niegdyś siedzibą Reichsbanku i został zbudowany pod koniec XIX wieku w stylu neogotyckim. Dziś mieści się tam Wydział Finansowy Urzędu Miasta. Historia tego miejsca jest fascynująca, gdyż w okresie międzywojennym pełnił on funkcję komunalnych instytucji finansowych,
  • Budynek poczty (ul. Pocztowa 9, róg z ul. Dworcową), zbudowany w latach 1892-1893 i przebudowany w okresie międzywojennym, przyciąga uwagę stylowymi elementami neoklasycyzmu,
  • Kamienica mieszkalna (ul. Pocztowa 10), która powstała w latach 1902-1903 według projektu Ignatza Grunfelda, zachwyca swoją secesyjną dekoracją, w tym motywami roślinymi i rzeźbami kobiecych postaci,
  • Zabytkowy budynek (ul. Pocztowa 12–14) z 1899 roku, który należał do znanych rodzin lokalnych, stanowi przykład wartości kulturowej tej okolicy,
  • Kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Pocztowa 16), która wzbogaca architektoniczny pejzaż ulicy Pocztowej.

Instytucje

Ulica Pocztowa jest także miejscem, gdzie mieści się wiele istotnych instytucji, które pełnią ważne funkcje w społeczności lokalnej:

  • Prokuratura Rejonowa Katowice Centrum-Zachód,
  • Urząd Miasta Katowice,
  • Urząd Poczty Polskiej nr 1 w Katowicach,
  • Okręgowa Izba Radców Prawnych,
  • Miejski Rzecznik Konsumentów,
  • Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów – Oddział Rejonowy Śródmieście,
  • Towarzystwo Przyjaciół Dzieci – Śląski Oddział Wojewódzki,
  • Towarzystwo Wiedzy Powszechnej – Oddział Regionalny,
  • Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej (Zarząd Okręgowy),
  • Związek Sybiraków (oddział wojewódzki).

W przeszłości na ulicy Pocztowej działał także Śląski Klub Fantastyki. Do roku 2013, do czasu przebudowy komunikacji tramwajowej w rejonie Rynku, kursowały tędy tramwaje KZK GOP linii: 6, 16, 19, co czyniło ulicę ważnym węzłem komunikacyjnym.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 27.06.2011 r.]
  2. MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019 r., s. 96, ISBN 978-83-7729-502-1.
  3. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 01.01.1999 r. do 29.04.2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (03.06.2020 r.)].
  4. Przebudowa Rynku w Katowicach ruszyła. katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 04.03.2012 r.].
  5. Tramwaje znikną z Pocztowej (pol.) www.fakt.pl [dostęp 27.06.2011 r.]
  6. Tramwaje już nie skręcą z Warszawskiej w stronę ronda (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 27.06.2011 r.]
  7. Urząd Miasta Katowice: Wykaz obiektów chronionych poprzez wpis do rejestru zabytków. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
  8. Urząd Miasta Katowice: Obwieszczenie w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. "Przebudowa Węzła Wschodniego w rejonie ulic Pocztowa, Dworcowa, Św.Jana (Zadanie 7-9) w Katowicach, ulice Pocztowa, Dworcowa, Św. Jana.". www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
  9. Urząd Miasta Katowice: Obwieszczenie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: "Przebudowa Węzła Wschodniego w rejonie ulic Pocztowa, Dworcowa, Św.Jana (zad. 7-9) w Katowicach, ulice Pocztowa, Dworcowa, Św. Jana.". www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
  10. OLK Katowice: Historia. www.olk.katowice.pl. [dostęp 27.06.2011 r.]
  11. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010 r., s. 46, ISBN 978-83-7729-021-7.
  12. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010 r., s. 51, ISBN 978-83-7729-021-7.
  13. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010 r., s. 69, ISBN 978-83-7729-021-7.
  14. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010 r., s. 71, ISBN 978-83-7729-021-7.
  15. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010 r., s. 17, ISBN 978-83-7729-021-7.
  16. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000 r., s. 77, ISBN 83-913341-0-4.
  17. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000 r., s. 78, ISBN 83-913341-0-4.
  18. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000 r., s. 79, ISBN 83-913341-0-4.
  19. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000 r., s. 81, ISBN 83-913341-0-4.
  20. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995 r., s. 5.
  21. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993 r., s. 24. ISBN 83-85831-35-5.
  22. Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1978 r., s. 104.

Oceń: Ulica Pocztowa w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:23