Jerzy Kukuczka

Sport i rekreacja

Józef Jerzy Kukuczka, urodzony 24 marca 1948 roku w Katowicach, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego wspinaczki górskiej. Jego pasja do gór prowadziła go na najwyższe szczyty świata, a jego osiągnięcia do dziś inspirują wielu miłośników alpinistyki.

W ciągu swojej kariery Kukuczka zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, stając się drugim człowiekiem w historii, który osiągnął wszystkie 14 najwyższych szczytów Ziemi, przekraczających wysokość 8000 metrów nad poziomem morza. Jego osiągnięcie jest tym bardziej imponujące, gdyż zajęło mu niespełna osiem lat, podczas gdy pierwszy zdobywca, Reinhold Messner, potrzebował na to szesnastu lat i czterech miesięcy.

Jerzy Kukuczka jest szeroko uznawany za jednego z najwybitniejszych himalaistów w dziejach wspinaczki górskiej, a jego techniki i podejście do alpinizmu pozostają jako wzór do naśladowania dla współczesnych wspinaczy. Tragicznie zmarł 24 października 1989 roku na Lhotse w Nepalu, co tylko podkreśla dramatyzm jego pasji i poświęcenia dla gór.

Życiorys

Jerzy Kukuczka był góralem z Beskidu, który wyrastał w rodzinie pochodzącej z Istebnej. Jego życie było głęboko osadzone w wartościach katolickich. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej nr 13 w Katowicach-Bogucicach, rozpoczął swoje pierwsze sportowe kroki w podnoszeniu ciężarów, jednak szybko musiał zrezygnować z tego zajęcia z powodu zakazu lekarskiego.

W 1965 roku dołączył do Harcerskiego Klubu Taternickiego im. gen. Mariusza Zaruskiego w Katowicach. HKT, będący częścią Hufca Katowice-Zachód, prowadził różnorodne działania turystyczne i wspinaczkowe, w których aktywnie uczestniczył Kukuczka. Rok później został członkiem Katowickiego Klubu Wysokogórskiego oraz ukończył kurs wspinaczkowy w Tatrach.

W trakcie harcerskiego zimowiska w Kowarach zimą 1967/68 zdobył tytuł instruktora, a późniejsze awanse przyniosły mu miano podharcmistrza. W Harcerskim Klubie Taternickim pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej w latach 1967–1969 oraz kierownika jednostki szkoleniowo-kwalifikacyjnej od 1971 do 1975 roku. Jego osiągnięcia sięgnęły najwyższych szczytów świata, gdzie zdobywał nowe drogi, a na najtrudniejszych wierzchołkach pisał swoją wspinaczkową historię.

W latach 1979–1987 zrealizował niezwykły wyczyn, zdobywając 14 ośmiotysięczników. Na ośmiu z nich przeszedł nowymi trasami, co według Polskiego Związku Alpinizmu, czyni go jednym z najbardziej utytułowanych wspinaczy. Jego wyczyny w ekstremalnych warunkach, zwłaszcza zimą, oraz nowe drogi, świadczyły o niezrównanej determinacji.

Jerzy Kukuczka był niezrównanym wspinaczem, który w ciągu zaledwie dwóch lat zdobył sześć ośmiotysięczników, w tym dwa zimą, a na kolejnych trzech wprowadził nowe koncepcje wspinaczkowe. W tym gronie wywyróżniał się niezwykłym talentem aklimatyzacyjnym oraz niezłomną wytrzymałością psychiczną i fizyczną. Jego partnerami byli czołowi polscy himalaiści, m.in. Artur Hajzer, Krzysztof Wielicki oraz Ryszard Pawłowski.

W 1988 roku otrzymał srebrny Order Olimpijski podczas igrzysk w Calgary, współdzieląc z Reinholdem Messnerem to prestiżowe wyróżnienie. Messner, znany z kontrowersyjnego podejścia do alpinizmu, odmówił przyjęcia medalu, uznając, że wspinaczka to sztuka, a nie rywalizacja. Kukuczka, będąc zwolennikiem zalet sportowych rywalizacji, przyjął swoją nagrodę, na co zwracał uwagę, mówiąc: „W alpinizmie, jak w szachach, jest miejsce na twórczość i sportową rywalizację.”

