Kamienica z numerem 10 przy ulicy Dyrekcyjnej w Katowicach to wyjątkowy obiekt, który z pewnością przyciąga uwagę miłośników architektury i historii. Zbudowana w 1906 roku, ta kamienica współtworzy unikalny krajobraz urbanistyczny miasta Katowice.
Znajduje się na rogu z ulicą Warszawską, co czyni ją istotnym punktem w miejscowym układzie drogowym. Obiekt ten ujęty jest w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego znaczenie jako elementu dziedzictwa kulturowego regionu.
Projekt kamienicy powstał dzięki pracy firmy budowlanej Ignatza Grünfelda, znanego architekta tamtych czasów. Styl budynku można określić jako modernistyczny, wzbogacony o elementy secesji, co nadaje mu niepowtarzalny charakter. Jego architektura przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Dzięki strategicznemu położeniu oraz unikalnemu stylowi, kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 pozostaje ważnym punktem na mapie Katowic, łącząc przeszłość z teraźniejszością.
Historia
Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach jest ważnym elementem historycznej architektury tego miasta. Została ona oddana do użytku w 1906 roku. Jej pierwszym właścicielem był L. Altmann, a po jego śmierci budynek przeszedł w ręce spadkobierców. Projekt tej kamienicy powstał w renomowanej firmie budowlanej Ignatza Grünfelda, a podpisany był przez Hugo Grünfelda. Kamienica, podobnie jak sąsiednia, kamienica przy ulicy Staromiejskiej 6, otrzymała stylowy detal zewnętrzny w tym samym okresie.
W czasie międzywojennym budynek tętnił życiem, pełniąc rolę siedziby wielu przedsiębiorstw. Na pierwszym piętrze mieszkało towarzystwo „Katowicki Handel Żelaza”, które prowadziło swoje biura, mając jednocześnie swoje składnice przy ulicy Młyńskiej 37. W kamienicy swoje usługi oferowała także E. Korzuszasz, prowadząc Kolekturę Loterii Państwowej, a także funkcjonowała tutaj pracownia gorsetów. W latach 1924-1926 mieścił się tutaj zakład „Elektrolux”, który oferował odkurzacze oraz froterki. W roku 1927 z kolei powstał Bank Udziałowy w Katowicach, który znalazł swoją siedzibę właśnie w tej kamienicy.
Bank ten należał do Związku Żydowskich Towarzystw Spółdzielczych w Polsce, co podkreśla wielokulturowy charakter tego miejsca. W latach 1935-1936 budynek gościł różne firmy, m.in. pracownię ubrań męskich „Friemel”, sklep z artykułami gumowymi J. Ottensosera, salon kwiatów Elsy Ehrlich, który działał już od 1926 roku, oraz hurtownię żelaza L. Altmanna, będącego jednocześnie właścicielem obiektu.
W okresie od 1935 do 1939 roku przeprowadzono rozbudowę kamienicy, co spowodowało, że pierwotny mansardowy dach został zastąpiony dachem płaskim. Dnia 31 grudnia 1994 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków, a pod koniec lat 90. XX wieku odbyła się renowacja elewacji zewnętrznej, przywracając jej dawny blask.
W przeszłości w kamienicy miała swoją siedzibę Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Katowicach, która działała tutaj do około 2000 roku, a później przeniosła swoją siedzibę na ulicę Staromiejską 4.
Charakterystyka
Kamienica to obiekt, który łączy w sobie funkcje mieszkalne, handlowe oraz biurowe, usytuowana przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach, w miejscu gdzie krzyżuje się z ulicą Warszawską, w obrębie dzielnicy Śródmieście. Charakteryzuje się modernistycznym stylem z wpływami secesji. Budynek został zaprojektowany na nieregularnym planie, który przypomina prostokąt. Jego bryła jest prosta, z wyraźnie zaznaczonym narożnym wykuszem oraz stropodachem. Całkowita powierzchnia zabudowy wynosi 683 m². Kamienica składa się z pięciu kondygnacji nadziemnych oraz jednej podziemnej.
Przebudowany parter kamienicy pokryty jest płytkami z piaskowca, podczas gdy na wyższych kondygnacjach elewacja została wykończona tynkiem, zdobionym różnorodnymi detalami architektonicznymi. Elewacja od strony ulicy Dyrekcyjnej wyróżnia się asymetrią, w której dwie osie są oddzielone żłobkowanymi pilastrami, z wyjątkiem drugiej kondygnacji, w pierwszych pięciu osiach. Między pilastrami znajdują się szerokie okna z łukowym zakończeniem wklęsło-wypukłym (pozostałe okna w budynku mają kształt prostokątny). Na pierwszej osi trzeciej i czwartej kondygnacji umieszczono łukowe balkony.
W narożniku kamienicy mieści się bogato zdobiony wykusz, zdobiony dekoracjami sztukatorskimi. Na drugiej kondygnacji zastosowano boniowanie, a na trzeciej i czwartej występują wertykalne dekoracje. Ten wyrazisty wykusz obejmuje drugą, trzecią oraz czwartą kondygnację i oparty jest na dwóch ozdobnych wspornikach.
Elewacja od strony ulicy Warszawskiej ma dwuosiowy układ. W pierwszej osi ulokowany jest wykusz, a w drugiej znajdują się szerokie okna, nad którymi umieszczono płyciny z ozdobami sztukatorskimi. W tej osi, na trzeciej kondygnacji, wbudowano również łukowo wygięty balkon, z pełną balustradą.
Wnętrze obiektu zachowało oryginalną ceramiczną posadzkę oraz okładziny ścian, a także historyczną stolarkę drzwiową. W centralnej klatce schodowej umieszczono schody dwubiegowe, które ozdobiono metalową balustradą z secesyjnymi motywami. Okna w klatce schodowej są przeszklone kryształowymi i kolorowymi szybami.
Kamienica została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-1566/94, a jej granice ochrony obejmują całą bryłę budynku. Dodatkowo, obiekt figuruje w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice. Na początku roku 2022 w systemie REGON pod tym adresem działały 32 aktywne podmioty gospodarcze, w tym między innymi: agencja kreatywna, biuro projektowe, gabinet psychoterapii i wsparcia pedagogicznego, kancelaria adwokacka oraz oddział Santander Consumer Banku, a także liczne pracownie projektowe oraz redakcja czasopisma „Sport”.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 9 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Gliwickiej 13 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Gliwickiej 15 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kochanowskiego 2 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kordeckiego 1-1a w Katowicach | Kamienica przy ulicy Koszarowej 5 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 11 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 38 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 49 w Katowicach | Podkowa (Katowice) | Kamienica przy ulicy Drzymały 18 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Wita Stwosza 3 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 5 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 43 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 30 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 28a w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 1 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bogucickiej 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bednorza 14 w KatowicachOceń: Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach