Grzegorz Płonka

---

Muzyka

Grzegorz Płonka, absolwent Wydziału Wokalno-AktorskiegoAkademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, zyskał popularność jako współzałożyciel oraz wokalista zespołu „Ligocianie”, który rozpoczął swoją działalność w 2011 roku. Dzięki współpracy z Radiem Katowice i Urzędem Miasta Katowice, artysta wydał debiutancki album pt: „Ciecze woda”. Inspirację do stworzenia tego dzieła stanowiła rozmowa z renomowanym etnografem i muzykologiem, profesorem Adolfem Dygaczem, autorem zbiorów starych, śląskich pieśni, któremu ta płyta została dedykowana.

W nagraniach wzięli udział znani artyści, w tym Joanna Bartel, Agnieszka Bochenek – Osiecka, Bernard Krawczyk, Józef Broda oraz Adam Otręba. Niektóre z utworów znalazły się na czołowych miejscach list przebojów lokalnych radiostacji oraz kanałów telewizyjnych, takich jak TVS Silesia. Patronatem medialnym album objął Piotr Uszok, prezydent Katowic. W skład płyty wchodziło 16 utworów ludowych, zaprezentowanych w nowoczesnych aranżacjach – rockowych, bluesowych i jazzowych.

Od roku 2015 Grzegorz Płonka prowadzi zespół „Grzegorz Płonka Trio”, który realizuje między innymi projekt „Śląskie pieśni ludowe ze zbioru Juliusa Rogera”, objęty patronatem Muzeum Śląskiego oraz Radia Katowice. Celem projektu jest uczczenie postaci Juliusa Rogera – lekarza i etnologa, który znacząco przyczynił się do kulturowego dziedzictwa Śląska oraz przybliżenie współczesnemu odbiorcy jego zebranych pieśni ludowych. Utwory są przeplatane informacjami o życiu i działalności Juliusa Rogera.

W ramach zespołu „Bernard Krawczyk i Przyjaciele”, Grzegorz Płonka współpracuje z utalentowanym, śląskim aktorem Bernardem Krawczykiem. Jako muzyk, grający na gitarze, Płonka towarzyszy aktorowi wraz z Ireneuszem Osieckim, który gra na akordeonie. Koncerty mają charakter rozrywkowy, ale pełnią także rolę edukacyjną, dostarczając widzom wiedzy o historii Polski i regionu poprzez poezję i muzykę.

Artysta miał zaszczyt wystąpić na licznych festiwalach, w tym na Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja” oraz „Przystanku Woodstock”. W swym dorobku artystycznym posiada kilka płyt CD popularyzujących śląską pieśń ludową, w tym „Ciecze woda” (Ligocianie) oraz „Pieśni śląskiego buntu” (FANGA). W 2017 roku ukazała się jego płyta „Życie pieśniczką pisane”, wydana przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, pod patronatem Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Polskiego Radia Katowice. Zgromadzone na niej pieśni przedstawiają różne etapy życia ludzkiego, od narodzin po śmierć. W nagraniach uczestniczyli znakomici muzycy, w tym multiinstrumentalista Tomek Drozdek, a także Jacek Dzwonowski, Zygmunt Pinkawa, Patryk Filipowicz oraz Mateusz Gremlowski. Na płycie słychać również głosy Koła Miłośników Śląskiej Pieśni z MDK „Ligota” i zespołu „Mali Ligocianie” ze Szkoły Podstawowej nr 34 w Katowicach.

W 2012 roku Grzegorz Płonka, we współpracy z Janiną Dygacz, żoną prof. Adolfa Dygacza, założył w MDK „Ligota” Koło Miłośników Śląskiej Pieśni, które skupia osoby zainteresowane kulturą śląską. Rok później Koło zdobyło I miejsce w kategorii zespołów ponadgimnazjalnych oraz dorosłych w Regionalnym Konkursie „Śląskie śpiewanie” im. prof. Adolfa Dygacza, a także otrzymało wyróżnienie w I edycji Europejskiego Konkursu „Rozśpiewany Śląsk”, organizowanego przez Zespół Pieśni i Tańca w Koszęcinie. Płonka wspiera działalność folklorystycznego zespołu „Mali Ligocianie”, który posiada w swoim repertuarze pieśni śląskie ze zbiorów prof. Dygacza.