Tragiczny koniec jego kariery nastąpił 24 października 1989 roku, kiedy to zginął na wysokości 8300 metrów podczas wspinaczki na Lhotse, próbując zdobyć nową drogę przez niezdobytą wówczas południową ścianę. Na szczycie towarzyszył mu Ryszard Pawłowski. Kukuczka, jako pierwszy wspinacz, odpadł na granicy szczytu, a lina nie wytrzymała jego ciężaru, co spowodowało jego upadek w przepaść o głębokości dwóch kilometrów. Jego ciała nigdy nie odnaleziono, a oficjalne źródła poinformowały, że został pochowany w lodowej szczelinie, blisko miejsca wypadku, co miało zapewnić rodzinie odszkodowanie.

Jerzy Kukuczka pozostawił po sobie rodzinę: żonę Cecylię Ogrodzińską oraz dwóch synów, Macieja i Wojciecha, z których ten młodszy zdobył szczyt Mount Everest, kontynuując tym samym rodzinną tradycję wspinaczkową.

Najważniejsze osiągnięcia

Jerzy Kukuczka to postać, której imponujące osiągnięcia w alpinizmie zasługują na szczegółowe omówienie. W ciągu zaledwie ośmiu lat, od 1979 do 1987 roku, zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, stając się drugim człowiekiem na świecie, który tego dokonał, po niezrównanym Reinholdzie Messnerze.

Wśród jego kluczowych dokonań znajduje się wytyczenie jedenastu nowych dróg na zdobytych ośmiotysięcznikach, co nadal pozostaje rekordem, gdyż droga na K2 nigdy nie została powtórzona. Kukuczka osiągnął również siedem wejść na ośmiotysięczniki w stylu alpejskim, w tym na K2, co czyni go jednym z najbardziej wybitnych alpinistów w historii.

Co więcej, Jerzy Kukuczka był jedynym człowiekiem, który zdobył dwa ośmiotysięczniki w jednym sezonie zimowym. Jego zimowe osiągnięcia obejmują zdobycie czterech ośmiotysięczników, z czego trzy z nich były pierwszymi w historii. Warto podkreślić, że w przypadku Czo Oju wspiął się razem z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem zaledwie trzy dni po pierwszym zimowym wejściu dokonanym przez Macieja Berbekę i Macieja Pawlikowskiego 12 lutego 1985 roku.

W ciągu niecałych dwóch lat, od 21 stycznia 1985 do 10 listopada 1986, Jerzy Kukuczka zdobył sześć ośmiotysięczników, z czego trzy z nich pokonał po raz pierwszy zimą. Na trzech ośmiotysięcznikach wytyczył nowe, ekstremalnie trudne drogi, w tym na Nanga Parbat oraz K2. Dodatkowo, wejście solowe na Makalu nową drogą jest kolejnym dowodem jego nieprzeciętnych umiejętności i odwagi.

Osiągnięcia wspinaczkowe – chronologia

Tatry

20 lutego 1971 roku, Jerzy Kukuczka wraz z Danutą Gellner-Wach, Januszem Skorkiem oraz Zbigniewem Wachem zrealizował pierwsze zimowe przejście drogi przez tzw. Grzybek na północnej ścianie Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego.

W dniach 16–18 kwietnia 1971 roku Kukuczka z Jerzym Kallą oraz Zbigniewem Wachem dokonali pierwszego zimowego przejścia drogi, która obecnie znana jest jako „Kurtykówka” na wschodniej ścianie Małego Młynarza.

Natomiast 22 lipca 1971 roku, wspólnie z Januszem Skorkiem i Marianem Piekutowskim, zdobył tytuł pierwszych polskich zdobywców “Drogi Pająków” na północnej ścianie Wołowej Turni.

W dniach 3–6 stycznia 1972 roku Kukuczka, razem z Tadeuszem Gibińskim i Zbigniewem Wachem, zdołał przejść zimowe direttissimę północno-wschodniej ściany Małego Młynarza.

