Kaplica Matki Bożej w Katowicach-Dębie

---

Historia

Kaplica Matki Bożej została wzniesiona przed utworzeniem dębskej parafii oraz przed budową kościoła parafialnego. Jej budowę rozpoczęto w 1893 roku, co potwierdza data umieszczona na jednej z przypór, która znajduje się od strony ulicy Źródlanej. Kaplica została zaprojektowana przez Augusty Lauterbacha, architekta z Katowic, dzięki fundacji Antoniego i Józefy Kraclów. Małżeństwo to wykorzystało swoje grunty pod realizację tego projektu, a ich profesją było zajmowanie się wywozem żużlu z kopalni „Ferdinand”.

Jak przekazują relacje ustne, kaplica ta stanowiła wotum za bezpieczny powrót syna fundatorów z wojny. W momencie jej powstania znajdowała się na drodze prowadzącej przez pola, ponieważ ulica Źródlana została wytyczona dopiero w latach 30. XX wieku.

W 1899 roku Kraclowie przekazali kaplicę chorzowskiej parafii, dodając do tego darowiznę w wysokości 200 marek na jej utrzymanie. Formalności związane z przekazaniem przeciągały się ze względu na spory o własność gruntu, na którym wzniesiono kaplicę. Ostatecznie obiekt stał się częścią parafii i został poświęcony przez księdza M. Krokera.

Na wniosek parafii św. Jana i Pawła Męczenników, kaplica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego w dniu 9 marca 2021 roku, co potwierdza jej historyczne i kulturowe znaczenie.

Charakterystyka

Kaplica Matki Bożej, usytuowana w Katowicach, znajduje się na skrzyżowaniu ulic Dębowej oraz Źródlanej, w granicach katowickiej dzielnicy Dąb. Obiekt ten należy do rzymskokatolickiej parafii św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach-Dębie.

Kaplica ma charakter domkowy i została wzniesiona w stylu neogotyckim, wykorzystując klinkierową cegłę. Jej plan architektoniczny jest sześcioboczny, a powierzchnia zabudowy wynosi nieco więcej niż 14 m². Ściany tego pięknego obiektu, zbudowane z surowej cegły, wspierają się na ośmiu solidnych przyporach. Drzwi, a także cztery okna, zostały zwieńczone eleganckimi ostrymi łukami, co nadaje kaplicy surowy, ale i elegancki wygląd.

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów jest masywny gzyms, który ciągnie się wzdłuż krawędzi dachu. Jest on wykonany z wielu warstw cegieł, które tworzą ząbkowany wzór, nadając budowli oryginalności. Frontowa ściana kaplicy posiada attykę, która powiela wzór gzymsu, podkreślając architektoniczne detale budowli.

Wnętrze kaplicy zdobi figura Matki Bożej Różańcowej oraz obraz świętego Jana Pawła II. Obiekt ten jest niezwykle ważny dla społeczności katowickiego Dębu, stanowiąc istotne miejsce kultu oraz historyczny zabytek, który istnieje dłużej niż dębski kościół św. Jana i Pawła Męczenników. W czasie uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa kaplica ta pełni funkcję jednego z ołtarzy.

Obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/772/2021 i znalazł się również w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice. Dodatkowo, kaplica ujęta jest w strefie ochrony konserwatorskiej, która została ustalona na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru dzielnicy Dąb-Wełnowiec, uchwalonego 24 września 2007 roku przez Radę miasta Katowice.

---

Oceń: Kaplica Matki Bożej w Katowicach-Dębie

---