Robert Talarczyk

---

Życiorys

Robert Talarczyk to uznany reżyser oraz aktor, który zdobył szereg nagród i wyróżnień w polskim świecie sztuki. Jest absolwentem VII Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach oraz ukończył studia na Wydziale Aktorskim we Wrocławiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego.

Po ukończeniu nauki Talarczyk spędził wiele lat jako aktor w Teatrze Rozrywki w Chorzowie, gdzie zadebiutował także jako reżyser przedstawienia „Ptasiek” w 1998 roku. Jego współpraca z teatrami, zarówno instytucjonalnymi, jak i offowymi, miała miejsce nie tylko w Polsce, ale także za granicą. Talarczyk tworzył spektakle dla Teatru Telewizji TVP oraz Teatru Polskiego Radia. Jako reżyser inscenizował debiuty dramaturgiczne autorów takich jak Artur Pałyga i Weronika Murek.

Realizował liczne spektakle, z których wiele zostało laureatami najważniejszych festiwali teatralnych w kraju, w tym: Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwal Prapremier, Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych „R@port” oraz Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”. W 2012 roku zyskał nominację do Paszportu „Polityki” w kategorii Teatr, a także otrzymał Specjalną Złotą Maskę (Nagrodę Artystyczną Marszałka Województwa Śląskiego) za wszechstronność w adaptacji, grze aktorskiej oraz reżyserii.

W latach 2005–2013 pełnił obowiązki dyrektora naczelnego oraz artystycznego Teatru Polskiego w Bielsku-Białej. Następnie, od września 2013 roku, objął stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Jego najsilniejszym atutem jako dyrektora jest nacisk na twórczość związaną z lokalnymi tradycjami oraz kulturą Śląska, co przyniosło mu uznanie oraz nagrodę Cegła z Gazety, przyznawaną najważniejszym postaciom w regionie.

Do jego znanych realizacji dotyczących śląskiej tematyki zaliczają się: „Cholonek”, „Piąta strona świata”, „Wujek.81. Czarna ballada”, „Drach”, „Pokora”, „Nikaj” oraz „Byk”. W latach 2013–2015 prowadził autorski cykl „Śląsk święty / Śląsk przeklęty”, w ramach którego swoje spektakle prezentowali m.in. Arkadiusz Jakubik, Jacek Głomb, Ewelina Marciniak oraz Ingmar Villqist.

Od 2018 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu „Open the Door” w Katowicach, którego był pomysłodawcą. Od 2020 roku działa jako przewodniczący kapituły Nagrody im. Kazimierza Kutza, powołanej przez Miasto Katowice, Uniwersytet Śląski oraz Teatr Śląski.

W swoim dorobku aktorskim występował w filmach reżyserów takich jak Maciej Pieprzyca, Magdalena Piekorz oraz Małgorzata Szumowska. Ponadto pisze oraz tłumaczy teksty piosenek, współpracując z artystami takimi jak Nick Cave, Tom Waits czy Jaromir Nohavica. W 2011 roku ukazała się jego debiutancka płyta pt. „Słowa”.

Robert Talarczyk został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi w 2015 roku, Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” w 2017 roku oraz w 2019 roku zdobył Nagrodę im. Wojciecha Korfantego. Jest również laureatem VIII edycji Nagrody im. Zygmunta Hübnera, uznawanej za wyróżnienie dla wybitnych osobowości teatru.

Reżyseria spektakli

Robert Talarczyk ma na swoim koncie wiele interesujących reżyserii spektakli teatralnych, które zyskały uznanie w Polsce. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego wybranych realizacji, z uwzględnieniem dat premier oraz miejsc, w których były one wystawiane.