Na 23–24 czerwca 1972 roku przypadł moment wytyczenia przez niego nowej drogi na Małym Młynarzu (Wielkim Kominem) wspólnie z Danutą Gellner-Wach, Zbigniewem Wachem i Januszem Skorkiem.

Warto również zaznaczyć, że 8 lutego 1977 roku, razem z Andrzejem Machnikiem, wytyczył nową drogę północnym filarem Małego Durnego Szczytu.

Dolomity

W 1972 roku Kukuczka uwiecznił swoje imię w historii wspinaczki, dokonując pierwszego wejścia na Monte Civetta poprzez Torre Trieste, prowadząc polską ekspedycję.

W tym samym roku, na Cima Bancon, zdobył również pierwsze wejście wspinaczkowe prowadząc filarem. W 1973 roku przeszedł zimowe wejście na Marmoladzie, w drodze „Via del Ideale” co także było ważnym osiągnięciem.

Alpy

1 polski zdobywca drogi „Aureille-Fentren” na Aiguille du Moine, z M. Łukaszewskim, w dniu 19 lipca 1973 roku. Od momentu jego wspinaczki, stało się to znaczącym osiągnięciem na tamten czas.

22 lipca 1973 roku, podczas tego samego wyjazdu, z M. Łukaszewskim, odbyli pierwsze polskie przejście „Drogi Paryżan” na La Pelle w masywie Vercors.

Dnia 6 sierpnia 1973 roku, z M. Łukaszewskim, B. Kozłowską oraz J. Kurczabem, wyróżnił się przejściem drogi „Major” na wschodniej ścianie Mont Blanc. Kolejnym jego osiągnięciem było poprowadzenie nowej drogi na Petit Dru w dniach 12–14 sierpnia 1973 roku, wspólnie z M. Łukaszewskim i W. Kurtyką.

W dniach 3–4 sierpnia 1975 roku, ponownie z M. Łukaszewskim i W. Kurtyką, zrealizował nową drogę na północnej ścianie Pointe Hélene w Grandes Jorasses – ukończona wspinaczka była kolejnym jego ważnym sukcesem.

Bułgaria

W 1971 roku, Jerzy Kukuczka zdobył Diabelskie Igły w masywie Riły, pokonując nową drogą i tym samym umacniając swój status w świecie wspinaczkowym.

Alaska

W dniach 20–26 lipca 1974 roku, wspiął się zachodnim żebrem południowej ściany na Denali (McKinley), wynoszącej 6190 m n.p.m. niestety, doznał poważnych odmrożeń.

Alpy Południowe (Nowa Zelandia)

W dniu 27 lutego 1981 roku, przeprowadził trawers Mount Hicks, Mount Dampier i Green Saddle z Krzysztofem Wielickim oraz Ryszardem Pawłowskim. Rok 1981 to również nowe drogi, które prowadziły przez południową oraz zachodnią ścianę Malte Brun, wysokości 3199 m n.p.m.

Hindukusz

1 sierpnia 1976 roku, Kukuczka jako samotny zdobywca, wszedł nową drogą na Kohe Awal (5800 m n.p.m.). Kolejnym istotnym osiągnięciem było zdobycie Kohe Tez (7015 m n.p.m.) w dniach 10-11 sierpnia 1976 roku wraz z J. Barankiem, S. Cholewą oraz H. Natkańcem.

10 sierpnia 1978 roku, z Tadeuszem Piotrowskim oraz M. Wroczyńskim, pokonali nową drogą Tiricz Mir Wschodni (7692 m n.p.m.), a dzień później zdołali zdobyć Bindu Ghul Zom (6340 m n.p.m.), co miało miejsce podczas zejścia z Tiricz Mir Wschodniego.

Korona Himalajów i Karakorum

4 października 1979 roku, odbył wejście na Lhotse drogą klasyczną z Andrzejem Czokiem, Andrzejem Heinrichem oraz Januszem Skorkiem w ramach wyprawy Klubu Wysokogórskiego z Gliwic. Była to wspinaczka bez używać butli tlenowych, mimo że tlen był stosowany w nocy w obozie czwartym na wysokości 7800 m.

