Ulica Dębowa w Katowicach

Ulice i place

Ulica Dębowa w Katowicach, znana również pod niemiecką nazwą Eichenstraße, jest jedną z kluczowych arterii w katowickiej dzielnicy Dąb. Ta urokliwa ulica odgrywa istotną rolę w lokalnej strukturze urbanistycznej, łącząc różnorodne aspekty kulturowe i społeczne.

W kontekście rozwijającej się infrastruktury miasta, ulica Dębowa stanowi ważny punkt na mapie Katowic, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów, którzy pragną odkryć bogate dziedzictwo tej dzielnicy.

Przebieg

Ulica Dębowa w Katowicach ma południkowy przebieg. Jej trasa zaczyna się od skrzyżowania z ulicą Chorzowską (DK 79/DTŚ), obok skweru porucznika Henryka Kalemby. Kolejno przecina ulicę Lipową, Węglową, Sportową oraz Źródlaną, która prowadzi do ulicy Johna Baildona oraz Silesia City Center.

Po skrzyżowaniu z ulicą Studzienną, ulica Dębowa biegnie w pobliżu ulicy Szpitalnej oraz Wiejskiej. Zwieńczeniem jej trasy jest skrzyżowanie z ulicą Bukową, która prowadzi do Parku Śląskiego, a także ulicą Agnieszki i ulicą Krzyżową.

Historia

Historia Ulicy Dębowej w Katowicach sięga drugiej połowy XIX wieku, kiedy to pod numerem 1 mieściła się siedziba zarządu gminy Dąb oraz urząd pocztowy. W 1907 roku do tych instytucji dołączyła również apteka „Pod Aniołem” prowadzona przez Emila Mappesa. Warto zauważyć, że przy Eichenstraße 68 funkcjonowała gospoda Roberta Libona, w której odbyło się w 1882 roku spotkanie założycielskie katolickiego Dębskiego Stowarzyszenia Robotniczego.

Po tragicznym pożarze, który miał miejsce w maju 1884 roku i zniszczył 20 chałup, wzdłuż drogi wzniesiono nowoczesne, kamienne oraz ceglane budynki. Ulica zmieniała swoją nazwę; przed 1922 rokiem oraz w okresie 1939–1945 nosiła miano Eichenstraße, natomiast od 1922 do 1939 oraz po 1945 roku przywrócono jej nazwę Dębowa. W okresie międzywojennym, pod numerem 47 i 48, funkcjonował zakład ogrodniczy, którego właścicielem był Ernest Szklorz. Kino „Dębina” z kolei znajdowało się pod numerem 14, a pod numerem 92 działało ognisko młodzieżowe oraz świetlica Miejskiego Komitetu Lokalnego Funduszu Pracy.

Na początku lat dwudziestych, ulica przeszła znaczną modernizację – wybrukowano ją, a w 1926 roku poszerzono. Dodatkowo, w 1930 roku położono wzdłuż niej linię kanalizacyjną. W latach 1925–1926, pod numerami 6 i 8, zbudowano nowe mieszkania dla pracowników kopalni „Eminencja”. W tym okresie, przy ulicy Dębowej, pod numerem 2, działała Biblioteka TCL.

W późniejszych latach, między 1999 a 2001 rokiem, w związku z przebudową ulicy Chorzowskiej, doszło do wyburzenia wielu obiektów, które stanowiły część pierwotnego biegu ulicy Dębowej.

Opis

Ulica Dębowa w Katowicach jest istotnym punktem komunikacyjnym w mieście. Na jej trasie kursuje autobus Zarządu Transportu Metropolitalnego linii 110, co zapewnia komfortowe połączenia dla mieszkańców i odwiedzających. W pobliżu ul. Chorzowskiej znajduje się torowisko tramwajowe, co dodatkowo wzbogaca ofertę transportową w tej części Katowic.

Interesującym aspektem tej okolicy jest nowoczesne osiedle mieszkaniowe, którego budowa została zakończona 30 września 2009 roku. Przy ul. Dębowej i ul. Sportowej powstały dwa obiekty, które w 2011 roku zostały uhonorowane przez uznany portal World Architecture News, co świadczy o ich wyjątkowej architekturze i estetyce.

Warto również zauważyć, że dnia 3 sierpnia 2010 roku, ul. Dębowa była częścią trasy trzeciego etapu prestiżowego wyścigu kolarskiego Tour de Pologne 2010, co podkreśla znaczenie tej ulicy w wydarzeniach sportowych na szczeblu krajowym.