• Ptasiek – William Wharton – Teatr Rozrywki w Chorzowie, premiera 15.05.1998,
• Dzieła wszystkie Szekspira w nieco skróconej formie – Teatr Rozrywki w Chorzowie, premiera 18.11.1999,
• Ballady kochanków i morderców według Nicka Cave’a – Teatr Korez w Katowicach, premiera 22.02.2002,
• Miłość Fedry – Sarah Kane – Teatr Gry i Ludzie w Katowicach, premiera 28.02.2003,
• Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości – Brad Freser – Teatr Gry i Ludzie w Katowicach, premiera 11.06.2004,
• Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny – Janosch – Teatr Korez w Katowicach, premiera 16.10.2004,
• Krzyk według Jacka Kaczmarskiego – Teatr Rozrywki w Chorzowie, premiera 20.11.2004,
• Korowód według Marka Grechuty – Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 5.11.2005,
• Allo! Allo! – Jeremy Lloyd, David Croft. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 7.01.2006,
• Zła opinia – piosenki Georges’a Brassensa – Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 5.02.2006,
• Pomalu, a jeszcze raz! – Igor Šebo. Teatr Rozrywki w Chorzowie, premiera 29.06.2006,
• Dostojewski – Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 7.10.2006,
• Testament Teodora Sixta – Artur Pałyga. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 5.11.2006,
• Do łez – piosenki wesołe i wzruszające – Teatr Polski w Bielsku-Białej,
• Underground – Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach, premiera 12.05.2007,
• Kometa, czyli ten okrutny wiek XX, wg Nohavicy – Teatr Korez w Katowicach, premiera 31.03.2007,
• Intercity – Igor Šebo. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 7.10.2007,
• Żyd – Artur Pałyga. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 16.02.2008,
• Szwejk – Jaroslav Hašek. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 10.05.2008,
• Pomalu, a jeszcze raz! – Igor Šebo. Teatr „Capitol” w Warszawie, premiera 30.11.2008,
• Dwa – Jim Cartwright. Teatr Korez w Katowicach, premiera 9.10.2009,
• Popcorn – Ben Elton. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 14.11.2009,
• Moje drzewko pomarańczowe – José Mauro de Vasconcelos. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 25.04.2010,
• Mistrz & Małgorzata Story – na motywach powieści M. Bułhakowa. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 15.01.2011,
• Bulwar zdradzonych marzeń – Teatr Muzyczny w Gliwicach, premiera 30.09.2011,
• Carmen, czyli sztuka na dziesięć telefonów komórkowych – Esther Vilar. Teatr „Capitol” w Warszawie, światowa prapremiera 23.10.2011,
• Ptaszek – Katarzyna Lengren. Teatr Kamienica w Warszawie, premiera 18.12.2011,
• Monsters. Pieśni morderczyń – Teatr Rampa, premiera 24.02.2012,
• Amadeus – Peter Shaffer. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 15.06.2012,
• Szwedzki stół – Marek Modzelewski. Teatr „Capitol” w Warszawie, premiera 05.11.2012,
• Tango Piazzolla – Anna Burzyńska. Teatr Rampa, współreżyseria z Witoldem Mazurkiewiczem, premiera 15.11.2012,
• Walizki pełne wody – Piosenki Kabaretu Moralnego Niepokoju. Teatr Polski w Bielsku-Białej, premiera 5.01.2013,
• Piąta strona świata – Kazimierz Kutz. Teatr Śląski, prapremiera 16.02.2013,
• My Fair Lady – Alan Jay Lerner, Frederick Loewe. Opera Śląska, premiera 11.05.2013,
• Chewingum Revolution – Julia Holewińska. Teatro Astra, Turyn, premiera 20.07.2013,
• List do Pana Balzaka. Teatr Śląski, premiera 13.10.2013,
• Lot nad kukułczym gniazdem – Ken Kesey/Dale Wasserman. Teatr Śląski, premiera 22.11.2013,
• Snack Story. Teatr Śląski, premiera 27.06.2014,
