Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach

---

Historia

W latach 2003–2006 zespół architektów składający się z Dietera Palety, Teodora Badory oraz Wojciecha Wojciechowskiego, reprezentujących katowickie Biuro Architektoniczne „ARKAT”, przygotował projekt gmachu Narodowego Banku Polskiego. W pracach nad tym istotnym budynkiem towarzyszyli im Grzegorz Buława i Mikołaj Machulik. Nowa siedziba NBP została zrealizowana na prominentnej działce przy ulicy Warszawskiej, w miejscu, gdzie niegdyś stała willa F.W. Grundmanna.

Inwestor, Narodowy Bank Polski, postanowił przenieść swoją siedzibę do Katowic, co zaowocowało budową nowoczesnego obiektu, w którym zlokalizowany został Oddział Okręgowy. Uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego miała miejsce 5 sierpnia 2003 roku.

Oficjalne otwarcie gmachu miało miejsce 12 kwietnia 2006 roku, w trakcie którego obecni byli wybitni goście, w tym prezes NBP prof. Leszek Balcerowicz, marszałek województwa śląskiego Michał Czarski, wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski oraz prezydent Katowic Piotr Uszok. Dodatkowo uroczystość zaszczyciło duchowieństwo, w tym metropolita katowicki abp Damian Zimoń oraz biskup diecezji katowickiej kościoła ewangelicko-augsburskiego, ks. Tadeusz Szurman.

Po ceremonii otwarcia, prof. Leszek Balcerowicz podpisał list intencyjny na terenie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dotyczący przekazania dotychczasowej siedziby NBP na rzecz tej uczelni.

Charakterystyka

Gmach Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego mieści się w Katowicach, przy ulicy Bankowej 1, w obrębie dzielnicy Śródmieście. Budynek zlokalizowany jest w narożniku z ulicą Warszawską, co nadaje mu wyjątkowy charakter.

W bezpośrednim sąsiedztwie gmachu znajdują się zarówno zabudowania przy ulicy Warszawskiej, jak i teren kościoła ewangelickiego po jego zachodniej stronie. Budowa gmachu odbyła się zgodnie z wymaganiami konserwatorskimi, a jego wysokość harmonijnie nawiązuje do otaczających budynków. Należy zwrócić uwagę, że gmach jest częściowo cofnięty od narożnika ulic, co pozwala na odsłonięcie widoku na pobliski kościół.

Przed budynkiem znajduje się plac wyłożony kostką granitową, który stanowi główne wejście do gmachu. Wymiary budowli są imponujące, z kubaturą wynoszącą 30 600 m³ oraz powierzchnią użytkową równą 10 800 m². Gmach składa się z czterech kondygnacji nadziemnych oraz dwóch podziemnych.

Najważniejszym elementem wnętrza gmachu jest sala obsługi klientów, umiejscowiona w czterokondygnacyjnym atrium, której ściany wykonano z zawieszonych płyt szklanych. Wejście służbowe znajduje się w północno-wschodnim narożniku budynku. Architektura gmachu odzwierciedla tradycje górnośląskie, wykorzystując czarne płyty, które przypominają ścianę z węgla, wykonane z portugalskiego łupka. Południowa część gmachu, granicząca z ulicą Warszawską, została zaprojektowana z drobnymi pionowymi podziałami, mając przeszkolony parter oraz wycofaną najwyższą kondygnację. Ściany z kolei stworzono z dwóch rodzajów piaskowca.

Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach wyróżnia się nowoczesnymi standardami obsługi klientów, a w momencie swojego otwarcia był jednym z trzech największych oddziałów NBP. Wyposażony został w różnorodne maszyny do liczenia, sortowania oraz niszczenia pieniędzy. Podziemia budynku zawierają parkingi oraz skarbiec. Wewnątrz gmachu dostęp do różnych pięter ułatwiają trzy klatki schodowe oraz dwie windy, w tym jedna znajdująca się w przedsionku, która jest całkowicie przeszklona, pełniąc funkcję reprezentacyjną.

Koncepcja funkcjonalna budynku opiera się na pasmowo-strefowym systemie organizacyjnym, który powiązany jest z określonymi strefami:

• administracyjna – w północnej części, obejmująca część Wydziałów Oddziału, mająca cztery kondygnacje,
• dachowa – gdzie umieszczono pomieszczenia techniczne, w tym centrale wentylacyjne oraz urządzenia chłodnicze,
• środkowa – w której zgrupowane są pomieszczenia specjalnego przeznaczenia, jako: sala operacyjna, sale narad oraz biblioteka,
• południowa – o charakterze reprezentacyjnym, zawierająca m.in. pomieszczenia Dyrekcji oraz mieszkania służbowe.

Na wyeksponowanej ścianie z czarnego łupka znajduje się tablica upamiętniająca willę Grundmanna, która kiedyś istniała w miejscu obecnego gmachu Oddziału NBP w Katowicach.

Nagrody i wyróżnienia

Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach zdobył liczne wyróżnienia, które podkreślają jego wyjątkowy charakter oraz znaczenie w obszarze architektury. W szczególności, obiekt ten otrzymał nagrodę Główną Wojewody Śląskiego w renomowanym konkursie „Architektura Roku Województwa Śląskiego” w 2005 roku.

Dodatkowo, budowla została uhonorowana nagrodą II stopnia Ministra Budownictwa za znaczące osiągnięcia twórcze w obszarze zarówno architektury, jak i budownictwa, co miało miejsce w 2006 roku.

---

Oceń: Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach

---