Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach


Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach to niezwykle interesujący obiekt, który przyciąga uwagę swoją architekturą i historią. Budynek, o siedmiu kondygnacjach, zlokalizowany jest przy ul. Jagiellońskiej 23 oraz pl. Sejmu Śląskiego 1.

Wzniesiony pomiędzy 1935 a 1937 rokiem, gmach powstał według projektu Witolda Kłębkowskiego. Istnieją przypuszczenia, że w pracach nad projektem brał również udział Lucjan Sikorski. Od roku 1990 obiekt jest siedzibą Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Na dzień 1 września 1939 roku wartość budynku oszacowano na 2 200 000 złotych.

Przed II wojną światową, na południowej elewacji budynku znajdowała się płaskorzeźba z dolomitu, która przedstawiała polskie godło. Dzieło to, autorstwa Stanisława Szukalskiego, zostało stworzone w 1938 roku, lecz już w 1939 roku, zaledwie kilka miesięcy przed wybuchem wojny, zostało zniszczone przez hitlerowców, którzy zastąpili je dekoracjami z dodatkiem mechanicznych kurantów. Plany zakładają jego odtworzenie. Wejście do gmachu zostało uwydatnione w portal o zaokrąglonych ościerzach.

W okresie międzywojennym XX wieku w gmachu funkcjonowały kluczowe urzędy, takie jak Śląski Urząd Wojewódzki oraz Urząd Kontroli Państwa. W trakcie II wojny światowej gmach służył jako siedziba Gestapo, nosząc nazwę Polizeipräsidium, a dowodził nim Johann Thümmler. Po zakończeniu wojny, budynek został zajęty przez kuratorium oświaty, a potem przez Komitet Wojewódzki PPR oraz Komitet Wojewódzki PZPR w Katowicach.

Warto również odnotować, że 10 kwietnia 2011 roku w gmachu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Krystynie Bochenek, szanowanej postaci w regionie. W roku 2012 gmach stał się siedzibą dla kilku instytucji, w tym:

  • księgarni "Libella" (pl. Sejmu Śląskiego 1),
  • Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,
  • Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego,
  • Biblioteki i Czytelni Brytyjskiej Uniwersytetu – British Council Regional Library.

W grudniu 2022 roku gmach został sprzedany za kwotę 27 mln zł na rzecz Skarbu Państwa, z zamiarem wykorzystania go jako siedziby Sądu Rejonowego Katowice-Zachód. Obiekt ten jest obecnie ujęty w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co świadczy o jego znaczeniu kulturowym i historycznym.

Przypisy

  1. Budynek przy pl. Sejmu Śląskiego został sprzedany (pol.) us.edu.pl [dostęp 28.01.2024 r.]
  2. Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2018, s. 272.
  3. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
  4. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
  5. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 280. ISBN 83-85831-35-5.
  6. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 46. ISBN 83-85831-35-5.
  7. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 165. ISBN 83-913341-0-4.
  8. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 166. ISBN 83-913341-0-4.
  9. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 182. ISBN 83-913341-0-4.
  10. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 12.06.2011 r.]
  11. Orzeł Szukalskiego powstanie jeszcze w tym roku. www.mmsilesia.pl. [dostęp 12.06.2011 r.]
  12. Orzeł wujka DiCaprio może wrócić do Katowic www.katowice.gazeta.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  13. Rys architektoniczny www.filolog.katowice.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  14. Historia budynku przy placu Sejmu Śląskiego 1 w Katowicach www.filolog.katowice.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  15. Odsłonięcie tablic upamiętniających Krystynę Bochenek www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  16. Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: Odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci Krystyny Bochenek www.fil.us.edu.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  17. Uniwersytet Śląski pamięta o swojej absolwentce www.katowice.gazeta.pl [dostęp 12.06.2011 r.]
  18. PDM − Katalog Katowickich Firm. www.pdm.net.pl. [dostęp 12.06.2011 r.]

Oceń: Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach

Średnia ocena:4.64 Liczba ocen:22