Parafia św. Jacka w Katowicach

---

Ludność

W XVII wieku obszar znany jako Ochojec był opisywany jako teren leśny, który nie miał stałych mieszkańców i znajdował się na północ od Piotrowic. W początkowym okresie XIX wieku Ochojec był zamieszkany zaledwie przez 100 osób, co utrzymywało się przez większość stulecia.

Przełom nastąpił około 1900 roku, kiedy liczba mieszkańców wzrosła do niemal 200 osób. Większość z nich to były rodziny robotnicze, które znajdowały zatrudnienie w leśnictwie. Po zakończeniu I wojny światowej, Ochojec przeszedł znaczną transformację, a jego rozwój zaczął przyspieszać.

W 1914 roku liczba mieszkańców wzrosła do około 500 osób, a już w 1924 roku przekroczyła 1400. W roku 1938 populacja Ochojca osiągnęła znaczący poziom 5102 mieszkańców. W tym czasie można było zaobserwować spadek liczby rolników na rzecz osób pracujących w innych branżach; na przykład w dwudziestoleciu międzywojennym znacząco przybyło kolejarzy.

Powstanie parafii św. Jacka w Ochojcu

Historia Ochojca, który od zawsze był częścią Piotrowic, sięga czasów, gdy te tereny podlegały parafii św. Wojciecha w Mikołowie, oddalonej o około 10 kilometrów. Ten ustalony układ zmienił się w 1902 roku, w momencie, gdy do Panewnik przybyli ojcowie franciszkanie. Z ich przybyciem, rozpoczęto działalność duszpasterską, aczkolwiek franciszkanie byli w pełni zależni od proboszcza mikołowskiego, co oznaczało, że nawet wizyty duszpasterskie, takie jak kolęda, musiały być uzgadniane z parafią w Mikołowie.

Dopiero 1 stycznia 1914 roku z obszarów oddzielonych od Mikołowa, mianowicie z Panewnik, Ligoty, Piotrowic, Ochojca oraz Kostuchny, utworzono samodzielną jednostkę duszpasterską, przy którym ustanowiono kościół klasztorny pod wezwaniem św. Ludwika. Przez wiele lat, mieszkańcom Ochojca i Piotrowic dostęp do kościoła w Panewnikach wydawał się zbyt daleki, bowiem wynosił blisko 3 kilometry. To skłoniło ich do podjęcia decyzji o budowie własnego miejsca kultu.

W 1930 roku Ochojec doczekał się tymczasowego kościoła – baraku, nadanym wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa, który został poświęcony 26 października 1930 roku. Nieco później, Piotrowice wraz z Ochojcem wyodrębniły się z parafii panewnickiej, tworząc samodzielną parafię piotrowicką. Ochojec w tej nowej sytuacji mógł cieszyć się niezależnością jedynie do 1936 roku.

Warto zauważyć, że do 1935 roku zagęszczenie mieszkańców Ochojca wzrosło do takiego stopnia, że dorównywało już Piotrowicom, które w 1928 roku posiadały 125 domów oraz 1400 mieszkańców. W roku 1935 liczba ta wzrosła do 420 domów i 3933 mieszkańców, a w roku 1938 osiągnęła samodzielność z 560 domami oraz 5102 mieszkańcami. Duża odległość Ochojca od Piotrowic, gdzie znajdował się kościół parafialny, dodatkowo potęgowała dążenia społeczności lokalnej do posiadania własnego kościoła. Wiosną 1936 roku mieszkańcy Ochojca powołali Komitet Budowy Kościoła, co stanowiło istotny krok w kierunku utworzenia niezależnej parafii.

