Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach

---

Historia

Początki Akademii Muzycznej w Katowicach sięgają 1929 roku, kiedy to z inicjatywy Witolda Friemanna powstało Państwowe Konserwatorium Muzyczne. Uroczysty koncert inaugurujący jego działalność miał miejsce 28 września 1929 roku. Wśród pierwszych wykładowców tej uczelni znaleźli się znakomici pedagodzy, tacy jak Stefania Allinówna, Aleksander Brachocki (uczeń Zygmunta Stojowskiego oraz Ignacego Jana Paderewskiego), Stanisław Bielicki, który również uczył się pod okiem Paderewskiego, Wanda Chmielowska, a także Marian Cyrus-Sobolewski (doktor praw, uczeń Władysława Żeleńskiego). W dalszym gronie pedagogicznym znaleźli się Zbigniew Dymmek (uczeń Emila Młynarskiego oraz Romana Statkowskiego) i Władysława Markiewiczówna (po studiach w Krakowie i Berlinie), a także Adam Mitscha (prawnik i muzykolog) oraz Bolesław Szabelski (organista i kompozytor, rekomendowany przez swojego nauczyciela Karola Szymanowskiego).

Konserwatorium, które działało aż do wybuchu II wojny światowej, odgrywało kluczową rolę w kształceniu muzycznym w Województwie Śląskim. Przekładało się to na rozwój umuzykalnienia lokalnych artystów i przygotowanie wykwalifikowanej kadry, w tym kompozytorów, teoretyków muzyki, instrumentalistów, wokalistów oraz nauczycieli. Warto zaznaczyć, że w 1936 roku, na rok przed swoją śmiercią, Karol Szymanowski planował podjąć pracę w Katowicach.

Wybuch II wojny światowej przerwał działalność uczelni, która w latach 1939–1945 przekształciła się w Okręgową Śląską Szkołę Muzyczną (Höhere Landesmusikschule). Jej dyrektorem był Fritz Lubrich. Po zakończeniu wojny, 11 lutego 1945 roku, Państwowe Konserwatorium Muzyczne wznowiło swoją działalność, a od 1 września tego samego roku przekształcone zostało w Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną. W tej nowej rzeczywistości, grono pedagogiczne składało się z profesorów dawnych czasów oraz artyści, którzy przybyli na Śląsk po wojnie. Znajdowały się tam znane postacie, takie jak kompozytor Bolesław Woytowicz, Bolesław Szabelski, a także znakomity kompozytor Ludomir Różycki, śpiewak Adam Didur oraz dyrygent Grzegorz Fitelberg, co przyczyniło się do rozwoju śląskiej szkoły kompozytorów.

Z dniem 12 listopada 1979 roku, uczelnia zyskała nowy status jako Akademia Muzyczna, jednocześnie również przyjąwszy imię wielkiego kompozytora, Karola Szymanowskiego.

Wydziały

Uczelnia ta ma w swojej strukturze kilka wyspecjalizowanych wydziałów, które oferują różnorodne programy edukacyjne i artystyczne.

• wydział kompozycji, dyrygentury, teorii i edukacji muzycznej,
• wydział wokalno-aktorski,
• wydział instrumentalny,
• wydział jazzu i muzyki rozrywkowej.

Jednostki ogólnouczelniane i międzywydziałowe

W Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego, poza standardowymi wydziałami, funkcjonują także różnorodne jednostki ogólnouczelniane oraz międzywydziałowe, które wspierają rozwój wiedzy muzycznej i artystycznej. W skład tych jednostek wchodzą m.in.:

• międzywydziałowe studium fortepianu ogólnego i akompaniamentu,
• Archiwum Śląskiej Kultury Muzycznej,
• studio muzyki komputerowej.

Muzeum Organów Śląskich

W ramach Akademii znajduje się również Muzeum Organów Śląskich, które gromadzi, zabezpiecza oraz chroni obiekty związane z historią organów. Muzeum pełni nie tylko funkcję wystawienniczą, ale także naukową, przyczyniając się do badań nad konstrukcją organów, dawną technologią ich produkcji, problemami konserwatorskimi oraz szerszą historią organów śląskich. Ta wyjątkowa placówka mieści się w czterech dużych pomieszczeniach zlokalizowanych w podziemiach głównego budynku akademii, przy ulicy Wojewódzkiej, które zostały przystosowane do celów ekspozycyjnych.

Biblioteka

Biblioteka Główna Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach to niekwestionowany lider w zakresie zasobów muzycznych na Górnym Śląsku. Posiada ona około 140 tysięcy woluminów, w tym zbiory nut, książek, czasopism, starodruków, rękopisów oraz dokumentów dotyczących życia muzycznego, a także dźwięków. Te bogate zasoby sprawiają, że biblioteka odgrywa kluczową rolę w edukacji muzycznej i badaniach naukowych.

Kampusy i budynki uczelniane

Lokalizacja Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego na przestrzeni pięciu budynków stanowi ważny aspekt jej funkcjonowania. Zabytkowy, neogotycki gmach przy ulicy Wojewódzkiej 33, którego architektura pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, gościł kiedyś Sejm Śląski oraz Urząd Wojewódzki w latach 1922–1929. Współcześnie, ten imponujący budynek jest zintegrowany poprzez przestronne atrium z nowoczesnym Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”, projektowanym przez Tomasza Koniora.

W „Symfonii” znajdują się zarówno sala koncertowa mieszcząca 480 osób, jak i biblioteka wyposażona w czytelnię. Obiekt ten oferuje również laboratorium dźwięku, przestrzeń do zajęć terapeutycznych, pracownię komputerową oraz restaurację. Atrium łączy się również z budynkiem przy ul. Zacisze 3, znanym z historycznych wartości: to tutaj rezydował pierwszy Marszałek Sejmu Śląskiego, Konstanty Wolny, w latach 1922–1939. Obecnie jest to siedziba biur i gabinetów władz uczelni. Ponadto, Akademia posiada także budynki dydaktyczne przy ul. Zacisze 5 oraz ul. Krasińskiego 27.

Działalność kulturalna

Akademia Muzyczna w Katowicach pełni kluczową rolę na kulturalnej scenie Śląska. W ramach jej działalności odbywa się szereg koncertów dostępnych bezpłatnie, warsztatów, konkursów oraz sesji naukowych. Artyści związani z Akademią, tacy jak Akademicka Orkiestra Symfoniczna im. Karola Szymanowskiego, Akademicka Orkiestra Dęta, czy Akademicka Orkiestra Barokowa, angażują się w liczne występy artystyczne w ciągu roku.

Organizowane są również cykliczne festiwale i wydarzenia, które przyciągają uwagę melomanów. Wśród nich znajdują się Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Akademickich, Festiwal Grudniowy, Festiwal Muzyki Instrumentalnej odbywający się corocznie, a także Dni Muzyki Wokalnej, Międzynarodowy Festiwal Skrzypcowy, Śląski Festiwal Jazzowy oraz Ogólnopolski Konkurs Instrumentów Dętych Blaszanych i Międzynarodowy Festiwal Harfowy.

Doktorzy honoris causa

Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach ma zaszczyt posiadać w swoim gronie znakomitych doktorów honoris causa, którzy wnieśli znaczący wkład w światową muzykę i kulturę. Poniżej przedstawiamy listę tych wybitnych postaci:

• Krystian Zimerman,
• Andrzej Jasiński,
• Henryk Mikołaj Górecki,
• Stanisław Skrowaczewski,
• Marta Argerich,
• Mieczysław Tomaszewski,
• Władysław Stróżewski,
• Piotr Beczała.

Tych wybitnych artystów łączy nie tylko talent, ale i pasja do muzyki, która inspiruje kolejne pokolenia. Każdy z nich na swój sposób przyczynił się do rozwoju sztuki muzycznej oraz wzbogacenia kulturowego polskiego krajobrazu muzycznego.

Rektorzy

Lista ludzi związanych z Akademią Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach jest bogata i różnorodna, obejmująca wielu wybitnych rektorów, którzy przewodzili tej prestiżowej instytucji przez lata.

• Witold Friemann funkcjonował na tym stanowisku w latach 1929–1934,
• Faustyn Kulczycki był rektorem w okresie 1934–1939 oraz ponownie w 1945–1946,
• Bolesław Woytowicz sprawował swoją funkcję w miesiącach od maja do grudnia 1946,
• Adam Mitscha kierował uczelnią w latach 1947–1951,
• Józef Powroźniak zarządzał w latach 1951–1963 i ponownie w latach 1972–1975,
• Jan Gawlas był rektorem w latach 1963–1965,
• Wiktor Gadziński pełnił tę rolę w latach 1965–1972,
• Henryk Mikołaj Górecki przewodził uczelni w latach 1975–1979,
• Leon Markiewicz rządził w latach 1979–1981,
• Jan Wincenty Hawel był rektorem w latach 1981–1987 oraz w okresie 1990–1996,
• Joachim Pichura sprawował funkcję w latach 1987–1990,
• Julian Gembalski był rektorem w latach 1996–2002,
• Eugeniusz Knapik prowadził uczelnię w latach 2002–2008,
• Tomasz Miczka zajmował to stanowisko w latach 2008–2016,
• Władysław Szymański był rektorem w latach 2016–2024,
• Jarosław Mamczarski został rektorem w roku 2024.

Osoby te odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu tej instytucji muzycznej, której struktura i osiągnięcia są umiejętnie związane z kategoriami takimi jak Absolwenci Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach oraz Wykładowcy Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach.

---

Oceń: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach

---