W dniu 19 maja 1980 roku, pomimo częściowego wspomagania tlenem, w trakcie ataku szczytowego zdołał zdobyć Mount Everest nową drogą (filarem południowym) z Andrzejem Czokiem. 15 października 1981 roku, Kukuczka zrealizował swoje pierwsze solowe wejście na Makalu nową drogą północno-zachodnią flanka i północną granią bez wspomagania tlenem, alpejskim stylem.

30 lipca 1982 roku, docierając na Broad Peak w stylu alpejskim z Wojciechem Kurtyką, ponownie bez wspomagania tlenem, zapisał się w historii wspinaczki, będąc częścią aklimatyzacji przed atakiem na południową ścianę K2.

1 lipca 1983 roku zdobył Gaszerbrum II (południowo-wschodnią granią) nową drogą wspólnie z Wojciechem Kurtyką, co było pierwszym wejściem tej grani bez wspomagania tlenem.

Natomiast 23 lipca 1983 roku, Gaszerbrum I także zdobył nową drogą południowo-zachodnią ścianą z Wojciechem Kurtyką. 17 lipca 1984 roku, dokonał trawersu całego masywu Broad Peak, wchodząc na główny wierzchołek, również w stylu alpejskim bez wspomagania tlenem.

Na 21 stycznia 1985 roku przypada dzień, w którym zdobył Dhaulagiri, pierwsze zimowe wejście, również bez tlenowego wsparcia, wspólnie z Andrzejem Czokiem. 15 lutego 1985 roku, Kukuczka zrealizował wejście zimowe na Czo Oju, południową ścianą, podobnie bez wspomagania tlenowego z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem.

13 lipca 1985 roku, z Carlos Carsolio, Zygmuntem Andrzejem Heinrich i Sławomirem Łobodzińskim, zdobył Nanga Parbat nową drogą (filar południowo-wschodni), nie korzystając z butli tlenowych. W kolejnych latach, 11 stycznia 1986 roku, wszedł na Kanczendzongę, osiągając pierwsze zimowe wejście z Krzysztofem Wielickim, również bez tlenu.

8 lipca 1986 roku, wysokim ryzykiem, zdobył K2 nową drogą (środkowym filarem południowej ściany) z Tadeuszem Piotrowskim, który zginął w czasie zejścia. Dnia 10 listopada tego samego roku, zdobył Manaslu nową drogą w stylu alpejskim, wspólnie z Arturem Hajzerem, również bez wspomagania tlenem.

3 lutego 1987 roku, miał zaszczyt przeprowadzić pierwsze zimowe wejście na Annapurnę I z Arturem Hajzerem, docierając od strony północnej, bez wspomagania tlenowego. 18 września 1987 roku, we współpracy z Arturem Hajzerem, zrealizował nową drogę zachodnią granią na Sziszapangma, również w stylu alpejskim, bez wsparcia tlenowego.

Inne

Również w 1977 roku, Jerzy Kukuczka podjął próbę zdobycia Nanga Parbat południowo-wschodnią ścianą, wówczas udało mu się osiągnąć wysokość około 7950 m. W dniu 24 czerwca 1983 roku wraz z Wojciechem Kurtyką, uzyskali pierwsze wejście na Gaszerbrum II East (7772 m).

W dniu 16 lipca 1984 roku, Jerzy Kukuczka z Wojciechem Kurtyką zdobyli Broad Peak Middle (8011 m). 1984 rok to również czas pierwszego wejścia na Biarhedi (6759 m) – styl alpejski, solo, bez tlenu.

Ponadto, na Maszerbrum La (5364 m), również w stylu alpejskim, solo, bez wspomagania tlenowego, Kukuczka zdobył szczyt. 9 listopada 1986 roku wszedł na Manaslu East, ponownie w stylu alpejskim, bez tlenowego wsparcia.

Na koniec, w roku 1987 Jerzy Kukuczka zainaugurował zdobycie Yebokalgan Ri (7365 m) poprzez zachodnią granią, na wysokość około 7000 m z nartami z fokami, stanowiąc pierwsze wejście na szczyt, również bez tlenu w stylu alpejskim. I jeszcze tego samego roku, doszło do zdobycia zachodniego wierzchołka Szisipangma (7950 m), co miało miejsce jako pierwsze wejście zachodnią granią w stylu alpejskim, również bez użycia tlenowych butli.

