Obiekt znany jako Supersam ma bogatą historię i jest znanym punktem na mapie Katowic. Kiedyś można go było spotkać jako Hala Targowa w Katowicach, znaną również pod niemiecką nazwą Markthalle in Kattowitz lub Markthalle Kattowitz. Budynek ten położony jest w malowniczej dzielnicy Śródmieście, przy ul. ks. Piotra Skargi 6.
Budowa Supersamu miała miejsce w latach 1935–1937. Architektura oraz koncepcja tego obiektu intrygują mieszkańców i turystów. Warto zaznaczyć, że w latach 2013–2015 przeszedł on gruntowną przebudowę, co nadało mu nowoczesny charakter.
Obecnie Supersam stanowi nie tylko miejsce zakupów, ale także przestrzeń dla spotkań społecznych i kulturalnych, wzbogacając ofertę handlową Katowic.
Hala Targowa
Pomimo iż Katowice stały się stolicą województwa w 1922 roku, miasto to nie dysponowało nowoczesnym obiektem, który mógłby sprawnie obsługiwać handel targowiskowy oraz spożywczy. W przeciwieństwie do tego, sąsiednia Królewska Huta mogła poszczycić się miejską Halą Targową, która została oddana do użytku już w 1905 roku. W Katowicach natomiast, targowisko przez lata Stephen funkcjonowało w Rynku, a od 1909 roku częściowo również w Hali Mięsnej (niem. Städtische Markthalle, Fleischhalle), znajdującej się w miejscu, gdzie obecnie stoi hotel „Silesia” przy ul. Piotra Skargi. Po 1925 roku teren handlowy przeniósł się nad Rawę, tuż obok wspomnianej Hali Mięsnej.
W celu wzniesienia nowej hali, która miała zaspokoić potrzeby handlowe i zapewnić odpowiednią infrastrukturę oraz higienę, wybrano lokalizację na pustym terenie po zasypanym stawie hutniczym w centrum Katowic, na zachód od Hali Mięsnej. Budowę obiektu o konstrukcji stalowej zaprojektował dr inż. Stefan Bryła, renomowany profesor Politechniki Warszawskiej. Natomiast architektoniczny projekt budynku powstał dzięki zespołowi specjalistów z Wydziału Budownictwa Naziemnego katowickiego Magistratu pod przewodnictwem inż. Lucjana Sikorskiego. Szkielet hali został zrealizowany w 1935 roku, a sam budynek został oficjalnie poświęcony 30 września 1936 roku przez ks. Emila Szramka.
Kiedy hala została otwarta dla klientów 15 kwietnia 1937 roku, była to największa tego typu konstrukcja w Polsce. Jej centralna część, o łukowym kształcie, miała imponujące wymiary – 121 m długości, 39,5 m szerokości i 16 m wysokości. Okalający ją ciąg pomieszczeń, z wystającym zadaszeniem, mierzył 7,4 m szerokości i 3,95 m wysokości. Elementy konstrukcyjne powstały w popularnych hutach: „Królewska” w Chorzowie, „Laura” w Siemianowicach oraz „Pokój” w Nowym Bytomiu. Do spawania konstrukcji wykorzystano elektrody wyprodukowane przez hutę „Baildon” w Katowicach.
W obiekcie, będącym własnością miasta, stworzono łącznie 408 stoisk na dwóch kondygnacjach, z wyższą przestrzenią usytuowaną na balkonie otaczającym halę, oraz 12 basenów rybnych. Na zewnątrz zainstalowano 30 sklepów, urządzono filię urzędów pocztowych oraz kasy oszczędnościowe. Dodatkowo, w podziemiach stworzono magazyny oraz chłodnie dla świeżych produktów. W dni targowe, czyli w poniedziałki, czwartki i soboty, hale odwiedzało od 8 do 10 tysięcy klientów, a dostawy towarów zapewniało 80 do 100 ciężarówek.
Supersam
Po zakończeniu II wojny światowej, Hala Targowa zmieniła swoje przeznaczenie i została odebrana miastu, a następnie upaństwowiona. W 1962 roku, w jej wnętrzu urządzono zespół różnorodnych sklepów samoobsługowych pod nazwą „Supersam”, który stanowił część państwowego przedsiębiorstwa Domy Towarowe Centrum. Równocześnie zmodyfikowano zewnętrzną formę budynku, na nowo projektując jego wygląd poprzez pokrycie elewacji wielkimi płytowymi okładzinami oraz nadbudowę ścian czołowych. W 1988 roku do istniejącej hali dodano nowy, dwupiętrowy budynek biurowy, co spowodowało wzrost całkowitej powierzchni obiektu do niemal 10.000 m².
