Willa Konstantego Wolnego

---

Historia

Willa, będąca znakomitym przykładem architektury z przełomu XIX i XX wieku, powstała w 1898 roku z przeznaczeniem na mieszkanie dyrektora, który kierował ówczesną Königliche Baugewerksschule (Królewską Szkołą Budowlana). Obiekt został ukończony równocześnie z gmachem szkoły, który obecnie pełni rolę siedziby Akademii Muzycznej im Karola Szymanowskiego w Katowicach. Autorstwo projektu przez długi czas pozostawało w niepewności, z różnymi hipotezami łączącymi je z architektem T. Ranikem, a także dyrektorem szkoły – Meyerem oraz nauczycielami – Dresmannem i Mildem. Dopiero w 2007 roku ustalono, że projektantem był miejski radca budowlany Albert Weiss, a wykonawstwo budowlane zlecono firmie Grünfelda i Weissa.

Historycznie, willa stanowiła również miejsce zamieszkania prof. dr Heinricha Seippa. Po przyłączeniu Katowic do Polski w 1922 roku, budynek szkoły zyskał nowe przeznaczenie, służąc jako siedziba główna Urzędu Województwa Śląskiego oraz Sejmu Śląskiego. Willę dyrektora natomiast przekazano marszałkowi Sejmu Śląskiego, Konstantemu Wolnemu, który mieszkał w niej wraz z rodziną aż do 1939 roku. Nieruchomość była odwiedzana przez czołowych działaczy narodowych, takich jak Wojciech Korfanty, Józef Rymer, ksiądz Emil Szramek oraz gen. Józef Haller. Nie brakowało również przedstawicieli górnośląskiej palestry.

W 2002 roku, z okazji 80. rocznicy pierwszej sesji Sejmu Śląskiego, wmurowano tablicę upamiętniającą Konstantego Wolnego przy wejściu do willi. W 1931 roku obiekt stał się własnością Państwowego Konserwatorium Muzycznego i obecnie pełni funkcję rektoratu Akademii Muzycznej w Katowicach.

Budynek ten jest pod stałą ochroną konserwatorską, co podkreśla jego wartość historyczną i architektoniczną.

Architektura

Willa, której kształt jest niesymetryczny i przypomina prostokąt, została zaprojektowana w stylu neogotyckim, nawiązującym do estetyki „szkoły hanowerskiej”. Jej fasada, z trzyosiowym układem, charakteryzuje się wejściem, które znajduje się od zachodu i jest poprzedzone schodkami. Centralna bryła budynku jest zwieńczona szczytem, który nawiązuje do kształtu krenelażu.

Warto zwrócić uwagę na okna, które mają nadproża w formie łuku; na piętrze są one podkreślone kolumnami. W centralnej części fasady znajduje się biforium, a w południowo-zachodnim narożniku zlokalizowany jest parterowy wykusz, nad którym rozciąga się taras. Elewacje budynku są niesymetryczne i ozdobione dekoracjami w stylu szachulcowym.

Za sienią mieści się dwukondygnacyjny hall, w którym znajdują się schody zabiegowe oraz okna na elewacji północnej, które zapewniają odpowiednie doświetlenie. Pokoje, które znajdują się od frontu oraz od strony południowej, miały pełnić funkcję reprezentacyjną, natomiast pomieszczenia usytuowane od wschodu były przeznaczone do gospodarki. Dodatkowe wejście od strony szkoły może sugerować, iż gabinet właściciela willi również znajdował się w tej części budynku.

Na piętrze zaprojektowano pokoje prywatne, w tym sypialnię oraz łazienkę. Część oryginalnego wyposażenia, jak drewno schodów zabiegowych, kasetonowy sufit w hallu oraz stolarka okienna i drzwi zewnętrzne, przetrwała do dnia dzisiejszego. Sufit w sieni zdobią malarskie dekoracje z motywami kwiatowymi. Wykuszowe okna mają obramowanie stylizowane na spiralnie skręcone kolumny z cegły.

Willa, w połączeniu z pobliskim budynkiem szkoły, tworzyła zespół architektoniczny otoczony wspólnym ogrodzeniem. Po stronie południowej znajdował się mały ogród, który jednak został przekształcony w parking, w związku z budową Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia” w latach 2005–2007. W 2008 roku powstała przeszklona przewiązka, która połączyła willę z innymi budynkami Akademii Muzycznej, a także rozpoczęto prace renowacyjne domu.

---

Oceń: Willa Konstantego Wolnego

---