W 2017 roku ukazała się płyta „Fto śpiywo, troski rozwiywo” Koła Miłośników Śląskiej Pieśni, której powstaniu przewodniczył Grzegorz Płonka. Na albumie znalazło się 20 pieśni z teki Adolfa Dygacza, wydana przez Miejski Dom Kultury „Ligota”, z gościnnym występem zespołu „Mali Ligocianie”. Płonka wziął także udział w dokumentalnym filmie „Zbuntowany Śląsk”, gdzie zaśpiewał pieśni z repertuaru prof. Dygacza. Projekt ten ma na celu przypomnienie historii walk społecznych na Górnym Śląsku.

Na tym tle, zrodziła się idea utworzenia zespołu „FANGA”. Płonka, jako lider grupy, zebrał 11 pieśni z XVIII, XIX wieku oraz z lat 20. i 30. XX wieku, które zawierają emocjonalny i treściowy przekaz. Płyta „Pieśni śląskiego buntu” została wydana w zestawie z filmem, który doskonale oddaje ducha tamtych czasów. Grzegorz Płonka pełnił również rolę koordynatora Festiwalu Pieśni Tradycyjnej „Jedyn, dwa, trzi, sztyry, czyli solo, w duecie, w trio, w kwartecie”, który odbył się 15 marca 2018 roku, organizowany przez MDK „Ligota”.

Publikacje

Grzegorz Płonka to autor różnorodnych książek oraz publikacji prasowych. Wśród jego dzieł znajduje się pozycja zatytułowana „Łapanie chwili”, którą napisał wspólnie z Józefem Brodą. Ponadto działał jako redaktor edycji monografii „Zarys dziejów Ligoty i Panewniki od zarania do czasów współczesnych”.

W swoim dorobku posiada kilka cyklów artykułów związanych z duchowością, psychologią oraz muzyką, w których prowadził rozmowy z wybitnymi osobami, takimi jak: Wojciech Eichelberger, Wiktor Osiatyński, Anna Dodziuk, ojciec Laurence Freeman, Jacek Santorski, Tomasz Stańko, Jacek Ostaszewski, a także Józef Skrzek.

W swoich książkach zaprezentował takie tytuły jak „Mała (wielka) ojczyzna” oraz „Ligota i Panewniki na starych pocztówkach i fotografiach” i był redaktorem przewodnika „Przewodnik po Ligocie i Panewnikach”.

„Mała (wielka) ojczyzna” zawiera wywiady z znanymi osobami, które miały związek z Ligotą i Panewnikami. Wśród rozmówców znaleźli się m.in. Olgierd Łukaszewicz, Krzysztof Globisz, profesor Janusz Danecki, a także Cecylia Kukuczka, żona Jerzego Kukuczki oraz Lech Szaraniec, i Piotr Kupicha.

Natomiast album „Ligota i Panewniki na starych pocztówkach i fotografiach” dokumentuje życie i Otoczenie mieszkańców Ligoty i Panewników. Można w nim znaleźć pocztówki i fotografie z lat 70. XX wieku oraz początek XIX wieku, dzięki zbiorom lokalnych entuzjastów historii, Darka Seniejko i Lecha Szufy, jak również archiwalne zdjęcia rodzin dawnych ligocian i panewniczan.

Działalność społeczna

Grzegorz Płonka pełni ważną rolę jako wolontariusz Koła Kochających Kurlawe Chaty oraz pracownik Miejskiego Domu Kultury „Ligota” w Katowicach. Jego zaangażowanie przejawia się w organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa, podczas których propaguje śląskie pieśni ludowe, co wzbogaca lokalną kulturę.