Jako zwieńczenie, 13 października 1988 roku, biorąc udział w wyprawie Klubu Wysokogórskiego z Katowic, razem z Arturem Hajzerem, zdobył Annapurnę I East (8010 m) w stylu alpejskim, wytyczając nową drogę od południa. Ostatecznie 24 października 1989 roku, podczas wyprawy Śląskiej Grupy Himalajskiej, podczas wspinaczki z Ryszardem Pawłowskim na południowej ścianie Lhotse, Kukuczka w tragicznych okolicznościach odpadł od ściany i spadł w przepaść.

Odznaczenia

Jerzy Kukuczka, wybitny alpinista i zdobywca najwyższych szczytów świata, został doceniony za swoje osiągnięcia sportowe przez nadanie mu licznych odznaczeń. Poniżej prezentujemy zestawienie jego najważniejszych nagród i medali.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w 1989 roku,
  • Złoty oraz Srebrny Krzyż Zasługi, przy czym Złoty otrzymał w 1986 roku,
  • Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe – ten w złotej wersji zdobył aż dziesięciokrotnie,
  • Srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe – został przyznany jednokrotnie,
  • Brązowy Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe – zdobył go dwukrotnie,
  • Wielka Złota oraz Srebrna Odznaka Za Zasługi dla Województwa Katowickiego,
  • Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” przyznany w 1974 roku,
  • Złota Odznaka Akademickiego Związku Sportowego,
  • Srebrny Medal Orderu Olimpijskiego, który otrzymał w 1988 roku na poziomie międzynarodowym,
  • Złota Odznaka IAMES w Czechosłowacji.

Książki

Jerzy Kukuczka, jako wybitna postać w historii alpinizmu, pozostawił po sobie nie tylko niezatarte ślady na szczytach górskich, ale także wiele znaczących dzieł literackich. Oto przegląd jego książek, które dokumentują jego ekstremalne osiągnięcia oraz pasję do wspinaczki.

  • Kukuczka, Jerzy: Mój pionowy świat czyli 14 × 8000 metrów. London: Wydawnictwo AT, 1995. ISBN 1-899397-09-4. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Mój pionowy świat. [Katowice]: Mac System Maciej Kukuczka, 2008. ISBN 978-83-928083-0-5. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Mój pionowy świat. Wyd. 2 albumowe. Katowice: Fundacja Wielki Człowiek, 2014. ISBN 978-83-937896-8-9. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Mój pionowy świat. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Katowice: Fundacja Wielki Człowiek, 2014. ISBN 978-83-937896-7-2. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Mój pionowy świat. Kukuczka, Cecylia (red.). Wyd. 4 poprawione i uzupełnione. Katowice: Remember!, 2019. ISBN 978-83-954014-0-4. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Ostatnia ściana. Katowice: Agencja Reklamowa KOMPLET, 1999. ISBN 83-912268-0-8. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Na szczytach świata. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990. ISBN 83-03-03166-X. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Na szczytach świata. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione. Kraków: PiT, 1996. ISBN 83-86219-28-9. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Ostatnia w koronie. Shisha Pangma ’87. Zioło, Katarzyna (red.); Anzorge, Anna (wybór i opracowanie); Potrzebowski, Maciej (wybór i opracowanie). Warszawa: Fundacja Wielki Człowiek, 2017, seria: Z Archiwum Jerzego Kukuczki; t. 1. ISBN 978-83-65095-00-8. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy: Królowa. Lhotse ’89. Zioło, Katarzyna (wybór i opracowanie). Katowice: Fundacja Wielki Człowiek, 2019, seria: Z Archiwum Jerzego Kukuczki; t. 2. ISBN 978-83-65095-03-9. Brak numerów stron w książce,
  • Kukuczka, Jerzy; Chylińska, Ilona: (Nie)zdobyta góra. Broad Peak i K2 ’82. Lemański, Wojciech (wybór). Katowice: Fundacja Wielki Człowiek, 2022, seria: Z Archiwum Jerzego Kukuczki; t. 3. ISBN 978-83-65095-06-0. Brak numerów stron w książce.

