Willa mecenasa Kaźmierczaka

---

Historia

Willa mecenasa Kaźmierczaka stanowi jedną z najnowszych i najbardziej innowacyjnych realizacji Tadeusza Michejdy w Katowicach. Jej budowa miała miejsce w latach 1930-1931 na zlecenie Edmunda Kaźmierczaka, prawnika oraz aktywnego członka Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

Wykorzystanie stalowego szkieletu znacznie przyspieszyło proces budowy oraz przyczyniło się do zmniejszenia masy konstrukcji. To miało kluczowe znaczenie w obszarach narażonych na eksploatację górniczą, gdzie ciężar budynku mógł wpłynąć na jego stabilność. Tadeusz Michejda zasłynął jako pionier stosowania tego rodzaju technologii w domach jednorodzinnych. Obszerny opis techniczny tej konstrukcji, wraz z informacjami o użytych materiałach, został opublikowany w specjalistycznym czasopiśmie.

Obecnym użytkownikiem willi jest Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Okręgu w Katowicach, która wynajmuje obiekt od prywatnego właściciela. Przed rokiem 2003 w budynku przeprowadzono remont adaptacyjny, który miał na celu przekształcenie go w restaurację. W trakcie prac wymieniono okna, zastosowano termoizolację, a także przebudowano ostatnią kondygnację, tworząc nowe otwory okienne w ścianie zachodniej.

Renowacja willi nie pozostała niezauważona, a Stowarzyszenie Architektów Polskich oraz Stowarzyszenie Przyjaciół ulicy Kościuszki w Katowicach uhonorowały ją dyplomem „za przywrócenie do poprzedniego kształtu perły katowickiego modernizmu”. Obecnie w willi znajduje się restauracja Bohema, która przyciąga miłośników dobrego jedzenia i architektury.

Willa została również uwzględniona w projekcie „Szlak Moderny” w Katowicach, co podkreśla jej znaczenie jako cennego elementu dziedzictwa architektonicznego regionu.

Architektura

Willa mecenasa Kaźmierczaka, ze względu na swoje cechy architektoniczne, jest doskonałym przykładem stylu międzynarodowego, który w znacznym stopniu odzwierciedla idee Le Corbusiera. Architektura tego obiektu charakteryzuje się wyjątkową swobodą w kształtowaniu bryły i elewacji, co osiągnięto dzięki zastosowaniu konstrukcji stalowej.

Budynek składa się z dwóch kondygnacji oraz sutereny, z której północna część została podwyższona o dodatkowe, trzecie piętro, które pełni funkcję strychu. Na parterze znajduje się przeszklona weranda, co nadaje mu lekkości, a nad nią rozciąga się duży balkon. Balkon, częściowo murowany, dopełniony jest żelazną balustradą, co przyczynia się do estetyki całości. Wejście do willi umieszczono w narożniku południowo-zachodnim, tworząc efekt wkomponowania go w podparty filarem uskok budynku.

Elewacje są proste, niemal ascetyczne, a gładkie płaszczyzny żywej kolorystyki dopełniają elementy architektoniczne, jak swobodnie rozmieszczone otwory okienne o różnorodnych kształtach i wymiarach. Duże pasmowe okno otacza narożnik południowo-wschodni, co dodaje dynamiki bryle budynku. Z kolei na elewacji zachodniej wyróżniają się pionowe okna klatki schodowej oraz małe, okrągłe okno, które oświetla pomieszczenie gospodarcze na piętrze.

W elewacji frontowej, na jej południowej stronie, zwraca na siebie uwagę półkolisty balkon, ozdobiony żeliwną balustradą. Cała konstrukcja przykryta jest płaskim dachem, który jest tarasem otoczonym murowaną balustradą zwieńczoną żeliwnym oporęczowaniem. Konstrukcja szkieletowa budynku wpłynęła także na rozplanowanie jego wnętrz, co umożliwiło stworzenie różnorodnych układów przestrzennych.

W parterze znajduje się sień, która pełni funkcję klatki schodowej, połączony z werandą salon oraz gabinet. Od strony północnej dodatkowo zlokalizowano kuchnię z pomieszczeniami gospodarczymi oraz pokojem dla służby. Na piętrze zaprojektowano pięć pokoi, pralnię oraz łazienkę. Sutereny, poza częścią gospodarczą i sanitarną, mieszczą pokoje dla służby z osobnym wejściem od strony zachodniej.

Wnętrze willi cechuje wysoki standard. W salonie zainstalowano elegancki marmurowy kominek, który jest harmonijnie skomponowany z kolorystycznie dopasowanymi okładzinami kaloryferów i parapetów wykonanymi przez Polski Zakład Obrabiania Marmurów i Szkła z Katowic. Pod względem jakości wyróżnia się również stolarka, w tym mahoniowe drzwi w wnętrzach oraz zewnętrzne fornirowane drewnem szlachetnym.

Dodatkowo zastosowano modne w tamtych czasach elementy wyposażenia, jak kotary dzielące przestrzeń oraz wnękowe szafy w sypialniach. Instalację wodno-kanalizacyjną wykonała renomowana firma „E. Landau” z Katowic, co dodatkowo potwierdza dbałość o jakość wykonania tego wyjątkowego obiektu.

---

Oceń: Willa mecenasa Kaźmierczaka

---