Budowa kościoła

15 kwietnia 1936 roku biskup katowicki Stanisław Adamski podjął decyzję o podziale parafii piotrowickiej, co zaowocowało utworzeniem nowej, samodzielnej placówki duszpasterskiej w Ochojcu. Na jej pierwszego kuratora został mianowany ks. Jan Mateja. W celu utworzenia tymczasowej kaplicy, zakupiono halę maszyn, która po odpowiedniej adaptacji została poświęcona przez ks. infułata Wilhelma Kasperlika 2 sierpnia 1936 roku. Ks. Mateja rozpoczął starania o zgromadzenie funduszy na budowę nowego kościoła. Wsparcie finansowe dla tego projektu płynęło od wielu darczyńców, w tym od Parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym, Zakładów Hohenlohego w Wełnowcu oraz Funduszu Wojewódzkiego. Jednym z większych ofiarodawców był parafianin Wiktor Skrzydło.

W 1937 roku dokonano zakupu gruntu, na którym planowano wzniesienie nowego kościoła. Architektami projektu zostali Henryk Cambioca oraz Emanuel Witta. Realizacją robót budowlanych zajmowała się firma Dębiński Leopold z Katowic. Niestety, wybuch II wojny światowej przerwał te działania. Budynek, pozostawiony w stanie surowym, został przystosowany do odprawiania nabożeństw. Z przeniesionego staryego kościoła-baraku złożono ołtarz św. Jacka oraz boczne ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Najświętszej Maryi Panny.

Uroczyste poświęcenie nowego kościoła miało miejsce 20 czerwca 1940 roku. Po zakończeniu wojny wznowiono prace związane z urządzaniem wnętrza świątyni, jednak proces ten przebiegał powoli z powodu trudności w dostępie do surowców oraz zubożenia mieszkańców. Postawiono ambonę, ławki, a także wstawiono witraże oraz ogrodzono teren kościelny. 15 marca 1958 roku biskup katowicki Stanisław Adamski podniósł dotychczasową kurację w Ochojcu do rangi parafii.

Dopiero 7 grudnia 1970 roku parafia uzyskała zgodę na dokończenie budowy kościoła. W latach 1972–1975 kościół został adaptowany i powiększany według projektu inż. Mieczysława Króla, a konstrukcją kierował inż. Franciszek Klimek. Wystrój plastyczny w kościele zaprojektował Egon Kwiatkowski, natomiast witraże wykonała Lidia Kwiatkowska. Poświęcenia rozbudowanego obiektu dokonał biskup katowicki Herbert Bednorz 15 czerwca 1975 roku.

Warto dodać, że parafia dysponuje również dwiema kaplicami szpitalnymi w Centralnym Szpitalu Górniczym w Ochojcu, dedykowanymi Matce Boskiej Piekarskiej i Miłosierdziu Bożemu.

Proboszczowie

Historia proboszczów parafii św. Jacka w Katowicach sięga wielu lat wstecz, co odzwierciedla zaangażowanie duchowieństwa w życie wspólnoty. Wśród wymienionych osób możemy dostrzec ich silne powiązania z tym miejscem oraz wkład w rozwój parafii, co w znacznym stopniu wpłynęło na jej współczesny charakter.

• ks. Jan Mateja – sprawował funkcję kuratusa w latach 1936–1958, następnie został proboszczem na lata 1958–1971,
• ks. Henryk Zganiacz – pełnił rolę adiutora w latach 1969–1971, a potem był proboszczem do 1973 roku,
• ks. Alojzy Binda – był proboszczem od 1973 do 1999 roku,
• ks. Józef Panek – najpierw administrator w latach 1999–2000, a później proboszcz od 2000 do 2017 roku,
• ks. Eugeniusz Krasoń – pełnił swoją posługę w parafii od 2017 do 2021 roku,
• ks. Kazimierz Sobol – proboszcz jedynie w 2021 roku,
• ks. Dariusz Antoniewicz – administrator w latach 2021–2022, następnie proboszcz od 2022 roku.

Każdy z tych duchownych wniósł coś unikalnego do życia lokalnej społeczności, przyczyniając się do rozwoju duchowego i organizacyjnego parafii. Ich działania i charyzma pozostaną w pamięci wiernych przez długie lata.

---

Oceń: Parafia św. Jacka w Katowicach

---