Ernst Borinski


Ernst Borinski, urodzony 26 listopada 1901 roku w Katowicach, zmarł 26 maja 1983 roku w Tougaloo, w stanie Missisipi. Był on niemieckim prawnikiem oraz socjologiem, który miał żydowskie korzenie.

Po jego emigracji do Stanów Zjednoczonych i uzyskaniu amerykańskiego obywatelstwa, Borinski stał się ważną postacią w walce o prawa obywatelskie. Przyczynił się do zniesienia segregacyjnych ustaw Jima Crowa w Missisipi w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Jego działalność miała kluczowe znaczenie w procesie eliminacji nierówności rasowych oraz wspieraniu sprawiedliwości społecznej.

Rodzina Borinskich

Przodkowie Ernsta Borinskiego wywodzili się z śląskich Żydów. W pierwszej połowie XIX wieku jego prapradziadek, Adolf Borinski, prowadził sklep w Żorach, który specjalizował się w sprzedaży odzieży oraz przypraw. Jego lokalizacja znajdowała się przy tamtejszym Rynku, a budynek, w którym mieścił się sklep, przetrwał do dzisiaj.

Dziadek Ernsta, Samuel Borinski, wraz ze swoimi braćmi, Luisem oraz Wilhelmem, zdołał zbudować renomowane sklepy delikatesowe w różnych częściach regionu. Luis, aktywny w latach 1872-1892 jako radny Katowic, prowadził swoje interesy w Królewskiej Hucie, podczas gdy Samuel i Wilhelm otworzyli sklepy w Katowicach oraz Zabrzu.

Ojciec Ernsta, Max Borinski, przyszedł na świat 25 lipca 1870 roku w Lublińcu. W 1910 roku był dumnym właścicielem sklepu pasmanteryjnego przy Johannstrasse 4. Zaledwie cztery lata później przeniósł działalność do pobliskiego lokalu, gdzie oferował odzież męską, usytuowanego ulicy Johannstrasse 2.

Od lat 70. XIX wieku aż do wybuchu II wojny światowej, sklep kolonialno-korzenny Luisa Borinskiego, mieszczący się przy Grundmannstrasse 1, cieszył się ogromną renomą w Katowicach. Jego działalność została kontynuowana przez synów Ernsta i Rudolfa, którzy utworzyli znane delikatesy pod adresem Grundmannstrasse 3, położone tuż obok katowickiego rynku.

Warto także wspomnieć o Karlu Borinskim, synu Luisa, który był kuzynem Maxa, a przez to stryjem Ernsta. Karl zyskał uznanie jako germanista oraz historyk literatury, a jego osiągnięcia akademickie prowadziły go do tytułu profesora na Uniwersytecie w Monachium.

Życiorys

Ernst Borinski rozpoczął swoją edukację w Katowicach, gdzie ukończył gimnazjum. W roku 1924 zdobył licencjat na Uniwersytecie w Halle. Następnie, w 1925 roku podjął studia prawnicze w Hamburgu, a później kontynuował naukę na Uniwersytecie w Berlinie. W 1928 roku uzyskał tytuł doktora filozofii, a w 1930 roku zdobył dyplom z prawa międzynarodowego na Akademii Prawa Międzynarodowego w Hadze. Po zakończeniu studiów rozpoczął pracę jako asystent sędziego, podczas której zaprzyjaźnił się z synem jednego z sędziów, Hansem Klossem. Po odbyciu praktyki zawodowej, został mianowany sędzią w miejscowości Kelbra, a jego znajomość z rodziną Zeissów pozwoliła mu na prowadzenie wykładów dla pracowników zakładów Zeissa.

W obliczu narastających w Niemczech represji wobec Żydów, Borinski postanowił emigrować do Stanów Zjednoczonych. 21 marca 1938 roku przybył do Nowego Jorku na pokładzie statku Queen Mary. W latach 1942–1945 pełnił służbę w wywiadzie amerykańskiej armii jako tłumacz, posługując się sześcioma językami – niemieckim, angielskim, francuskim, polskim, hiszpańskim oraz rosyjskim. Po odbyciu służby wojskowej, 22 listopada 1943 roku nabył amerykańskie obywatelstwo.