Artykuły

Jerzy Kukuczka to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego himalaizmu. W jego dorobku znajduje się wiele znakomitych osiągnięć alpinistycznych, które do dziś inspirują kolejnych wspinaczy.

Jednym z jego znanych artykułów jest praca, w której opisuje swoje przeżycia związane z K2. Publikacja ta, zatytułowana „K2 ścianą południową”, ukazała się w czasopiśmie Taternik w numerze 2 z roku 1986. Niestety, nie jest podany numer strony, co utrudnia dalsze odnalezienie konkretnej treści tej publikacji.

Upamiętnienie

W Chukhung powstał znakomity czorten (współrzędne N 27°54’04.2″ E 086°51’43.6″), który zawiera tablicę pamiątkową dedykowaną Jerzemu Kukuczce. Kolejna tablica ku jego pamięci mieści się w Tatrzańskim Cmentarzu Symbolicznym pod Osterwą. Jego postać jest upamiętniana w różnych miejscach, na przykład przez nadanie nazw znanym obiektom fizjograficznym, takim jak Turnia Kukuczki oraz Grupa Turni Kukuczki.

Wiele szkół nosi imię Jerzego Kukuczki, w tym Szkoła Podstawowa w Sobiekursku, Szkoła Podstawowa nr 20 i Gimnazjum nr 11 w Bielsku-Białej, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pewli Małej k. Żywca oraz Szkoła Podstawowa nr 40 w Katowicach-Bogucicach. Dodatkowo, jego imię noszą instytucje takie jak Zespół Szkół w Korzkwi, Gimnazjum nr 22 w Łodzi, a także Szkoła Podstawowa nr 58 w Poznaniu oraz wiele innych szkół podstawowych i gimnazjów aktywnych w różnych miastach.

Również ulice w wielu polskich miastach zostały nazwane jego imieniem, między innymi w Częstochowie, Świdniku, Lubinie, Rzeszowie, Wrocławiu w dzielnicy Gaj, Opolu, Zabrzu, Łodzi oraz Warszawie na osiedlu Szamocin.

Okolicznościowy znaczek upamiętniający Kukuczkę został wydany przez Pocztę Polską, na którym ilustracją jest panorama Himalajów z jego podobizną oraz olimpijskim medalem. Co roku w Katowicach odbywa się Katowicki Festiwal Biegowy im. Jerzego Kukuczki, organizowany przez Akademię Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach.

1 października 2015 roku odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika Jerzego Kukuczki przy głównym wejściu AWF w Katowicach. Jego nazwisko zostało upamiętnione również na Pomniku Alpinistów w Katowicach, który został odsłonięty 28 października 2015 roku.

W góralskim domku letniskowym Kukuczki, umiejscowionym w przysiółku Wilcze w Istebnej, znajduje się utworzona przez Cecylię Kukuczkę w 1996 roku Izba Pamięci Jerzego Kukuczki. Od 2017 roku jest on patronem skweru w Katowicach położonym w dzielnicy Załęże. W 2019 roku na ścianie budynku w Bogucicach, gdzie urodził się Kukuczka, powstał mural jego autorstwa, Namalowany przez Wojciecha Walczyka, rysunek ten zastąpił wcześniejsze malowidło.

Od 2021 roku patronuje on także 2 Bytomskiej Drużynie Harcerzy „Rajza” z Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej.

Książki

W literaturze można znaleźć wiele pozycji dotyczących jego życia i dokonań. Na przykład, książka Dariusza Kortko oraz Marcina Pietraszewskiego pt. Kukuczka. Opowieść o najsłynniejszym polskim himalaiście, wydana w Warszawie przez Agora, w 2016 roku.

Filmy

  • Jurek (reż. Paweł Wysoczański, dokumentalny, Polska 2014, 80 min),
  • Kukuczka (reż. Jerzy Porębski, dokumentalny, Polska 2011, 46 min),
  • Himalaiści: Zerwana lina.

Sztuki teatralne

Oceń: Jerzy Kukuczka

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:11