Obiekty i instytucje

Ulica Dębowa to miejsce, w którym można znaleźć wiele interesujących, historycznych obiektów. Wśród nich wyróżniają się:

  • dom mieszkalny (ul. Dębowa 5),
  • dawny dom urzędników kopalnianych (ul. Dębowa 6/8), który powstał w 1924 roku w stylu historyzującym, według projektu K. Korthalsa,
  • kamienica mieszkalna (ul. Dębowa 10),
  • zabytkowa kaplica Matki Bożej z 1893 (znajdująca się na rogu ulic Dębowej i Źródlanej), która została wpisana do rejestru zabytków 9 marca 2021 roku, pod numerem A/772/2021,
  • dom mieszkalny (ul. Dębowa 12),
  • dom mieszkalny, który kiedyś pełnił funkcję restauracji oraz hali dawnego kina (ul. Dębowa 14), powstały na początku XX wieku w stylu historyzmu,
  • kamienica mieszkalna (ul. Dębowa 16), wzniesiona w 1919 roku w stylu secesyjnym,
  • kamienice mieszkalne (ul. Dębowa 21, 23, 25),
  • willa z oficyną (ul. Dębowa 22), powstała na początku XX wieku w stylu modernistycznym,
  • kamienica mieszkalna, dawniej restauracja (ul. Dębowa 27), wzniesiona pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu,
  • budynki mieszkalne (ul. Dębowa 28, 32, 42, 44),
  • jednopiętrowe budynki mieszkalne (ul. Dębowa 39b, 43, 45), które powstały w latach sześćdziesiątych XIX wieku dla pracowników kopalni „Waterloo”,
  • dawne domy pracowników kopalni (ul. Dębowa 51, 53), wzniesione na początku XX wieku w stylu modernizmu,
  • kamienica mieszkalna (ul. Dębowa 57), zbudowana w 1916 roku w stylu historyzmu,
  • budynki mieszkalne (ul. Dębowa 60–62), będące pozostałością dawnej zabudowy wiejskiej z XIX wieku,
  • dom mieszkalny (ul. Dębowa 65),
  • dawny dom pracowników kopalni (ul. Dębowa 67), zbudowany w 1900 roku w stylu modernizmu, który przeszedł przebudowę w okresie międzywojennym,
  • kamienice mieszkalne (ul. Dębowa 70, 72, 80, 82),
  • dawne domy pracowników kopalni (ul. Dębowa 73, 77), wybudowane na początku XX wieku w stylu modernistycznym,
  • dawny dom pracowników kopalni (ul. Dębowa 93), wzniesiony w okresie międzywojennym w stylu funkcjonalizmu,
  • dom mieszkalny (willa) prawdopodobnie z okresu międzywojennego (ul. Dębowa 105), który został wyburzony pod koniec kwietnia 2017 roku.

Na ulicy Dębowej znajduje się także pomnik ku czci Powstańców Śląskich. To miejsce pamięci zawiera tablicę z listą nazwisk osób, które poległy w walce o wolność narodową i społeczną. Plac, na którym zlokalizowano pomnik, uzyskał nazwę skwer księdza Franciszka Macherskego na mocy uchwały Rady Miasta Katowice wydanej 31 maja 2010 roku, a uchwała weszła w życie 6 sierpnia 2010 roku.

Wzdłuż ulicy Dębowej siedzibę ma szereg instytucji, takich jak: Miejskie Przedszkole nr 23, Wydawnictwo Barsen, Centrum dentystyczne, Caritas Archidiecezji Katowickiej – Ośrodek św. Jacka oraz Urząd Pocztowy Katowice 5.

Przypisy

  1. WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/772/2021) wkz.katowice.pl [dostęp 11.03.2021 r.]
  2. MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 25, ISBN 978-83-7729-502-1.
  3. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 120. ISBN 978-83-7729-021-7.
  4. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 92. ISBN 978-83-7729-021-7.
  5. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 73. ISBN 978-83-7729-021-7.
  6. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 90 i 91 (wkładka między stronami). ISBN 83-87727-30-X.
  7. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 62. ISBN 83-87727-30-X.
  8. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 59. ISBN 83-87727-30-X.
  9. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 44. ISBN 83-87727-30-X.
  10. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 88. ISBN 83-905115-0-9.
  11. Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 02.03.2012 r.]
  12. Urząd Miasta Katowice: skwer Augustyna Pająka www.katowice.eu [dostęp 02.03.2012 r.]
  13. Uchwała Rady Miasta Katowice w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer porucznika Henryka Kalemby" bip.katowice.eu [dostęp 23.12.2018 r.]
  14. Kursy dla przystanku Katowice Dąb Szkoła. www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 02.03.2012 r.]
  15. Otwarcie osiedla mieszkaniowego przy ul. Dębowej. www.katowice.eu. [dostęp 02.03.2012 r.]
  16. Międzynarodowe jury stawia katowickie budynki za wzór. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 02.03.2012 r.]
  17. Statut organizacji. www.osj.caritas.pl. [dostęp 02.03.2012 r.]
  18. Urząd Pocztowy Katowice 5. www.pora.pl. [dostęp 02.03.2012 r.]
  19. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 02.03.2012 r.] [zarchiwizowane z 10.12.2017 r.]

Oceń: Ulica Dębowa w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:12