Jako członek MDK „Ligota”, Grzegorz prowadzi różnorodne inicjatywy. Wraz z Kołem Miłośników Śląskiej Pieśni zajmuje się również Kołem Dziennikarsko-Literackim, które stanowi samopomocową grupę wsparcia dla opiekunów osób starszych, niepełnosprawnych oraz chorych. Dodatkowo kieruje Klubem Młodego Odkrywcy, realizującym projekt „Poznajemy Ligotę i Panewniki”. Program ten obejmuje wycieczki, pokazy multimedialne oraz naukę starych, śląskich pieśni, które zostały zebrane przez Adolfa Dygacza z informatorów z Ligotyi Panewnik.

Dzięki tym działaniom dzieci mają możliwość poznania zarówno historii, jak i współczesnego oblicza tych katowickich dzielnic. Grzegorz Płonka był radnym w kadencji 2014–2018 w Radzie jednostki Pomocniczej nr 6 „Ligota-Panewniki”, gdzie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zespołu I ds. zdrowia, oświaty, kultury, sportu i bezpieczeństwa.

W 2015 roku redagował on również „Przewodnik po Ligocie i Panewnikach”, sfinansowany przez Radę oraz Nadleśnictwo Katowice. W przewodniku znalazły się trasy opracowane przez dzieci i młodzież z lokalnych szkół. Grzegorz jest również aktywnym członkiem Światowej Wspólnoty Medytacji Chrześcijańskiej oraz współzałożycielem Katowickiej Grupy Medytacyjnej, powstałej w 2001 roku.

Jako lektor Fundacji im. Stefana Batorego, Grzegorz Płonka zajmuje się tematyką uzależnień. Jest także prezesem Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „OFFerta” oraz pomysłodawcą inicjatywy postawienia kamienia granicznego upamiętniającego historyczną granicę Ligoty i Brynowa.

Nagrody

Grzegorz Płonka, uznawany za osobowość wpływającą na rozwój lokalnej kultury, zdobył wiele nagród oraz wyróżnień w uznaniu jego pracy na rzecz społeczności. W 2010 roku został uhonorowany dyplomem uznania i podziękowania, który wręczył mu Piotr Uszok, Prezydent Miasta Katowice. Wyróżnienie było rezultatem jego nieocenionego wkładu w zorganizowanie obchodów 650-lecia Ligoty oraz 430-lecia Panewnik.

W tym samym roku otrzymał również medal za Zasługi dla Związku Kombatantów Rzeczy Pospolitej i Byłych Więźniów Politycznych, co świadczy o jego aktywności w obszarze honorowania historii i tradycji.

Kolejnym znaczącym wyróżnieniem było uznanie od Narodowego Instytutu Dziedzictwa w 2015 roku, gdzie Grzegorz Płonka został doceniony za swoje zaangażowanie w organizację 23 edycji Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce, które nosiły temat „Utracone dziedzictwo”.

Rok 2017 przyniósł kolejne zaszczyty dla Płonki. 11 listopada, podczas uroczystości w Miejskim Centrum Kultury im. H. Bisty w Rudzie Śląskiej, otrzymał tytuł Hanysa 2017. To wyróżnienie przyznano mu za jego wkład w archiwizowanie historii ziemi śląskiej oraz jej unikalnej muzyki. Statuetkę Hanysa oraz pamiątkowy dyplom wręczyli mu Grzegorz Poloczek oraz Robert Talarczyk.

Na koniec warto podkreślić, iż Grzegorz Płonka otrzymał także list okolicznościowy od Przewodniczącego Rady Miasta Katowice Jerzego Forajtera, co stanowi dodatkowe dowody na znaczenie jego działalności w regionie.

---

Oceń: Grzegorz Płonka

---