• Dubbing Street – Petr Zelenka. Teatr Śląski, prapremiera 17.10.2014,
• Quasi-Paradiso (Prawie-raj) – Irena Świtalska. Fondazione Teatro Piemonte Europa w Turynie, prapremiera 24.02.2015,
• Western – Artur Pałyga (współreżyseria: Rafał Urbacki), Teatr Śląski, prapremiera 4.09.2015,
• Sztuka mięsa – Weronika Murek, Teatr Śląski, prapremiera 18.12.2015,
• Historia żołnierza – Igor Strawinski. Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia (koprodukcja: Teatr Śląski), premiera 3.03.2016,
• I Tre Moschettieri. VI puntata – Aleksander Dumas. Fondazione Teatro Piemonte Europa w Turynie, premiera 6.04.2016,
• W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem – Juliusz Verne, adaptacja Robert Górski, Teatr Śląski, prapremiera 17.06.2016,
• Wujek.81. Czarna ballada – scenariusz i reżyseria, Teatr Śląski, prapremiera 17.12.2016,
• Inwazja jaszczurów – Karel Čapek. Adaptacja (współpraca Weronika Murek) i reżyseria, Teatr Modrzejewskiej w Legnicy, polska prapremiera 9.04.2017 r.,
• Terror – Ferdinand von Schirach. Adaptacja i reżyseria, Teatr Śląski, Sala Sejmu Śląskiego, polska prapremiera 17.06.2017 r.,
• Himalaje – Dariusz Kortko, Marcin Pietraszewski, Artur Pałyga. Teatr Śląski w Katowicach, prapremiera 19.05.2018 r.,
• Drach – Szczepan Twardoch, adaptacja i reżyseria, Teatr Śląski w Katowicach i Teatr Ziemi Rybnickiej, prapremiera w Rybniku 21.10.2018 r., premiera w Katowicach 27.10.2018 r.,
• Inteligenci – Marek Modzelewski, reżyseria, Teatr Śląski w Katowicach i Teatr Korez, prapremiera 8.02.2019 r.,
• Kaczmarski. 4 pory niepokoju – scenariusz i reżyseria, Teatr im. Aleksandra Sewruka w Elblągu, prapremiera 25.05.2019 r.,
• On wrócił – Timur Vermes, reżyseria, Teatr Śląski w Katowicach, premiera 29.11.2019 r.,
• Boska – Peter Quilter, reżyseria, Teatr Ludowy w Krakowie, premiera 20.02.2021 r.,
• Pokora – Szczepan Twardoch, reżyseria, Teatr Śląski w Katowicach, prapremiera 11.06.2021 r.,
• Nikaj – Zbigniew Rokita, reżyseria, Teatr Zagłębia w Sosnowcu, prapremiera 10.09.2021 r.,
• Jentl – Isaac Bashevis Singer, reżyseria, Teatr Żydowski w Warszawie, premiera 26.11.2021 r.,
• Byk – Szczepan Twardoch, współreżyseria z Szczepanem Twardochem i Robertem Talarczykiem, STUDIO Teatrgaleria w koprodukcji z Fundacją Teatru Śląskiego „Wyspiański”, Teatrem Łaźnia Nowa w Krakowie, Instytutem im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu i w partnerstwie z Teatrem Korez, prapremiera 19.03.2022 r.,
• Weltmajstry – Zbigniew Rokita, reżyseria, Teatr Korez w Katowicach, pokaz przedpremierowy w ramach Letniego Ogrodu Teatralnego 27.08.2022 r.,
• Hamlet we wsi Głucha Dolna – Ivo Brešan, reżyseria, Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, premiera 6.01.2023 r.,
• Empuzjon – Olga Tokarczuk, adaptacja i reżyseria, koprodukcja: Teatr Śląski w Katowicach, STUDIO Teatrgaleria, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, prapremiera 12 maja 2023 r.,
• Hotel Korfanty – Artur Pałyga, reżyseria, prapremiera w Teatrze Telewizji 6 listopada 2023 r.,
• Korfanty. Rebelia! – Artur Pałyga, reżyseria, Teatr Śląski w Katowicach, prapremiera 12 stycznia 2024 r.,
• Godej do mie – scenariusz i reżyseria, Teatr Śląski, prapremiera w Hotelu Diament Plaza Katowice 5 kwietnia 2024 r.,
• Kocham Cię proszę pana – Zbigniew Rokita, Teatr Korez, pokaz przedpremierowy w ramach Letniego Ogrodu Teatralnego 31 sierpnia 2024 r., premiera 13 września 2024 r.,
• MonsterS. MORDERCZE PIEŚNI – scenariusz i reżyseria, Teatr Rozrywki w Chorzowie, premiera 8 listopada 2024 r.