W latach 2002–2003 przeprowadzono szeroko zakrojone modernizacje, w wyniku których całkowicie ukryto charakterystyczną łukową konstrukcję hali, przekształcając ją w nowoczesny pasaż handlowy. Nowa przestrzeń handlowa wyniosła 5900 m² i znalazł się tam market spożywczy „Carrefour”. Kolejnym ważnym wydarzeniem miało miejsce w latach 2012–2013, kiedy to zdecydowano o wyburzeniu biurowców oraz praktycznie całej konstrukcji dawnego „Supersamu”. W sierpniu 2013 roku, inwestor Griffin Real Estate rozpoczął budowę nowego centrum handlowego, korzystając z projektu przygotowanego w 2009 roku przez zespół architektów pod przewodnictwem Tomasza Koniora.
Na prośbę Wojewódzkiej Konserwator Zabytków, Barbary Klajmon, projekt przeszedł istotne modyfikacje w latach 2012–2014, w tym pozostawienie czterech odnowionych przęseł starej Hali Targowej na cześć jej twórcy, prof. Stefana Bryły. Ukończenie budowy oraz aranżacji nowego centrum handlowego miało miejsce we wrześniu 2015 roku, a otwarcie dla klientów zaplanowano na 8 października 2015 roku.
Gruntowna przebudowa „Supersamu” zaowocowała pięcioma kondygnacjami nadziemnymi oraz jedną podziemną. Nowy obiekt dysponuje łączną powierzchnią wynoszącą 42.800 m², z czego 20.000 m² stanowi powierzchnię handlową. Na trzech poziomach znalazło się aż 100 lokali handlowo-usługowych, a także 400 miejsc parkingowych, dostępnych na dwóch poziomach.
Właściciel
Aktualnie, właścicielem i zarządcą budynku jest firma Globalworth, znana jako spółka inwestycyjna notowana na rynku AIM giełdy w Londynie. Ta firma specjalizuje się w inwestycjach na rynku nieruchomości w Europie Środkowo-Wschodniej. Nowe centrum handlowe uzyskało certyfikat BREEAM na poziomie Excellent, co daje gwarancję wysokiej jakości i standardów budowlanych.
Przypisy
- Supersam Katowice (pol.) www.urbanity.pl [dostęp 05.12.2020 r.]
- JustynaJ. Przybytek-Pawlik JustynaJ., Supersam. Dziś nowoczesna galeria, przed wojną słynna hala targowa [online], plus.dziennikzachodni.pl, 08.10.2015 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
- LOTA, Nowy Supersam w Katowicach. Jak powstał ten przedwojenny? [online], Dziennik Zachodni, 05.10.2015 r. [dostęp 05.12.2020 r.]
- AleksanderA. Król AleksanderA., Supersam w Katowicach ma 80 lat! [online], dziennikzachodni.pl, 08.10.2016 r. [dostęp 06.12.2020 r.]
- Hala targowa razy pięć, czyli nowe oblicze Supersamu [online], Katowice Nasze Miasto, 21.11.2010 r. [dostęp 05.12.2020 r.]
- JustynaJ. Przybytek JustynaJ., Katowicki Supersam − pierwsze polskie centrum handlowe − do przebudowy [online], Katowice Nasze Miasto, 28.07.2011 r. [dostęp 05.12.2020 r.]
- Supersam w Katowicach: Wielkie otwarcie Supersamu 08.10.2015 r. [online], Dziennik Zachodni [dostęp 05.12.2020 r.]
- MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 123, ISBN 978-83-7729-502-1.
- StefanS. Bryła StefanS., Die geschweißte Stahlkonstruktion der Markthalle in Kattowitz, „Der Stahlbau. Beilage zur Zeitschrift „Die Bautechnik””, Jg. 10, H. 9, Berlin, 23.04.1937 r., s. 71–72 [dostęp 05.12.2020 r.]
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 82. ISBN 978-83-7729-021-7.
- Kleine Mitteilungen, „Zeitschrift für die gesammte Kälte-Industrie”, Jg. XVI, H. 8, München und Leipzig 1909, s. 155.
- ErnstE. Bahr ErnstE., RichardR. Breyer RichardR., EkkehardE. Buchhofer EkkehardE., Oberschlesien nach dem zweiten Weltkrieg. Verwaltung, Bevölkerung, Wirtschaft, Marburg / Lahn: Johann-Gottfried-Herder-Institut, 1975, s. 238, ISBN 3-87969-105-3.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki handlowo-usługowe":
Księgarnia św. Jacka | 3 Stawy | Delikatesy (Katowice) | Gmach poczty w Katowicach | Konsum w Katowicach-Giszowcu | Konsum w Katowicach-Murckach | Silesia City Center | Dom pracowniczy kopalni „Kleofas” w Katowicach | Dom Squedera w Katowicach | Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit” | Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek” | Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach | Gmach przy alei Korfantego 3 w Katowicach | Galeria Katowicka | Dom Towarowy „Pedant” | Dom Służewca | Dom Powstańca Śląskiego w Katowicach | Centrum Handlowe Dąbrówka | Gmach przy placu Sejmu Śląskiego 2 | Kantyna w Katowicach-GiszowcuOceń: Supersam w Katowicach