Po zakończeniu kariery wojskowej Borinski kontynuował edukację, a w 1947 roku uzyskał tytuł magistra socjologii na University of Chicago. Przyjął zaproszenie do pracy jako wykładowca socjologii w Tougaloo College w stanie Missisipi, gdzie uczył nie tylko socjologii, ale także niemieckiego i rosyjskiego. W 1954 roku obronił doktorat z socjologii na University of Pittsburgh.

W Stanach Zjednoczonych, na przełomie lat 50. i 60., jeszcze obowiązywały rasistowskie prawa Jima Crowa, które pozbawiały wielu praw ludność czarnoskórą. Mississippi był jednym z głównych miejsc segregacji i represji wobec czarnych. Tougaloo College było uczelnią dla czarnoskórych studentów, gdzie Borinski, jako jeden z pierwszych, organizował wspólne zajęcia i wykłady dla białych i czarnych studentów. Regularnie publikował prace dotyczące problematyki rasowej, co przyciągnęło uwagę Mississippi State Sovereignty Commission, która inwigilowała działaczy na rzecz praw obywatelskich.

Ernst Borinski wykładał na Tougaloo College aż do swojej śmierci w wieku 82 lat. Z biegiem lat stał się symbolem walki o równouprawnienie czarnych, a kompleks budynków na uczelni został nazwany jego imieniem. Jego miejsce spoczynku znajduje się na małym cmentarzu na terenie kampusu. W styczniu 2000 roku zorganizowano pierwszą coroczną konferencję na jego cześć, a American Civil Liberties Union ustanowiło doroczną nagrodę jego imienia.

Przypisy

  1. PrzemysławP. Jedlecki, Ernst Borinski z Katowic. Syn kupca z ul. św. Jana walczył z segregacją rasową w USA [online], katowice.wyborcza.pl, 09.04.2022 r. [dostęp 10.06.2022 r.]
  2. a b c MarcinM. Zasada, Ernst Borinski, skromny pan z Katowic, który zmienił Amerykę, „Dziennik Zachodni”, 02.06.2016 r. [dostęp 27.11.2016 r.]
  3. Marcin Zasada, Borinski: Ślązak który zmienił Amerykę, „Dziennik Zachodni”, 24.05.2013 r.
  4. DonaldD. Cunnigen, The Legacy of Ernst Borinski: The Production of an African American Sociological Tradition, „Teaching Sociology”, 31 (4), 2003 r., s. 397–411, DOI: 10.2307/3211365.
  5. Maria Lowe, An Unseen Hand: The Role of Sociology Professor Ernst Borinski in Mississippi’s Struggle for Racial Integration in the 1950s and 1960s, „Leadership”, 4 (no. 1), s. 27–47, 01.02.2008 r.
  6. John Jones, An interview with Dr. Ernst Borinski November 18, 1979, Jackson, MS: Mississippi Department of Archives and History, 1979 r., s. 25.
  7. Ernst Borinski, A Legal and Sociological Analysis of the Segregation Decision of 1954, „University of Pittsburgh Law Review”, 15, s. 622–627, 1954 r.
  8. Ernst Borinski, The Litigation Curve and the Litigation Filibuster in Civil Rights Cases: A Study of Conflict Between Legally Commanded and Socio-Culturally Accepted Changes in the Negro-White Caste Order in the Southern Community, „Social Forces”, 37 (2), s. 142–147, 1958 r.
  9. Ernst Borinski. My family tree. [dostęp 14.04.2015 r.]
  10. Max Borinski. My family tree. [dostęp 22.04.2015 r.]
  11. From Swastika to Jim Crow. PBS. [dostęp 14.04.2015 r.]
  12. Zack J. Van Landingham, Notatka służbowa na temat Borinskiego, Sovereignty Commission Online. [dostęp 14.04.2015 r.]
  13. Ernst Borinski, Find A Grave. [dostęp 13.04.2015 r.]
  14. Our History. Tougaloo College. [dostęp 14.04.2015 r.]
  15. Augustin Weltzel, Geschichte der Stadt Sohrau in Ober-Schlesien, Sohrau: Im Verlage des Magistrats, 1888 r.
  16. JadwigaJ. Lipońska-Sajdak, ZofiaZ. Szota, „Gruss aus Kattowitz”: pozdrowienia z Katowic: album pocztówek ze zbiorów Muzeum Historii Katowic, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2004 r., s. 62.
  17. Borinski Brochure. Toougalu: Toougalu College, 2014 r.

Oceń: Ernst Borinski

Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:15