Willa Edwarda Nacksa

Wille i dwory

Willa Edwarda Nacksa to neoklasycystyczna willa miejska, która znajduje się w Katowicach, a konkretnie w Śródmieściu. Jest ulokowana przy ulicy Warszawskiej 29. Budynek został oddany do użytku w roku 1864 z myślą o inżynierze Edwardzie Nacksie.

Ta architektoniczna perła jest doskonałym przykładem stylu neoklasycystycznego, który charakteryzuje się prostotą form i elegancją detali. Willa nie tylko ozdabia ten fragment miasta, ale również świadczy o bogatej historii Katowic, które na przestrzeni lat przekształcały się w dynamiczne centrum przemysłowe oraz kulturalne.

Historia

Willa, której historia sięga czasów przed 1864 rokiem, została skonstruowana najprawdopodobniej na podstawie projektu Juliusa Haasego. Zleceniodawcą budowy był inżynier Edward Nacks, znany właściciel fabryki maszyn parowych oraz składu fabrycznego.

W 1907 roku obiekt był w posiadaniu firmy „E. Nack’s Nachfolger”, której właścicielem był L. Altmann. Z kolei w 1916 roku budynek przeszedł na własność „Domu Zjednoczenia Przemysłu Cynkowego”. Obecnie, willa ta spełnia funkcje mieszkalno-usługowe, łącząc historię z nowoczesnością.

Architektura

Willa Edwarda Nacksa to przykład murowanej, podpiwniczonej struktury, która posiada dwie kondygnacje oraz użytkowe poddasze. Na dachu znajduje się płaska konstrukcja, starannie schowana za attyką.

Wnętrze willi zaplanowane jest na prostokątnym fundamencie z centralnym korytarzem i klatką schodową zlokalizowaną w południowo-wschodnim rogu. Pierwotnie główne wejście znajdowało się po stronie wschodniej, umiejscowione w centralnej części elewacji. Na wysokim parterze umiejscowiono jadalnię, przestronny salon, pokoje dziecięce, tak zwany pokój mieszkalny oraz kuchnię wraz ze spiżarnią. Na piętrze natomiast ulokowane były pomieszczenia prywatne, w tym sypialnie.

Obiekt ten odzwierciedla neoklasycystyczny styl architektoniczny. Elewacja frontowa jest siedmioosiowa, symetryczna, z wyodrębnionym ryzalitem umiejscowionym w centralnej części, który przeszklenie zyskał w latach 90. XX wieku. Elewacja tylna, podobnie jak wnętrza oraz wejście, przeszły nowoczesne zmiany i przebudowy.

Pierwotnie przed głównym wejściem do willi znajdował się niewielki przedogródek. Ogród, który obecnie zdobi tę przestrzeń, został założony od strony zachodniej. Po 1907 roku zbudowano tam również oficynę. Z tyłu willi zlokalizowane było podwórze z zabudowaniami gospodarczymi, które powstały w 1864 roku i przeszły rozbudowę w 1918 roku. W zachodniej części tego podwórza ulokowano stajnię, rozbudowaną w 1880 roku, a w południowo-wschodniej znajdują się podłużne budynki warsztatu oraz magazynu.

Przypisy

  1. a b K.K. Łakomy K.K., Wille miejskie Katowic, Katowice: Muzeum Śląskie w Katowicach, 2011, s. 189-200, ISBN 978-83-62593-06-4, OCLC 759502434 [dostęp 23.07.2020 r.]
  2. M. Błahut: Wille miejskie na terenie Katowic przełomu XIX i XX wieku. W: O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich. Katowice, 1993, s. 168-169
  3. Nazwisko występuje również w formie Nack i Neck. Patrz: M. Błahut: Wille miejskie na terenie Katowic przełomu XIX i XX wieku. W: O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich. Katowice, 1993, s. 168-169; Ulice i place Katowic. Red. M. Bulsa. Katowice 2018, s. 228.
  4. Nie zachował się projekt willi. Na podstawie podobieństwa z willą własną Juliusa Haasego przyjmuje się, że została zaprojektowana w jego pracowni. Patrz: K. Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice, 2011, s. 190.
  5. Z powodu braku projektu willi jej datację przeprowadzono w oparciu o zachowany projekt budynków gospodarczych z 1864 r., na którym jest już widoczna. Są przypuszczenia, że powstała przed 1855 r. Budynek położony w tym miejscu zaznaczono na mapie z 1855 r. opracowanej przez mierniczego górniczego Frankego. Patrz: K. Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice, 2011, s. 189.

Oceń: Willa Edwarda Nacksa

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:20