Podkowa (Katowice)


Podkowa to interesujący zabytek architektury mieszkalnej, znajdujący się w Katowicach, przy ulicy S. Okrzei 1-15. Struktura ta usytuowana jest w malowniczej dzielnicy Koszutka, znanej z bogatej historii i unikalnych zabudów.

Budynek został wzniesiony w latach 1955–1958 i odznacza się charakterystycznym stylem socrealizmu, który był popularny w Polsce w okresie powojennym. Projekt architektoniczny został stworzony przez Włodzimierza Łubkowskiego, mającego duży wpływ na kształtowanie przestrzeni urbanistycznej tego okresu.

Historia

Budowla znana jako Podkowa, której pierwotna nazwa brzmi „nr 31 ABC”, została zrealizowana w ramach przedsięwzięcia związanego z budową kolonii nr 5. Była to jedna z pięciu kolonii, które powstały w obrębie osiedla Koszutka II, zlokalizowanego na południe od późniejszej ulicy Misjonarzy Oblatów MN. Oprócz Podkowy, w skład tej kolonii weszły również siedmiokondygnacyjne budynki, które zostały wzniesione w latach 1954–1955.

Sam jednak budynek mieszkalny Podkowa wzniesiono w latach 1955–1958. Do momentu zakończenia budowy w 1970 roku Superjednostki, był on największym domem mieszkalnym w Katowicach. Inwestycję tę zrealizowała Dyrekcja Budowy Osiedli Robotniczych z siedzibą w Stalinogrodzie, a odpowiedzialnym za projekt budynku był Włodzimierz Łubkowski.

Charakterystyka

Podkowa to nowoczesny budynek mieszkalny, zlokalizowany przy ulicy S. Okrzei 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13 i 15 w Katowicach, w obrębie dzielnicy Koszutka, która jest częścią osiedla o tej samej nazwie. Budowla ta została zaprojektowana jako wielorodzinny obiekt składający się z ośmiu segmentów, z odrębnymi klatkami schodowymi, co dodaje jej funkcjonalności.

Jednym z interesujących aspektów Podkowy jest jej konstrukcja, oparta na rzucie podkowy z otwartą częścią, która jest skierowana ku ulicy S. Okrzei. Dzięki temu, budynek zyskał swój charakterystyczny przydomek. Wznosi się na osiem kondygnacji nadziemnych i jedną podziemną, a jego długość wynosi 94,34 m, natomiast szerokość sięga 73,76 m. Wysokość budynku to 26,9 m, co czyni go jednym z wyższych obiektów w okolicy. Powierzchnia użytkowa Podkowy wynosi 14 260 m², a całkowita kubatura to 71 051 m³.

W konstrukcji obiektu zastosowano żelbetowe ławy fundamentowe oraz szkieletowo-ramową strukturę z wypełnieniem z bloczków gazobetonowych. Prefabrykowane dachy z pokryciami zapewniają nie tylko funkcjonalność, ale również nowoczesny wygląd. Zewnętrzna część budynku została urozmaicona niskim cokół, obłożonym elegancką kamienną okładziną, co nadaje mu wyjątkowego charakteru. Pozostałe ściany są wykończone tynkami szlachetnymi, co wpływa na estetykę obiektu.

Podkowa reprezentuje styl socrealizmu, jednak elementy architektury nawiązują także do idei modernizmu. Charakteryzuje się rytmicznymi podziałami zarówno bryły, jak i elewacji. Wyróżniającym się detalem są liczne loggie, ozdobione balustradami ze stali i szkła. Szóste piętro pozbawione jest balkonów, natomiast najwyższe, które kiedyś było poddaszem, posiada zadaszone tarasy. Centralna część budynku wysunięta w stronę dziedzińca tworzy ryzalit, co dodaje budowli bryły więcej dynamiki.

Dziedziniec, który znajduje się w centralnej części Podkowy, jest przestronny i z niego prowadzą liczne wejścia do klatek schodowych. Co więcej, dziedziniec jest skomunikowany z ulicą Misjonarzy Oblatów MN od północy, gdzie znajdują się dwa podcienia opierające się na dwunastu filarach. W przeszłości dziedziniec pełnił funkcję placu zabaw, gdzie bawiły się dzieci. Uroku dodawały mu figurki z ulubionych bajek oraz zjeżdżalnia stworzona przez Stanisława Marcinowa.

W obrębie Podkowy umiejscowiono 291 mieszkań, z których 278 było dostępnych w momencie oddania budynku do użytku. Każde mieszkanie dysponuje piwnicą oraz dostępem do pralni i suszarni umieszczonych na poddaszu. Dodatkowo, wbudowane szafy i spiżarki zwiększają komfort mieszkańców. Budynek wyposażony jest w klatki schodowe oraz windy, które prowadzą do szóstego piętra, co znacząco ułatwia poruszanie się po obiekcie.

Podkowa została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co podkreśla jej znaczenie historyczne oraz architektoniczne w kontekście regionu.

Przypisy

  1. MarekM. Perepeczo MarekM., In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Włodzimierz Łubkowski [online], www.archimemory.pl [dostęp 23.12.2023 r.]
  2. Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 23.12.2023 r.]
  3. a b c d e f g h i MichałM. Bulsa MichałM., GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., BeataB. Witaszczyk BeataB., Domy i gmachy Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2013, s. 196.
  4. a b c d e f AnetaA. Borowik AnetaA., Nowe Katowice. Forma i ideologia polskiej architektury powojennej na przykładzie Katowic (1945–1980), wyd. pierwsze, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2019, s. 357.
  5. LucynaL. Sulerzyska LucynaL., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Bogucice. Tom I tekst, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o., 1995, s. 109.

Oceń: Podkowa (Katowice)

Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:19