Każda z wymienionych produkcji odzwierciedla talent oraz twórcze podejście Roberta Talarczyka, który nieprzerwanie przyczynia się do rozwoju polskiego teatru.

Nagrody

Robert Talarczyk, utalentowany reżyser i artysta teatralny, ma na swoim koncie liczne prestiżowe nagrody, które świadczą o jego wyjątkowym wkładzie w kulturę teatralną. Oto kluczowe wyróżnienia, które zdobył przez lata swojej twórczości:

• 2002 – laureat Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego dla Młodych Twórców w dziedzinie kultury,
• 2005 – Złota Maska w kategorii Spektakl Roku za spektakl Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny (współreżyseria Mirosław Neinert), w Teatrze Korez w Katowicach,
• 2005 – Specjalna Złota Maska za kreatywność oraz wszechstronność umiejętności adaptacyjnych, aktorskich i reżyserskich w spektaklach Krzyk według Jacka Kaczmarskiego, Cholonek oraz Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości,
• 2008 – Nagroda Młodych Krytyków XVI Międzynarodowego Festiwalu Zderzenie za spektakl Intercity,
• 2008 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Cholonek…,
• 2008 – Nagroda Główna Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni za spektakl Żyd, w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej,
• 2009 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Szwejk w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej,
• 2009 – nagroda za reżyserię spektaklu Pomalu, a jeszcze raz! w Teatrze „Capitol” w Warszawie na Festiwalu Talia w Tarnowie,
• 2010 – Nagroda Kabaretu Rak – HANYS za umiejętność łączenia działań aktora, reżysera i menadżera,
• 2012 – Nagroda Tygodnia Kultury Śląska,
• 2013 – Nagroda za najlepsze przedstawienie XIX edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej dla spektaklu Piąta strona świata,
• 2013 – Cegła z Gazety – Nagroda im. Janoscha,
• 2014 – Złota Maska za reżyserię spektaklu Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach,
• 2014 – Złota Maska w kategorii Przedstawienie Roku – Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach,
• 2014 – nagroda za reżyserię – za oryginalne przeniesienie do telewizji spektaklu teatru żywego planu „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie,
• 2014 – nagroda za oryginalny współczesny polski tekst dramatyczny lub adaptację teatralną – za adaptację książki Kazimierza Kutza „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie,
• 2017 – Złota Maska za najlepszy spektakl dla młodych widzów „W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem”,
• 2017 – srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 2018 – Nagroda Honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego za twórczość odrzucającą stereotypy oraz łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności za spektakl „Wujek.81.Czarna ballada” na XVIII Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie,
• 2019 – nagroda za najlepszą reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Baszta” w Królewcu za spektakl „Kaczmarski. Cztery pory niepokoju”, wyprodukowany w Teatrze im. Aleksandra Sewruka w Elblągu,
• 2019 – Nagroda im. Wojciecha Korfantego,
• 2020 – Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w Dziedzinie Kultury,
• 2021 – Człowiek Teatru. Nagroda im. Zygmunta Hübnera,
• 2022 – „Promotor Polski”, tytuł przyznawany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”,
• 2022 – Nagroda im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”,
• 2023 – medal XXX-lecia Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”,
• 2024 – Złota Maska w kategorii Spektakl Roku – „Empuzjon”. Adaptacja i reżyseria: Robert Talarczyk. Koprodukcja: Teatr Śląski w Katowicach, STUDIO Teatrgaleria, Instytut im. Jerzego Grotowskiego,
• 2024 – nagroda Kapituły Akredytowanych Dziennikarzy za najlepsze przedstawienie 38. Toruńskich Spotkań Jednego Aktora za spektakl „Byk”,
• 2024 – Nagroda Honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego „za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności” – nagroda za reżyserię spektaklu „Hotel Korfanty” na XXIII Festiwalu Teatru Telewizji Polskiej i Teatru Polskiego Radia „Dwa Teatry” w Sopocie.

Filmografia

Filmografia Roberta Talarczyka jest bogata w różnorodne role, które udowadniają jego wszechstronność aktorską. Jego dorobek filmowy obejmuje wiele znaczących projektów.

• 2005 – Barbórka, w roli Andrzeja,
• 2006 – Kryminalni. Misja śląska, jako Joachim Budny ps. „Grabarz”,
• 2006 – Kryminalni, w roli Joachima Budnego ps. „Grabarz” (odc. 41–43 – Tryptyk śląski),
• 2007 – U Pana Boga w ogródku, jako Buncol, kapitan CBŚ i kierowca nadinspektora,
• 2008 – Senność,
• 2009 – Drzazgi,
• 2010 – Ewa, w roli Leona,
• 2018 – Twarz, jako szwagier Jacka,
• 2020 – Listy do M. 4, w roli Sochy.

---

Oceń: Robert Talarczyk

---